Qit'alar misli ko'rilmagan tezlikda “qurimoqda” – tadqiqot

    Olimlarning fikricha, quruqlikdagi chuchuk suvning yo'qolishi dengiz sathining ko'tarilishini muzliklarning erishiga qaraganda ko'proq tezlashtirmoqda.

    Sayyoradagi suv misli ko'rilmagan tezlikda yo'q bo'lib ketmoqda va yangi tahlil shuni ko'rsatadiki, uning katta qismi okeanga tushib ketyapti. ScienceAlertning xabar berishicha, hozir dengiz sathining ko'tarilishida muzliklarning erishidan ko'ra quruqlik muhimroq rol o'ynamoqda.

    Hindistondagi Fleym universiteti tadqiqot guruhi 2002-yildan beri quruqlikdagi suv ta'minotidagi o'zgarishlarning rasmini yaratish uchun NASA sun'iy yo'ldoshi orqali yigirma yildan ortiq davom etgan kuzatuvlarini tahlil qildi. Natijalar shuni ko'rsatadiki, quriydigan maydon har yili AQShdagi Kaliforniya shtatidan taxminan ikki baravar kattaroq maydonga oshib bormoqda.

    “Quruq hududlar nam hududlarga qaraganda tezroq quriydi va lalmi erlar maydoni ko'paymoqda”, deyiladi hisobotda. Bu degani, umumiy olganda erlar suv resurslari kamayib bormoqda, bu daryolar, ko'llar va yer osti suvlariga salbiy ta'sir ko'rsatmoqda. Bugungi kunda insoniyatning 75 foizi chuchuk suv zahiralari kamayib borayotgan mamlakatlarda istiqomat qilyapti.

    Suvning katta qismi qit'alardan okeanga tushib, dengiz sathining ko'tarilishini tezlashtiradi. Yo'qotishlar, ayniqsa, shimoliy kengliklarda muzliklarning erishi va abadiy muzliklar suvning chiqib ketishiga olib kelmoqda. Muzliklar bo'lmagan hududlarda odamlar tomonidan yer osti suvlaridan ortiqcha foydalanish asosiy omil hisoblanadi.

    Markaziy Amerika va Yevropadagi kuchli qurg'oqchilik ham muammoni yanada kuchaytirmoqda. Qazib chiqariladigan yonilg'ilar tufayli yog'ingarchilikning o'zgarishi odamlarni yer osti suvlaridan foydalanishga majbur qilmoqda va bu resurslarni yanada kamaytirmoqda. Muayyan suv iste'moli Kaliforniyaning Markaziy vodiysi va qurigan Orol dengizi atrofidagi qurg'oqchil qishloq xo'jaligi hududlarida kuzatilmoqda, deb xabar berdi korrespondent.net.