АОКАда бўлиб ўтган брифингда "Давлат экологик экспертизаси маркази" ДУК директори ўринбосари Соҳиб Йўлдошев экологик экспертизанинг ўрни ва аҳамияти ҳақида маълумот берди.
Таҳлилларга кўра, 2000 йилларнинг бошида экологик экспертизага йилига жалб қилинган корхоналар сони ўртача 4-5 мингтани ташкил қилган бўлса, бугунги кунга келиб ушбу кўрсаткич 20-25 мингни ташкил қилмоқда.
Ҳозирда республика ҳудудида атмосфера ҳавосини ифлослантирувчи 171 та модда, ер ва сув объектларига 84 турдаги оқова ҳамда фаолият натижасида ҳосил бўладиган 146 турдаги чиқиндиларнинг доимий назорати юритилади.
Йилдан йилга экологик экспертизани ўтказиш бўйича ўсишни кўришимиз мумкин. Масалан, 2021 йилнинг 1 чораги давомида 603 та лойиҳа хужжатлари келиб тушган. Бу лойиҳаларни атроф-муҳитга таъсири ўрганиб чиқилганда, 102 та лойиҳанинг атроф-муҳитга салбий таъсири юқори бўлганлиги сабабли уларни бартараф этиш учун қайтарилган бўлса, 6 та лойиҳа бўйича уларни рўёбга чиқариш учун рад жавобилари берилди.
Газ, суюқ ва қаттиқ ҳолдаги чиқиндилар йиллар давомида тупроқда, сувда ёки атмосфера ҳавосида ҳаракатланиб туради. Хусусан, қўрғошин, рух, мишяк, ваннадий, молибден, кадмий, симоб ва бошқа бир қатор кимёвий элементлар вақт ўтиши билан ўта заҳарли бирикмалар ҳолида тупроққа, сувда ёки ҳавога йиғилиб боради. Айни шу жиҳат эътиборга олинган ҳолда кейинги вақтларда экологик экспертиза хулосасини беришда маиший ва қурилиш чиқиндилари учун мўлжалланган ҳолатларга ҳам катта эътибор берилмоқда.
Саноат корхоналаридан чиқадиган чиқиндилар таркибидаги турли моддалар, асосан, олтингугурт оксидлари, азот оксидлари, углерод оксидлари, оғир металлардан - темир, қўрғошин, мис, кобальт, никел, кадмий, симоб тузлари ва бошқалар атмосфера ҳавосига, умуман, тириклик дунёсига ўз салбий таъсирини кўрсатиши мумкин. Шунинг учун саноат корхоналарига янги, замонавий, кам чиқиндили технологияларни олиб кириш ҳамда атроф-муҳитга чиқадиган чиқиндиларнинг камайишига ҳаракат қилиб тоза экологик шароитни яратишимиз керак.
