Чўрумдаги Боғазкале ҳудудида олиб борилган археологик қазишмалар давомида олимлар маросим матни бўлган, бир қисми аввал номаълум тилда ёзилган жадвални топиб олишди. Тилшунослар бу тилда марказий Хетт минтақасининг шимоли-ғарбий қисмида жойлашган қадимий Калашма мамлакати аҳолиси сўзлашган деган тахминни илгари суришди.
Хеттларнинг ўзлари Анадўлида тахминан 3500 йил олдин яшаган. Уларнинг ўз ёзувлари бўлган, уларнинг намуналари давлат шартномалари ва фармойишлари, ибодатлар ва маросимлар ҳақида ёзилган лой лавҳалардаги матнлар шаклида сақланган. Шу каби мазмундаги 30 мингдан ортиқ қўлёзмалар бугунги кунгача сақланиб қолган.
Шу билан бирга, олимларнинг фикрига кўра, хеттлар хорижий тилларда маросимларни ёзиб олишга катта қизиқиш билдирган. Жаджалдаги ёзув сўнгги бронза даврининг лувий тиллари билан чамбарчас боғлиқ бўлиши мумкин, дея хабар беради mir24.tv.
