Шавкат Мирзияев «Үндістан-Орталық Азия» саммитіне қатысты

    Билік 27 Yanvar 2022 7164

    Өзбекстан Республикасы Президенті Шавкат Мирзияев 27 қаңтарда бейне байланыс түрінде өткен «Үндістан-Орталық Азия» бірінші саммитіне қатысты.

    Үндістан Премьер-Министрі Нарендра Модидің бастамасымен өткен шараға Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев, Қырғыз Республикасының Президенті Садыр Жапаров, Тәжікстан Республикасының Президенті Эмомали Рахмон және Түркіменстан Президенті Гурбангулы Бердімұхамедов қатысты.

    Мемлекет басшылары аймақ елдері мен Үндістан арасындағы дәстүрлі тығыз және достық байланыстарды одан әрі нығайту, көпқырлы ынтымақтастықты кеңейту перспективаларын талқылап, халықаралық саясаттың өзекті мәселелері бойынша пікір алмасты.

    Өз сөзінің басында Өзбекстан Президенті бұл кездесудің стратегиялық серіктестікті нығайту және аймақтық ынтымақтастықтың жаңа ұзақ мерзімді күн тәртібін қалыптастырудағы маңыздылығын атап өтті.

    Мемлекет басшысы «Үндістан-Орталық Азия» форматындағы іс жүзіндегі ынтымақтастықты ілгерілетудің стратегиялық басымдықтарын атап өтіп, осыған байланысты нақты ұсыныстарын ортаға салды.

    Бірінші басымдық білім беру және денсаулық сақтау саласындағы белсенді ынтымақтастық, Үндістанның озық тәжірибесін, білімі мен технологиясын енгізу арқылы адами капиталды дамыту болды.

    Оған мысал ретінде соңғы жылдары елімізде үндістандық әріптестермен бірлесе отырып, заманауи көпсалалы медициналық орталықтар құрылғаны айтылды. Қазіргі уақытта Өзбекстандағы жетекші Үндістанның медициналық университеттерінің филиалдары жанындағы мұндай емханалар желісі одан әрі кеңейтілетін болады.

    Шавкат Мирзияев фармацевтика өндірісінде инвестициялық жобаларды жүзеге асыру, вакцина сертификаттарын өзара тануды жеделдету, вирусологтарды оқыту бағдарламаларын іске қосу, дәстүрлі медицина әдістерін кеңінен енгізу бастамаларын жариялады. Оларды насихаттау мақсатында жыл сайын Денсаулық форумын өткізуді ұсынды.

    Өзбекстандағы білім беру саласында Үндістанның үш ірі жоғары оқу орны табысты жұмыс істеуде. Халықаралық мектептер ашу бағдарламалары жүзеге асырылуда, үнді тілін оқыту әдістемесі енгізілуде.

    Өзбекстан басшысы жаңа университеттер мен кәсіптік оқу орталықтарын ашуға, ғылыми және академиялық алмасулар орнатуға, инновациялық әзірлемелер мен стартаптарды қолдауға бағытталған «жол картасын» әзірлеуді ұсынды.

    Мемлекет басшысы екінші маңызды стратегиялық басымдық ретінде экономикалық әріптестікті кеңейтуді ұсынды.

    Соңғы жылдары Өзбекстан мен Үндістан арасындағы тауар айналымы екі есеге жуық өсіп, бірлескен кәсіпорындар саны 400-ге жетті. Ірі инвестициялық жобалар жүзеге асырылуда, Әндіжан облысының Гуджаратпен ынтымақтастығы табысты дамып келеді.

    Өзбекстан Президенті аймақ елдері арасындағы көлік қатынасының тиімділігін арттыруға және заманауи инфрақұрылымды құруға басымдық беріп отырғанын атап өтті.

    «Құрықтық» порттар желісін дамыту бағдарламасын әзірлеу, жүк тасымалдауға жеңілдіктер мен жеңілдетілген тарифтер беру, кедендік рәсімдерді оңаййлату үшін көлік министрлерінің көпжақты кездесулерінің механизмін құру туралы ұсыныс қолдау тапты.

    Энергия тиімділігі және «жасыл» даму салаларында Үндістанның озық тәжірибесі мен ынтымақтастық перспективаларын зерттеуге ерекше назар аударылды. Келесі жылдың қыркүйегінде Арал өңірінде өтетін халықаралық форумда өңірлік ынтымақтастық мәселелерін талқылау ұсынылды.

    Үшінші басымдық ретінде мәдени-гуманитарлық сала аталып, музейаралық ынтымақтастық, көрмелер және конференциялар ұйымдастыру, қолжазбалар қорын цифрландыру мен виртуалды кітапхана құру, ортақ тарихи-археологиялық мұраны зерттеу бойынша бірлескен іс-шаралар бағдарламасын әзірлеу туралы айтылды.

    Үндістанмен дипломатиялық қарым-қатынастың орнағанына 30 жыл толуына орай аймақ елдерінде үнді мәдениеті мен киносының фестивальдерін өткізу ұсынылды.

    Мемлекет басшысы Ауғанстандағы күрделі жағдайға тоқталды. Елдегі тұрақтылық пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету, гуманитарлық дағдарыстың ушығуына жол бермеу, ірі инфрақұрылымдық жобаларды ілгерілету бойынша шаралар қабылдау маңызды екенін айтты.

    Өзбекстан басшысы Премьер-министр Нарендра Моди мен достас Үндістан халқын Республика күні және ел тәуелсіздігінің алдағы 75 жылдығымен құттықтады.

    Саммит соңында Орталық Азия мемлекеттері мен Үндістан арасындағы достық қарым-қатынастар мен көпжақты әріптестікті одан әрі нығайтудың маңызды мәселелеріне ортақ көзқарастарды белгілейтін Дели декларациясы қабылданды.