Өткен жылдың мамыр айында Мемлекет басшысы Қытайға мемлекеттік сапары аясында осы елдің іскер, қаржы және инвестициялық топтарының жетекші өкілдерімен кездесулер өткізген еді. Содан кейін қол жеткізілген маңызды келісімдер екіжақты сауда-экономикалық және инвестициялық әріптестікті одан әрі кеңейте түсті.

Бүгінгі инвестициялық форум жемісті диалогтың жалғасы болып табылады және екі елдің өкілдіктері мен өңірлерінің басшыларын, Қытайлық ірі бизнестің 600-ден астам өкілін жинады. Қытай Ұлттық мұнай және газ корпорациясы, Ұлттық химиялық машина жасау компаниясы, Аэроғарыштық ғылым және өнеркәсіп корпорациясы, «China Energy», «Gezhouba Group», «China CAMC Engineering», «Huawei Technologies», «SANY Renewable Energy», «BYD Auto Industry», «Sinjiang Hualing Group», «ZTE», «TBEA», «Universal Energy» компаниялары, Қытай даму банкі, Мемлекеттік даму банкі, Экспорт-импорт банкі солар қатарында.

Мемлекет басшысы форумды аша тұрып, барлық қатысушыларды құттықтады және шараның Қытайдың инновациялық астанасы болып саналатын Шэньчжэнь қаласында өтіп жатқаны өзіне тән символдық мәні бар екенін атап өтті.

– Бүгінде елдеріміз арасындағы жан-жақты және өзара тиімді қарым-қатынастар ең алдымен экономикалық ынтымақтастық арқылы нығайып отыр, – деді Мемлекет басшысы.

Кеше Қытай Халық Республикасының Төрағасы Си Цзиньпинмен тиімді келіссөздер жүргізілгені атап өтілді. Қол жеткен нәтижелердің бірі – екі елдің бизнес өкілдерінің қызметін қолдау және оларға қолайлы жағдай жасау туралы келісімдер болды.

Қабылданған тарихи құжат – Өзбекстан-Қытай қарым-қатынасын барлық жағдайда жан-жақты стратегиялық әріптестік деңгейіне көтеретін Мемлекет басшыларының Бірлескен мәлімдемесі осы мақсатқа қызмет етеді.

Өзбекстан Президенті екі ел арасындағы сауда-экономикалық және инвестициялық ынтымақтастықтың қарқынды дамып, кең өріс алып жатқанына ерекше назар аударды.

Атап айтқанда, кейінгі жылдары өзара сауда көлемі екі есеге артып, 2023 жылы 14 миллиард долларды құрап, рекордтық деңгейге жетті. Мемлекет басшысы алдағы жылдары, оның ішінде ауыл шаруашылығы және өнеркәсіп өнімдерін өзара жеткізуді кеңейту, өнімнің жекелеген түрлерінде жеңілдікті сауданы орнату туралы жаңа үкіметаралық келісімді жасау арқылы бұл көрсеткішті 20 миллиард долларға жеткізуге мүмкіндік бар екенін айтты.

Қытайдың Өзбекстанға салған жалпы инвестициясы 14 миллиард доллардан асты. Қытай инвестициясы бар кәсіпорындар саны үш есеге артты.

Мемлекет басшысы жақында Үрімжіде өткен өңіраралық форум мен өнеркәсіп өнімдерінің көрмесінде маңызды инвестициялық келісімдерге қол қойылғанын жоғары бағалады.

Өзбекстан тарапы бұл іскерлік платформаға жүйелі түрде кірісіп, келесі форумды Өзбекстанда өткізуге дайын екенін білдірді. Мемлекет басшысы екі елдің тұрақты өңірлік кеңесін құру жоспарын да құптады.

Жаңа Өзбекстанда экономиканы ырықтандыру, нарықтық механизмдерді енгізу бағытында құрылымдық өзгерістер жүзеге асырылып жатқаны белгілі.

Жоғары технологиялық өнеркәсіп өнімдерін өндіру жобаларын қолдау қоры құрылған. Осы айдан бастап жер және өндіріс алаңдары инвесторларға «дайын бизнес» түрінде берілетін «өнеркәсіптік ипотека» іске қосылады.

Ірі банктерді, өндірістік және инфрақұрылымдық нысандарды жекешелендіру процестерін жеделдету, мемлекеттік-жекеменшік әріптестік тетіктерін енгізуге үлкен көңіл бөлініп жатқаны айтылды.

Мемлекет басшысы жаңа жобалар мен бастамаларды ілгерілету үшін бірлескен күш-жігерді жұмылдырудың маңыздылығын атап өтіп, алдағы ынтымақтастықтың басым және перспективалы бағыттарына тоқталды.

Бұл – осы елдің компанияларымен серіктестікті кеңейту, инфрақұрылымды дамыту жобаларына Қытай қаржы институттарынан қаражат тартудың оңайлатылған тәртібін енгізу, экономиканың басым секторларында, оның ішінде стратегиялық шикізатты терең өңдеуде өндірістік кооперацияны дамыту.

Сонымен қатар, ауыл шаруашылығын тұрақты дамытуда Қытайдың озық технологияларын пайдалану және жерді қалпына келтіру және тұзға төзімді өсімдіктерді егу бойынша ғылыми әдістерді енгізу.

Сондай-ақ «Жасыл» энергетика саласындағы стратегиялық серіктестікті одан әрі ілгерілету және Қытай компанияларының жекешелендіру бағдарламасына қатысуы да маңызды бағыттар ретінде аталды.

Осы орайда қытайлық әріптестермен инвестициялық жобалар қоржынын кеңейту, инфрақұрылымдық және өнеркәсіптік кооперацияны дамыту бағдарламалары бойынша келісімдерге қол жеткізілгені атап өтілді.

Сондай-ақ сапар барысында Қытайдың жетекші банктері тарапынан жобаларды қаржыландыруды кеңейту, Экспорттық-импорттық банк өкілдігін ашу, Жібек жолы қорымен бірлесіп жаңа Инвестициялық платформа құру жөніндегі шешімдері Өзбекстандағы қытайлық серіктестердің табысты қызметіне күшті серпін беретіні атап өтілді.

- Тағы бір жаңалық. Әрбір қытайлық серіктеске жобаларды басынан аяғына дейін жалғастырушы инвестициялық менеджер тағайындалады. Олар сіздердің компанияларыңыздың жобаларды сәтті жүзеге асыруы үшін жаңа мүмкіндіктер туғызатынына нық сенеміз, – деді Мемлекет басшысы.

Гуандун провинциясы партия комитетінің хатшысы Хуан Куньмин де форумға қатысушылар алдында сөз сөйледі. Мемлекет басшысы жүргізіп отырған артқа қайтпайтын реформалар саясатын толық қолдайтынын, Өзбекстанда ашылып жатқан зор мүмкіндіктерді атап өтті және Қытай бизнесін Өзбекстандағы өзара тиімді жобаларды жүзеге асыруға белсендірек қатысуға шақырды.

Бизнес-форум соңында энергетика, мұнай-газ, тау-кен өнеркәсібі, электротехника, жеңіл өнеркәсіп, машина жасау, инфрақұрылымды дамыту, ауыл шаруашылығы, білім беру, көлік және логистика салаларындағы жобаларды жүзеге асыру бойынша құжаттардың үлкен жинағына қол қойылды.

«Жол картасы» жасалып, әр жобаға жауапты басшылар бекітілді.

Соңында Өзбекстан Президенті осы Гуандун инвестициялық форумын жыл сайын ұйымдастыру туралы бастама көтеріп, оның келесі отырысын келесі жылы Самарқандта өткізуді ұсынды.