2025-yilgi kimyo bo'yicha Nobel mukofoti sovrindorlari e'lon qilindi

    Yaponiyalik Susumu Kitagava, avstraliyalik Richard Robson va amerikalik Omar Yagi “metall-organik konstruksiyalarni ishlab chiqqani uchun” kimyo bo'yicha 2025-yilgi Nobel mukofotiga loyiq ko'rildi.

    Bu haqda 8-oktabr, chorshanba kuni X ijtimoiy tarmoqdagi Nobel mukofoti sahifasida ma'lum qilindi.

    “Kimyo bo'yicha 2025-yilgi Nobel mukofoti sohiblari gazlar va boshqa kimyoviy moddalar o'tishi mumkin bo'lgan katta bo'shliqlarga ega molekulyar tuzilmalarni ishlab chiqishdi. Metall-organik ramkalar deb ataladigan bu tuzilmalar cho'l havosidan suv yig'ish, karbonat angidridni ushlash, zaharli gazlarni saqlash yoki kimyoviy reaktsiyalarni katalizlash uchun ishlatilishi mumkin. Metall konstruksiyalarni ishlab chiqish orqali sovrindorlar kimyogarlarga biz duch keladigan ba'zi muammolarni hal qilish uchun yangi imkoniyatlar berdi”, dedi Nobel qo'mitasi matbuot bayonotida.

    2025-yilgi Nobel mukofoti 11 million shved kronasini (1,1 million dollar) tashkil qiladi. Bu pullar uch nafar laureat o'rtasida teng taqsimlanadi.

    “Organometalik birikmalar ulkan salohiyatga ega bo'lib, yangi funksiyalarga ega bo'lgan maxsus tayyorlangan materiallar uchun ilgari tasavvur qilinmagan imkoniyatlarni ochib beradi”, deb tushuntirdi Kimyo bo'yicha Nobel qo'mitasi raisi Xayner Linke.

    Eslatib o'tamiz, fiziologiya va tibbiyot bo'yicha Nobel mukofoti 6-oktabr kuni e'lon qilingan edi. Mukofotlar amerikalik olimlar Meri Brunkov va Fred Ramsdell, shuningdek, yapon olimi Saymon Sakaguchiga immun tizimining organizmga zarar yetkazishining oldini oluvchi “periferik immunitetga chidamlilik haqidagi kashfiyotlari” uchun berildi.

    7-oktabr kuni esa fizika bo'yicha Nobel mukofoti e'lon qilindi. Buyuk britaniyalik Jon Klark, fransiyalik Mishel Devore va amerikalik Jon M. Martinis kvant mexanikasi sohasidagi tadqiqotlari uchun sovrindor bo'lishdi.

    9-oktabr, payshanba kuni adabiyot bo'yicha Nobel mukofoti sovrindori e'lon qilinadi, deb xabar berdi korrespondent.net.