Соңғы жылдары әлем халқы арасында ас қорыту жүйесіне байланысты аурулар кең етек алды. Әсіресе олардың арасында панкреатит –асқазан асты ұйқы безінің өткір немесе созылмалы қабынуы жетекші орынды иеледі. Сонымен, бұл ауруды тудыратын факторлар қандай? Бұл сұраққа медицина ғылымдарының докторы Феруза Хамрабаева жауап берді.
«Асқазан асты ұйқы безі ас қорыту жүйесінің маңызды органы болып табылады және қоректік заттардың сіңіруі үшін қажет», - дейді маман. — Бұл орган ішектен ақуызды, майларды және күрделі көмірсуларды ыдырататын ферменттер шығарады. Сонымен қатар, оның тағы бір басқа қызметі - ағзадағы глюкозаны сақтау және оны реттеу үшін инсулин гормонын өндіреді. Панкреатит – асқазан асты безінің қабынуы болып, осы мүшенің дисфункциясына байланысты ас қорыту ферменттері мерзімінен бұрын белсендірілгенде және органның жасушалары зақымдағанда дамиды.
Аурудың өткір формасында жасушалардың «өзін-өзі қорыту» механизмі іске қосылады. Асқорыту ферменттерінің жетіспеушілігі созылмалы қабыну нәтижесінде пайда болады. Ферменттердің орнын асқазан асты безі жасушаларының орнын алу оның сыртқы секреторлық функциясын бұзумен қатар, гормон жасау рөлін де өзгертеді.
Дұрыс тамақтанбау көбінесе ауруға себеп болады. Сондай-ақ, өт қабы мен өт жолдары және онекі бармақты ішек жолдары аурулары, без жолдарын таспен немесе ісікпен бітелуі, генетикалық бейімділік, гормоналды өзгерістер, кейбір дәрі-дәрмектерді қабылдау, алкоголь, стресс, жұқпалы аурулардың бірнеше түрлері де негізгі факторлардың бірі.
Панкреатитпен ауыратын адамның жүрек айнуы, құсуы, оң жақ қабырғасы мен іштің төменгі бөлігінің ауыруы, дене температурасының жоғарылауы, диарея, терісінің сарғаюы байқалады. Қарын қабырғасы және соқыр ішекті еске түсіретін іштің оң жағы өткір ауырсыну, салмақ жоғалту, жауырынға немесе кеуде артына таралатын ауырсыну, қарынның дем болуы, жалпы әлсіздік, бас айналу да аурудың белгілері болып табылады.
Дәрігер ауруды емдеуді оның деңгейіне, қатар жүретін аурулардың болуына және науқастың жалпы жағдайына байланысты анықтайды. Егер панкреатиттің белгілері сізді 2-4 күн бойы мазаласа, әрине, міндетті түрде гастроэнтеролог-дәрігерге бару қажет.
