Тәжікстанның Душанбе қаласында 17 қыркүйекте Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше мемлекет басшылары кеңесінің мерейтойлық отырысы өтті.
Тәжікстан Республикасы Президенті Эмомали Рахмонның төрағалығымен өткен кездесуде ШЫҰ-ға мүше елдердің басшылары - Өзбекстан Республикасы Президенті Шавкат Мирзияев, Үндістан Республикасы Премьер-Пинистрі Нарендра Моди, Қазақстан Республикасы Президенті Қасым -Жомарт Тоқаев, Қытай Халық Республикасы Төрағасы Си Цзиньпин, Қырғызстан Республикасы Президенті Садыр Жапаров, Пәкістан Ислам Республикасының Президенті Премьер-Министрі Имран Хан және Ресей Федерациясының Президенті Владимир Путин қатысты.
Ұйымға бақылаушы мемлекеттер қатарында Беларусь Республикасының Президенті Александр Лукашенко, Иран Ислам Республикасының Президенті Ибрагим Раиси мен Моңғолия Президенті Ухнаагийн Хурелсух, сондай -ақ Түрікменстан Президенті Гурбангулы Бердімұхамедов құрметті қонақ ретінде қатысты.
Іс -шараға сонымен қатар Шанхай ынтымақтастық ұйымы, БҰҰ, Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы, Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымы, Еуразиялық экономикалық одақ, Азиядағы ынтымақтастық пен сенім шаралары кеңесі және Экономикалық ұйымдардың атқарушы органдарының басшылары қатысты.
Саммиттің күн тәртібіне сәйкес ШЫҰ-ның соңғы 20 жылдағы қызметінің негізгі нәтижелері мен көпжақты ынтымақтастықтың болашақ басымдықтары талқыланды. Тараптар жаһандық және аймақтық маңызы бар мәселелер бойынша пікір алмасты.
Өзбекстан Республикасы Президенті Шавкат Мирзияев өз сөзінде Шанхай Ынтымақтастық Ұйымының қазіргі халықаралық қатынастардағы рөлі артып келе жатқанын атап өтті.
- Өткен кезеңде ШЫҰ халықаралық саясаттың маңызды субъектісіне айналды, беделді халықаралық құрылымдар арасында лайықты орын алды. «Шанхай рухы» принциптеріне сүйене отырып, аймақтық серіктестік нығая түсуде. Жаңа қатерлер мен сынақтарға қарсы күрестің жалпы әлеуеті артып келеді, біздің экономикалық, мәдени және гуманитарлық ынтымақтастығымыз кеңеюде, - деді Шавкат Мирзияев.
Мемлекет басшысы қатысушылардың назарын ШЫҰ күн тәртібіндегі өзекті мәселелерге аударды және оларды шешу бойынша нақты ұсыныстар айтты.
- Бүгінде барлығымыз әлемде және аймақта шиеленістің өсіп келе жатқанына куә болып отырмыз. Пандемияның теріс әсері әліде сақталуда. Мұның бәрі бізден ұйымшылдық пен ұйымда бір -бірімізге қолдау көрсетуді талап етеді, - деді Мемлекет басшысы.
Өзбекстан басшысы ортақ қатерлер мен сынақтарға дер кезінде және бірлесе әрекет ету, аймақтық экономикалық ынтымақтастықты дамыту, ШЫҰ кеңістігінде достықты нығайту және мәдени-гуманитарлық байланысты кеңейту қажеттігін айтты.
Саммитте Ауғанстандағы жағдайға алаңдаушылық білдірілді. Елдің жаңа үкіметімен диалогты дамытудың нақты принциптері ұсынылды. Бұған ауған қоғамында әр түрлі деңгейдегі саяси өкілдердің қатысуы, жеке адамның, әсіресе әйелдер мен ұлттық азшылықтардың құқықтары мен бостандықтарын құрметтеу жатады.
2021-2022 жылдардағы Өзбекстан Республикасының ШЫҰ-ға төрағалығын ескере отырып Мемлекет басшысы ұйымның келешектегі негізгі басымдықтары мен міндеттеріне тоқталды.
ШЫҰ аясындағы көп қырлы серіктестікті одан әрі кеңейту мақсатында мүше мемлекеттер арасындағы ұзақ мерзімді тату көршілік, достық пен ынтымақтастық туралы шартты іске асырудың 2023-2027 жылдарға кешенді бағдарламасын әзірлеу және қабылдау ұсынылды.
ШЫҰ -ға мүше мемлекеттердің іскер топтарының өкілдері арасындағы іскерлік байланыстарды ынталандыру мәселелерін кешенді шешу үшін келесі жылы Өзбекстанда ШЫҰ экономикалық форумы мен өнеркәсіптік жаңалықтар апталығын өткізу жоспарлануда.
Шанхай ынтымақтастық ұйымының өнеркәсіптік ынтымақтастық бағдарламасын тезірек қабылдау және мүше мемлекеттерде өндірістік кооперация орталықтарын құру маңызды екені айтылды.
Кедейлік деңгейін төмендету мен азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етудің өзектілігін ескере отырып, Өзбекстан Президенті министрлердің тұрақты кездесулері мен сараптамалық кеңестерінің механизмін енгізуді ұсынды.
Шавкат Мирзияев сонымен қатар киберкеңістіктегі заманауи қатерлер мен қауіптерге лайықты түрде жауап беру үшін ақпараттық қауіпсіздік бойынша ШЫҰ сарапшылар форумын құру туралы ұсыныс айтты.
- Біз «халықтық дипломатияда» бірлесіп қол жеткізген нәтижелерге оң баға береміз. Бірлескен мәдени, ғылыми, білім беру, спорттық және басқа да іс -шараларды жандандыру мақсатында «ШЫҰ-ның ізгі ниет елшісі» институтын құруды қолдаймыз, -деді Мемлекет басшысы.
Сонымен қатар, елдер арасындағы туризм саласындағы ынтымақтастық туралы үкіметаралық келісімді дайындау ұсынылды.
Сөз соңында Мемлекет басшысы кездесуге қатысушыларды 2022 жылы қыркүйекте Өзбекстанда өтетін ШЫҰ кезекті саммитіне шақырды.
Кездесу соңында ШЫҰ-ның 20 жылдығы туралы Душанбе декларациясы қабылданып, ұйым шеңберінде көп қырлы ынтымақтастықты одан әрі дамытуға бағытталған 30 құжатқа қол қойылды.
