Milliy ta’lim tizimining xalqaro hamjamiyatga integrasiyalashuvi yo‘lidagi sa’y-harakatlar bugungi jadal islohotlarda o‘z ifodasini topmoqda. Xususan, oliy ta’limni sifat jihatidan yangi bosqichga ko‘tarish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi oliy ta’lim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi va boshqa bir qator me’yoriy hujjatlar qabul qilingani bunga yorqin misoldir.
Prezidentimizning 2020-yil 29-apreldagi “O‘zbekiston Respublikasida yuridik ta’lim va fanni tubdan takomillashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi farmoni soha rivojida muhim qadam bo‘ldi.
“Elektron universitet” (E-University) tizimini joriy etgan holda, ochiq, shaffof, sub’yektivlik va suiiste’molchilikdan xoli ta’lim muhitini yaratish kabi ustuvor vazifalar ijrosi Toshkent davlat yuridik universiteti faoliyatida ham o‘z aksini topmoqda. Hozirgi kunda universitet professor-o‘qituvchilari masofadan turib onlayn va oflayn tarzda videodars, audiodars, elektron kitob va o‘quv materiallari asosida ta’lim bermoqda.
2020/2021-o‘quv yilidan boshlab joriy etilgan kredit-modul tizimi (ECTS Yevropa kredit tizimi)ning nafaqat talabalar, balki professor-o‘qituvchilar faoliyati, o‘z vazifasiga ko‘rsatayotgan ijobiy ta’sirini his qilmaslik mumkin emas.
Bu tizim mashg‘ulotlar sifati va samarasini keskin oshirish barobarida talabalar bilimini baholashda ham ob’yektivlik va shaffoflik ta’minlanishining kafolati bo‘lyapti.
Nazorat turlari — sinov va imtihonlarni olish va baholash tartibi maxsus elektron tizim orqali amalga oshirilishi, bunda talaba ism-sharifi yashirilgan holda tekshirishga berilishi, bu jarayon elektron tizimda shaffof namoyon bo‘lib, o‘qituvchi tomonidan qo‘yilgan baho hamda ish yuzasidan sharh talabaga darhol ko‘rinishi har qanday noxolislikning oldini oladi.
Universitetda o‘quv va boshqaruv tizimini raqamlashtirishga alohida e’tibor qaratilmoqda. O‘quv jarayoni uchun qator elektron tizimlar joriy qilingan. Talabalar uchun har qanday masala yuzasidan elektron murojaat qilish imkoniyati yaratilib, “yagona darcha” tamoyili asosida faoliyat yurituvchi Talabalarga xizmat ko‘rsatish markazi tashkil etildi. Bitiruv malakaviy ishlari va magistrlik dissertasiyalari hamda ilmiy rahbarlarni tanlash elektron tizimi, to‘lov shartnomasini elektron ravishda olish hamda to‘lov bo‘yicha qarzdorlikni nazorat qilib borish mexanizmi ishga tushirildi.
Universitetning masofaviy ta’lim platformasi (http://distant.tsul.uz) dunyo bo‘yicha e’tirof etilgan Moodle (ob’yektga yo‘naltirilgan dinamik ta’lim muhiti) tizimida yo‘lga qo‘yilib, yanada takomillashtirildi. Jumladan, ma’ruza mashg‘ulotlarini o‘tkazish uchun videochat (Big Blue Button) va Zoom dasturiy vositasi, nazorat ishlarini topshirish hamda ularni antiplagiat tizimdan o‘tkazish mexanizmlari integrasiya qilindi. Ta’lim platformasiga 21 mingdan ortiq elektron kontent (videoma’ruza, audio, elektron adabiyotlar, ma’ruza matnlari, test va topshiriqlar, qo‘shimcha amaliyot materiallari) joylashtirildi.
Bundan tashqari, universitet elektron kutubxonasi ham tashkil etilib, unda 10 mingdan ziyod manba joylashtirildi, huquqshunoslar uchun mo‘ljallangan WestLaw, LexisNexis va JSTOR xalqaro ma’lumotlar bazalaridan foydalanish imkoniyati yaratildi. Universitet tomonidan yangi avlod darsliklarini yaratishga alohida e’tibor qaratildi. Yangi ishlab chiqilgan talablar, xorijiy adabiyotlar namunalari asosida hamda xorijiy professorlarni jalb etgan holda, darsliklar tayyorlash ishlari, shuningdek, Oksford va Kembrij kabi xorijiy nashriyotlar bilan shartnomalar tuzilib, ularning eng mashhur huquqiy adabiyotlarini o‘zbek tiliga tarjima qilish va nashr etish yo‘lga qo‘yildi. Buning natijasida har yili 20 dan ortiq dars lik va o‘quv qo‘llanmalar nashr etib borilmoqda.
Start-up ekotizimini yaratish maqsadida TDYUUda Legal Tech laboratoriyasi tashkil etilgan. U yoshlarning startap loyihalarini axborot-texnik jihatdan qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan. Hozirgi kunda laboratoriya tomonidan Huquqiy shahar elektron platformasi va mobil ilovasi ishlab chiqildi. Mobil ilova Google Play Market platformasiga joylashtirildi hamda yuklab olish imkoniyati yaratildi. Platforma orqali universitetda tayyorlangan dolzarb mavzulardagi 20 ta ilmiy-ommabop risola joylashtirildi. Bundan tashqari, platformada fuqarolarga huquqiy sohaga oid savol yuborish ham mumkin. Hozirgi kunda fuqarolardan Huquqiy shahar mobil ilovasi orqali kelib tushgan savollar bo‘yicha huquqiy asoslangan tushuntirishlar berib borilmoqda.
Universitet ta’lim platformasi orqali o‘quv jarayoni onlayn darslar uchun barcha imkoniyatlarni yaratib bermoqda va ta’lim sifatini oshirmoqda. Ushbu platformada ma’ruzalar hamda amaliy mashg‘ulot va seminarlar uchun forum ochishda Big Blue Button imkoniyatlaridan foydalanilmoqda. Kredit-modul tizimining asosiy kriteriysi talabalarning mustaqil ta’lim olishi bo‘lib, buning uchun barcha manbalar platformaga joylashtirilgan.
Shuningdek, mustaqil ta’lim jarayonida o‘zlashtirilgan bilimlarni platforma orqali avtomatik baholash imkoniyati mavjud. Darsda qatnashmagan yoki darsni o‘zlashtira olmagan talaba professor-o‘qituvchilar ma’ruzalarini qayta ko‘rish imkoniyatiga ega. Forum vositasida onlayn muloqot qilish barcha muammolarni birgalikda hal etishga yo‘l ochadi.
“Elektron ta’lim” sohasida Janubiy Koreya, Buyuk Britaniya, Daniya va Rossiya kabi davlatlar tajribasida axborotlashtirishning asosiy maqsadi, birinchi navbatda, ta’lim sifatini oshirishga, so‘ng esa jarayonlarni avtomatlashtirish orqali oliy ta’lim muassasasi xodimlari va professor-o‘qituvchilari faoliyatida ko‘p takrorlanadigan vazifalar uchun ketadigan vaqtni tejashga qaratilgan. Ta’lim sifatini oshirishda asosiy e’tibor ta’lim kontentlarini yaratish va ulardan ochiq foydalanishni tashkil etishga ahamiyat beriladi.
Muxtasar aytganda, “elektron ta’lim”ning yuridik kadrlarni tayyorlashdagi o‘rni huquqiy ta’limni ixtisoslashtirish va huquqshunos kadrlarni muayyan yo‘nalishlar bo‘yicha tayyorlashda muhim ahamiyatga ega.
