"Дунё" агенттігінің хабарлауынша, Халықаралық шахмат федерациясының мәліметі бойынша, бұл беделді турнир шахматтың бай мұрасына ие, әлемдік шахмат қауымдастығында ықпалы қарқынды өсіп келе жатқандықтан Өзбекстанда алғаш рет өткізіліп отырғаны әлем назарын аударып отыр.
“FIDE Grand Swiss” халықаралық шахмат күнтізбесіндегі негізгі жарыстардың бірі саналып, спортшыларға әлем тәжі үміткерлері турнирлеріне қатысуына тікелей жол ашылады. Атап айтқанда, осы турнирдің қорытындысы бойынша ең үздік екі шахматшы 2026 жылғы әлем чемпионатының турниріне жолдама алады.
Турнирдің жүлде қоры 625 мың долларға дейін көтеріледі. Бұл алдыңғы турнирмен салыстырғанда 36 пайызға асқанын көрсетеді. Әйелдердің жүлде қоры 140 мың долларға, яғни 64 пайызға артқан. Швейцарлық жүйеде өткізіледі екі турнир де 11 раунддан тұрады. Онда дана сүретін қатысушылар саны 172 құрайды.
Оған қатысатын 116 қатысушының 101-і рейтинг бойынша іріктеледі, ал қалған орындар құрлық өкілдеріне, ФИДЕ арнайы шақыруы негізінде жергілікті ұйымдар арасында бөлінеді.
Турнирдің үздік ойыншылары арасында үндістандық жас гроссмейстерлері Арджун Эригаиси (21 жас) және жасөспірімдер арасындағы әлем чемпионы Гукеш Доммаражу (19 жас) бірінші және екінші орынды иелеп тұр. Үшінші орында жерлесіміз Нодирбек Абдусатторов (20 жас). Үздік бестікті Прагнанандха Рамешбабу (19 жас) пен Алиризо Фирузжа (22 жас) аяқтады.
Үздік ондықтың қалған бөлігінде тәжірибелі гроссмейстерлер – екі рет әлем чемпионына үміткерлік еткен Ян Непомнящий, Аниш Гири, Шахриёр Мамедьяров, Левон Аронян және Владимир Федосеев иелеген.
Кеңейтілген жастар тобына әлемнің ТОП-20 рейтингінде тұрған Ханс Ниман (22 жас), Винсент Каймер (20 жас), Жавахир Синдаров (19 жас), Нихал Сарин (20 жас) және Эвондер Лайан (22 жас) енген.
Арнайы шақыру бойынша бұрынғы әлем чемпионы Борис Гельфанд пен әйелдер арасындағы бұрынғы чемпион Александра Горячкина турнирге қатысады деп күтілуде.
2024 жылдың июліннен 2025 жылдың июліне дейін кемінде 30 классикалық шахмат партиясын орнатуды талап ететін ережеге байланысты бірқатар атақты шахматшылар, соның ішінде екі бұрынғы әлем чемпионы Магнус Карлсен мен Вишванатан Ананд, сондай-ақ бұрынғы "FIDE Grand Swiss" қатысушылары Ле Куанг Лъем мен Питер Свидлерді тізімнен шығарылды.
Әлем чемпионы Дин Лижэнь рейтинг бойынша жолдама алғанына қарамай, турнирге қатыспайды. Ең алдымен "FIDE Grand Swiss" жарысына қатысқан Фабиано Каруана да Самарқантқа келмейтіні белгілі болды. Өткені ол бұрыннан "FIDE Circuit 2024" жарысында жеңімпаз болып, 2026 жылғы әлем тәжі үміткерлері турниріне жолдаманы алған.
