Сарапшылар бұл көрсеткіштің жыл сайын артып келе жатқанына және бұл дерттің дәрі-дәрмекке төзімді түрлері таралып жатқанына алаңдаулы.
Соған қарамастан, Өзбекстанда туберкулезді анықтау және емдеуде үлкен жетістіктерге қол жеткізілуде.
— Бұрындары ауруды зертхана әдісінде анықтауға 3 айға дейін уақыт кететін», — дейді Республикалық мамандандырылған фтизиатрия және пульмонология ғылыми-практикалық медициналық орталығының директоры Наргиза Парпиева. – Қазір елімізде 136 гендік-молекулялық анализатор аппараты әкелініп, 97 заманауи зертхана құрылған. Оның 40-ы аудандарда жұмыс істейді.
Сонымен қатар, балғам сынамаларын аудан (қалалардан) негізгі зертханаларға уақтылы жеткізу үшін логистикалық қызмет жетілдірілді.
Осыған орай, нақтама қоюда жасанды интеллектпен жабдықталған 46 ультрапортативті рентген аппараты жер-жерлерге жеткізілген. Олардың көмегімен олар тіпті ауыр науқастардың үйлеріне барып, өкпеде және кеудеде қандай патологиялық үдерістер болып жатқанын жылдам анықтайды.
Мемлекет басшысының 2023 жылғы 20 январьдағы «2023-2026 жылдарға арналған фтизиатриялық және пульмонологиялық қызметті одан әрі дамытуға бағытталған іс-шаралар туралы» қаулысы негізінде 14 жасқа дейінгі қауіп тобындағы тұрғындар буынында туберкулезді иммунды диагностикалық әдіспен, ал 14 жастан асқан тұрғындар арасында рентген әдісте туберкулезді анықтау жолға қойылып, алғаш рет 10 облыста “Өкпе салауаттылығы” мобильді бригадалары ұйымдастырылды.
Туберкулездің таралуының алдын алу мақсатында жаңа туған нәрестелерді егумен қамту 99,5 пайызға жеткізілді. Белгілі бір себептермен вакцинацияланбаған балаларды туберкулинмен теріге сынамасы жасалып, содан кейін екпе алады.
Соңғы 22 жылда елімізде ауру көрсеткіші 2 есеге, ал өлім көрсеткіші 10 есеге дейін төмендеді.
Өз кезегінде, 1 типті сезімтал туберкулезге шалдыққан науқастарды емдеудің тиімділігі соңғы жылдары 90 пайызға дейін өсті және бұл ДДСҰ-ның ауруды тоқтату стратегиясының мақсаттарына сәйкес келеді.
Сондай-ақ, туберкулездің персистирленген түрімен ауыратын науқастарды емдеу тиімділігі 91,2%-дан 95%-ға дейін арттырылып, емдеу мерзімі 2 жылдан 6-9 айға дейін қысқарды. Бұл дүние жүзіндегі өте аз елдердің қол жеткізген көрсеткіші.
Цифрлық технологиялардың көмегімен науқастарды қолдап-қуаттау мақсатында республика бойынша амбулаторлық емделуді бейнебақылау әдісі бойынша енгізілді. Осы инновациялық жанасу, әсіресе шалғай және алыс елді мекендерде тұратын халықтарды емдеу мүмкіндіктерін кеңейтеді.
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының 2023-2030 жылдарға арналған тиісті Әрекеттер жоспарына сәйкес, 2023-2024 жылдары елімізде бұл бағытта елеулі жұмыстар атқарылды.
Туберкулезге шалдығу қаупі бар тұрғындар арасында ауқымды скринингтік шаралар жүргізілді. Заманауи диагностикалық әдістердің ауқымы кеңейтілді.
Науқастарды емдеу үшін мемлекеттік бюджет қаржысы есебінен жоғары сапалы дәрі-дәрмектер сатып алынып, аурудың алдын алу мақсатында қарым-қатынаста болған адамдар арасында профилактикалық іс-шаралар жүргізілді.
Естеріңізге сала кетейік, жыл сайын 24 март бүкіл әлемде «Дүниежүзілік туберкулезге қарсы күрес күні» ретінде аталып өтіледі. Биыл осы датаға байланысты әлемнің түкпір-түкпірінде, соның ішінде елімізде де «Иә! Туберкулезді жоя аламыз! Міндеттемелер, инвестиция, нәтижелер» деген ұранмен ауқымды үгіт-насихат шаралары өтуде.
