Фориш – ауданы бойынша облыстағы ең үлкен аудан. Бірақ жерді пайдаланудың тиімділігі өте төмен болған. Адырлар мен жайылымдарда негізінен мал өсірілген, өнеркәсіптік кәсіпорын болмаған.
Өнеркәсіп Фориш аумағына жеті жыл бұрын енді – «Олмоссой» кенішінен базальт тас өндіріліп, талшық өндірісі басталды. Бірегей, инновациялық технология негізінде құрылыс индустриясы үшін маңызды арматура мен материалдар шығарыла бастады.
Мемлекет басшысы 2019 жылдың қаңтар айында аталмыш кәсіпорында болып, оның қызметін кеңейтіп, өнім түрлерін көбейту жөнінде тапсырма берген болатын.
Осының негізінде нарықтағы сұраныс, шикізат алынатын кен орындары зерттелді. Ең заманауи технологиялар Германия, Франция, Италия, Чехия сияқты елдерден әкелінді. Нәтижесінде 300 гектар аумақта жалпы құны 498 миллион долларды құрайтын алты жоба құрылып, кәсіпорын кластерге айналды.
Мемлекет басшысы шикізат тастары мен дайын өнімдерді аралап көрді.
Кластер жылына 177 мың тонна базальт тасынан арнайы талшық, директ ровинг, фибра, арматура, композиттік геотор, құбырлар, мата және жылу оқшаулағыш плиталар сияқты 42 түрлі өнім өндіреді. Атап айтсақ, былтыр 45 мың тонна 554 миллиард сумның өнімі өндірілген. Оларға әлемде сұраныс жоғары. Өнімнің 80 пайызы АҚШ, Англия, Польша, Италия, Чехия, Грузия, Ресей, Түркия, Беларусь, Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан сияқты елдерге экспортталған.
Кластерде 1700-ден астам адам жұмыспен қамтылған.
Мамандардың айтуынша, базальттан жасалған құрылыс материалдарының тот баспайды. Жеңіл, бірақ күшті. Бетон қоспаларының сілтілі ортасына, тұз және кислота қоспаларына төзімді. Қабырғаға арналған базальт материалын пайдалану беріктікті арттырады және ғимаратта жылуды жақсы сақтайды. Тағы бір маңызды мәселе - ол жанғыш емес. Бұл ретте өнімнің бағасы салыстырмалы түрде арзан.
Бұл өнімдерді коммуналдық, машина жасау, тоқыма, мұнай-газ және басқа да салаларда қолдану туралы презентация жасалды.
Мемлекет басшысы мұның тиімді тұстарын кәсіпкерлерге түсіндіріп, өзара ынтымақтастығын дамытуды тапсырды. Жаңа елдерге сапа сертификаттарын алу, сыртқы нарыққа шығуды одан әрі жандандыру, халықаралық құрылыс және өнеркәсіп компанияларымен ынтымақтастық орнату қажеттігін атап өтті.
Келер жылы кластерге кіретін кәсіпорындардың бірі – «Басфибер трейд» жылына базальт тастан 25 мың тонна талшық пен мата өндіруге қауқарлы болмақ. Қазіргі таңда 145 миллион долларға құрал-жабдықтар жеткізілген. Осы жаңа жоба негізінде өндірілген өнім ішкі қажеттіліктермен бірге, 90 пайызы экспортқа шығарылмақ.
Шенеуніктерге осы жердің өзінде құны 500 миллион АҚШ долларын құрайтын, қосылған құны жоғары 20 жаңа жобаның түрін орналастыру тапсырылды. Нәтижесінде қосымша 2 мың жұмыс орны ашылады.
