Farg'ona viloyatining paxtachilikda o'z maktabi bor. So'ngi yillarda yangi navlar yaratildi, agrotexnika takomillashdi, hosildorlik ayrim fermer xo'jaliklarida 50 sentner va undan ham yuqori bo'ldi. Bu albatta ilmiy xulosalarga asoslangan yondashuvning ham natijasidir.
Bu yil viloyatda 82080 gektar maydonga chigit ekiladi. Bahorning dastlabki oylaridagi tabiat injiqliklari tufayli ekish muddati biroz kechikdi. Shunga qaramasdan hozirgacha yetmish foiz maydonda ekish ishlari tugallandi.
Paxtachilikning ilg'or texnologiyalaridan biri ko'chatni plyonka ostida yetishtirib olishdir. Dehqonlar bu usulning afzalligini o'z faoliyatlarida sinab ko'rgan. Klaster va fermerlar tashabbusi bilan 8 ming gektardan ko'proq maydonda shu tajriba qo'llanilmoqda. Qolaversa, bu an'naviy usulda chigitni plyonka ostiga ekishning o'zi emas. Balki innovatsion texnologiyalar joriy etib, endilikda ko'chatni plyonka ostida tomchilatib sug'orish asosida unudirib olinadi. Bu borada klasterlar namuna ko'rsatmoqda.
Farg'ona tumanidagi “Ferqana osean textile” paxta-to'qimachilik klasterida Turkiya texnologiyasi asosida chigit ekish ishlari amalga oshirilmoqda. Yangi usulda hosil yetishtirish ko'plab afzalliklarga ega. Avvalo suv va mablag'ni tejaydi, hosidorlikni oshiradi.
Plyonka ostiga tomchilatib sug'orish uchun moslangan maxsus yelim shlanglar yotqiziladi, urug' qo'shqator usulda uyalab qadaladi. Bu gektarlarda to'liq ko'chatlar yaratishda o'ziga xos imkoniyatga ega. Ekinlar yagana, chopiq qilinmaydi. Niholarni kerakli suv va ozuqalar bilan ta'minlashda aniq-hisob-kitoblar asosida yotqizilgan quvurlarning xizmati katta. Ular kerakli chuqurlik va ko'lamda er namligini saqlab turadi. Suv, mineral o'g'itlar, zararli hashorat, begona o'tlarga qarshi kurashish vositalari ham quvurlar yordamida amalga oshiriladi. Natijada hatto suv taqchil, unumdorligi past bo'lgan erlarda yuqori hosil olish imkoniyati yaratildi.
— Joriy mavsumda 849 gektar paxta maydonida ana shunday texnologiyalar yordamida hosil yetishtiramiz, — deydi paxta-to'kimachilik klasteri bosh agronomi Xurshidbek Tursunbekov. — Bu borada Turkiyaning ”Yildirim insaat malzemeleri damlama sulama sisteleri” korxonasi bilan hamkorlik qilyapmiz. Bu ishlarga 5 ta maxsus chigit qadash seyalkalari jalb etilgan. SHu kunga qadar mazkur texnologiya asosida 300 gektardan ortiq maydonga urug' qadab bo'lindi.
Yangi usulning yana bir o'ziga xos jihati, urug' sarfi ikki hissaga kamayadi, shunga qaramay unuvchanligi yuqori bo'lgani uchun sanab donalab tashlangan chigitdan har gektar yerda 200 ming tupga yaqin ko'chat undirib parvarishlanadi. Bu hosilni erta yetishtirish, samaradorlikni oshirish, sifatini yaxshilash imkoniyatini beradi.
Rasuljon KAMOLOV,
jurnalist
