Zero, bu safar oddiy tashrif emas, balki ikki xalq, ikki sivilizatsiya, ikki iqtisodiy qudrat orasidagi ishonch va hamkorlikning yangi bosqichidir. Tashrif nafaqat siyosiy dialog, balki iqtisodiy munosabatlarda yangi, misli koʻrilmagan imkoniyatlar eshigini ochdi.
“C5+1” formati Markaziy Osiyo davlatlari hamda AQSH oʻrtasidagi strategik muloqot maydoni boʻlib, siyosiy, iqtisodiy va xavfsizlik sohalarida hamkorlikni mustahkamlashga xizmat qiladi. Ushbu platforma mintaqa davlatlari uchun suverenitetni saqlash, hududiy yaxlitlikni taʼminlash va global kuchlar oʻrtasida muvozanatli tashqi siyosat yuritish imkonini beradi.
Iqtisodiy jabhada “C5+1” formatining oʻrni katta. AQSH mintaqa bilan energetika, transport va logistika, raqamli iqtisodiyot, qishloq xoʻjaligi va suv resurslarini boshqarish kabi yoʻnalishlarda investitsion sheriklikni rivojlantirishga intiladi.
Xavfsizlik yoʻnalishida “C5+1” terrorizm, chegara xavfsizligi, ekstremizm va giyohvandlik moddalari savdosiga qarshi kurash hamda kiberxavfsizlik kabi masalalarda qoʻshma tashabbuslarni amalga oshirishga xizmat qiladi. Markaziy Osiyoga muqobil rivojlanish yoʻlini taklif etish orqali geosiyosiy ahamiyat kasb etadi.
Bundan tashqari, “C5+1” formati doirasida madaniy va maʼnaviy hamkorlikni rivojlantirishga ham eʼtibor qaratiladi. Taʼlim sohasida hamkorlik, ekologiya va iqlim oʻzgarishiga qarshi kurash kabi yoʻnalishlar orqali mintaqa yoshlari dunyoqarashini kengaytirish, innovatsion fikrlash va global maydonda raqobatbardosh boʻlishga tayyorlash koʻzda tutilgan.
Yangi muloqotning mazmun-mohiyati sifatida AQSH Prezidenti Donald Tramp ijtimoiy tarmoqdagi sahifasi orqali quyidagi postni eʼlon qildi:
“Amerika Qoʻshma Shtatlari va Oʻzbekiston oʻrtasidagi misli koʻrilmagan savdo iqtisodiy kelishuvni eʼlon qilishdan mamnunman. Yaqin uch yil ichida Oʻzbekiston Amerikaning muhim minerallar, aviatsiya, avtomobil butlovchi qismlari, infratuzilma, qishloq xoʻjaligi, energetika va kimyo, axborot texnologiyalari va boshqa muhim tarmoqlariga qariyb 35 milliard dollar, kelgusi oʻn yilda esa 100 milliard dollardan ortiq investitsiya kiritadi va xaridlarni amalga oshiradi.
Men Oʻzbekistonning yuksak hurmatli Prezidenti Shavkat Mirziyoyevga minnatdorlik bildiraman. Mamlakatlarimiz oʻrtasidagi uzoq muddatli va samarali munosabatlarni intizorlik bilan kutamiz!”. Ushbu soʻzlar, shubhasiz, global iqtisodiy maydonda Oʻzbekistonning yangi maqomini belgilaydi.
Bu tashrif haqiqatan ham samarali va tarixiy ahamiyatga ega. Mutaxassislar AQSH kompaniyalarining bugungi qiziqishi va qatʼiyati 2010-yillar boshidagi holatdan mutlaqo farq qilishini taʼkidlamoqda. Bugun amerikalik investorlar aniq loyihalarga kirishmoqda.
Mamlakatimizda soʻnggi yillardagi tub iqtisodiy va maʼmuriy islohotlar, tadbirkorlikka keng yoʻl ochilishi, soliq yukining kamaytirilishi va huquqiy kafolatlar ishlab chiqilishi xalqaro sheriklarda ishonch uygʻotdi. Bu jarayonda davlatimiz rahbarining siyosiy irodasi, ochiq muloqot qilish siyosati va investitsiya muhitini yaxshilashga qaratilgan tashabbuslari hal qiluvchi ahamiyat kasb etmoqda. Shuningdek, davlat rahbarlari darajasida oʻrnatilgan siyosiy aloqalar tufayli ikki tomonlama hamkorlik aniq yoʻnalishlar asosida rivojlanmoqda.
Muzokaralar natijasida viza rejimini yengillashtirish, shuningdek, ikki davlat poytaxtlari oʻrtasida doimiy aviaqatnovlarni yoʻlga qoʻyish masalalari ham muhokama qilindi. Bu nafaqat biznes va turizm aloqalarini, balki madaniy-gumanitar muloqotni ham yangi bosqichga koʻtaradi.
Shu tarzda siyosiy iroda va iqtisodiy manfaat uygʻunlashgan holda Markaziy Osiyo va AQSH oʻrtasidagi aloqalarda yangi sahifa ochilmoqda. Oʻzbekistonning tashqi siyosiy strategiyasida oʻzaro manfaatli hamkorlik asosiy ustuvor yoʻnalish boʻlib kelgan. Vashingtondagi uchrashuvlar esa bu yoʻnalishning amaliy natijasi sifatida tarixda qoladi.
Yangi bitim va kelishuvlar ikki davlat uchun iqtisodiy oʻsish, barqarorlik va ishonch muhitining mustahkamlanishiga xizmat qiladi. Demak, Markaziy Osiyo va AQSH muloqoti nafaqat diplomatik formatda, balki yangi iqtisodiy dunyo tartibining muhim pogʻonasi sifatida shakllanmoqda. Bu esa Oʻzbekistonning jahon hamjamiyatidagi nufuzi yangi bosqichga koʻtarilganidan darak beradi.
Bahodirjon ShERMUHAMMADOV,
Fargʻona davlat universiteti rektori
