Ҳар қандай давлатнинг ривожланиши замирида хоҳ у иқтисодий хоҳ у сиёсий бўлсин, ушбу давлатдаги жиноятчиликка қарши кураш борасида олиб борилаётган ишлар ҳолати, ҳуқуқбузарликлар профилактикаси ва албатта коррупцияга қарши кураш борасидаги амалга оширалаётган кенг кўламли ислоҳотлар, жамиятда коррупцияга муросасиз муносабатни шакллантириш билан боғлиқ давлатнинг сиёсати ётади.
Жорий йилнинг 7 ноябрида Бош прокурор раислигида коррупция ҳолатлари кузатилаётган соҳалар ҳамда вазирлик ва идораларда бунинг сабаб ва шарт-шароитларига бағишланган идоралараро йиғилиши бўлиб ўтди.
Йиғилишда Ўзбекистонда сўнги икки йилда 1 минг 986 нафар мансабдор шахс коррупциявий жиноятларни содир этганлиги учун жиноий жавобгарликка тортилганини айтиб ўтилди. Ушбу жиноятлар орқали етказилган моддий зарар миқдори эса 2 триллион сўмдан ошгани ушбу муаммо долзарблигини англатмасдан қолмайди.
Хозирги пайтда мамлакатимизда коррупцияга қарши кураш доирасида бир қатор дастурлар қабул қилинди ва улар бўйича кенг қамровли ишлар амалга оширилиб келинмоқда.
Хусусан, жамиятда коррупцияга қарши муросасиз кураш янги босқичга кўтарилганлиги, керакли қонун ҳужжатлари қабул қилиниб, мустақил Коррупцияга қарши курашиш агентлиги тузилганлиги аҳамиятга молик.
Бундан ташқари жорий йилнинг 21 ноябрь куни бўлиб ўтган Ўзбекистон Республикаси Коррупцияга қарши курашиш Миллий кенгашининг навбатдаги йиғилишида “Коррупциясиз соҳа” лойиҳаси, “Ўзбекистон Республикаси коррупцияга қарши курашиш агентлиги тўғрисида”ги, “Давлат хизматчиларининг даромадлари, мол-мулкини декларация қилиш ва манфаатлар тўқнашуви тўғрисида”ги,
“Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ва уларнинг лойиҳаларини коррупцияга қарши экспертизаси тўғрисида”ги қонун лойиҳалари ишлаб чиқилганлиги ва дастлабки муҳокамаларга тақдим этилганлиги ҳақида маълумот тақдим этилди.
Шунингдек, Коррупцияга қарши курашиш бўйича 2021–2025 йилларга мўлжалланган миллий стратегия лойиҳасини ишлаб чиқишни жадаллаштириш ва унинг лойиҳасини кенг жамоатчилик, фуқаролар ўртасида оммавий муҳокамасига тақдим этиш бўйича тегишли қарорлар қабул қилинди.
Жиноят кодексига мансабдор шахс томонидан ноқонуний тарзда бойлик орттирганлик учун жиноий жавобгарлик белгилаш таклифи илгари сурилди.
Таъкидлаш жоизки, 9-декабр Халқаро коррупцияга қарши курашиш куни муносабати билан Ўзбекистон Республикаси Коррупцияга қарши курашиш Миллий кенгаши, Коррупцияга қарши курашиш агентлиги, тегишли вазирлик ва идоралар ҳамда халқаро ташкилотлар билан ҳамкорликда 24 ноябрдан 9 декабрга қадар АНТИКОРРУПЦИЯ ҲАФТАЛИГИ ўтказилиши белгиланди.
Жаҳон банкининг Doing Business индексида 18 поғонага, Мерос жамғармасининг «Иқтисодий эркинлик» индексида эса 52 поғонага кўтарилганлигида, Жаҳон банкининг «Коррупцияни тийиб туриш», «Transparency International» халқаро ноҳукумат ташкилотининг «Коррупцияни қабул қилиш», Жаҳон одил судлов лойиҳасининг «Коррупциянинг мавжуд эмаслиги» индексларида юқорилагани жамиятда коррупцияга муросасиз муносабатни шакллантиришга йўналтирилган тизимли чоралар бемасар кетмаётганини англатади.
Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, коррупцияга қарши курашда уни келтириб чиқараётган сабабларни бартараф этиш – энг самарали чора ҳисобланади.
Тошкент давлат юридик университети
Ихтисослаштирилган филиали ўқитувчиси
Пўлат Қобилов
