Ҳозирги кунда юртимизда 154 минг 401 та ёки жами кичик корхона ва микрофирмаларнинг 37,6 фоизи савдо билан шуғулланмоқда. Саноатда 68 минг 746 та ёки 16,7 фоизи фаолият юритмоқда. Кичик бизнес вакилларининг энг кўпи, яъни 20,2 фоизи Тошкент шаҳрида ишлайди.
2023 йил январь-июнь ойлари ҳолатига кўра, ҳар минг кишига 13,9 та тадбиркорлик субъекти тўғри келмоқда.
Ўзбекистонда фаолият юритаётган кичик тадбиркорлик субъектларининг сони динамикаси (ҳар 1000 кишига, бирликда)
Берилаётган имконият ва имтиёзлар, қулай шарт-шароит ва ташаббуслар фаол қўллаб-қувватланаётгани туфайли жорий йилнинг олти ойида 46,3 мингта янги кичик корхона ва микрофирма (фермер ва деҳқон хўжаликлари бундан мустасно) иш бошлади.
Мамлакат ривожида иқтисодиётнинг асосий тармоқлари қанчалик муҳим ўрин эгаллаган бўлса, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик ҳам ўз мавқеини шунчалик мустаҳкамлаб олмоқда. 2018 йилдан жорий йилнинг олти ойи ичида юртимизда жами 470 минг 356 та янги кичик корхона ва микрофирма ташкил этилди.
Иқтисодий фаолият турлари кесимида янги ташкил этилган кичик корхона ва микрофирмалар сони, минг бирлик
Саноат соҳаси иқтисодиётимизнинг асосий тармоқларидан бири бўлиб, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик ривожида муҳим ўрин тутади. Уларнинг саноат маҳсулотлари ишлаб чиқариш ҳажмидаги улуши 2018 йилда 37,4 фоизни ташкил этган бўлса, 2023 йилнинг ярмига келиб 26 фоиз атрофида бўлди.
Тадбиркорларимиз қишлоқ хўжалигида ҳам анча фаол. Яъни ўтган йили қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари етиштиришда кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик ҳиссаси 95 фоиздан ошган бўлса, 2023 йилнинг январь-июнь ойларида яна 1,6 фоиз ўсди.
Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари етиштириш ҳажмидаги улуши, фоизда
Сўнгги йилларда мамлакатимизда қурилиш соҳасида йирик лойиҳалар амалга оширилмоқда. Натижада шаҳару қишлоқларимизда кўплаб янги турар жойлар, ижтимоий объектлар, ишлаб чиқариш иншоотлари қад ростлади. Темир йўл ва автомобиль йўллари қурилди. Бу жараён изчил давом этмоқда. Мазкур соҳада кичик бизнес субъектлари улуши жорий йил ўртасига келиб 2018 йилдаги 73,2 фоиздан 77,1 фоизга етгани ушбу йўналишдаги ишлар нечоғли жадал кечаётганини англатади.
Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг бажарилган қурилиш ишлари ҳажмидаги улуши, фоизда
Бундай ижобий ўсиш суръатлари умумий экспорт ҳажмида ҳам яққол кўзга ташланади. Яъни шу давр ичида соҳа вакилларининг ташқи бозорга чиқиши 0,4 фоиз бирликка кўпайган.
Тадбиркорлар ҳар томонлама қўллаб-қувватланаётгани, кўплаб бюрократик тўсиқларга барҳам берилгани шундай ижобий ўзгаришларга замин яратмоқда.
Сўнгги йилларда шу мақсадда ўтказилаётган ислоҳотлар натижасида соҳани ривожлантиришга қаратилган мингдан ортиқ қонун, фармон ва қарор амалиётга тадбиқ этилгани, улар асосида 114 та лицензия ва рухсатнома бекор қилиниб, 33 та фаолият тури хабардор қилиш тартибига ўтказилгани фикримиз тасдиғидир. Ортиқча текширишлар, нақд пул, валюта ва хомашё бўйича кўплаб чекловлар олиб ташлангани эса уларга янада куч бағишлаяпти.
Комил ГУЛБОЕВ,
Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги
Статистика агентлиги бошқарма бошлиғи ўринбосари
