Соңғы жылдары интеллектуал меншік саласында ауқымды жұмыстар атқарылды. Бұл бағытта 51 нормативтік-құқықтық құжат қабылданып, Өзбекстан 8 халықаралық шартқа қосылды. Зияткерлік меншік нысандарын қорғау күшейтіліп, оған қатысты құқықбұзушылықтар үшін әкімшілік жаза қатаңдатылды, қылмыстық жауапкершілік белгіленді. Кеден органдарында «ex officio» тәртібі енгізіліп, контрафактілік тауарларды жою тәртібі жандандырылды, жыл сайын «Контрафактсыз айлық» акциясы өткізіліп келеді.
Зияткерлік меншік объектілерінің саны 102 мыңнан асты, шетелде ұлттық әрі Өзбекстанға енген шетелдік брендтердің қорғалуы кеңейді. Самарқанд наны, Чуст пышағы, Маргилан адресі сынды 23 географиялық белгі тіркеуден өтті.
Осының нәтижесінде Өзбекстан Жаһандық инновациялар индексінде 14 сатыға көтеріліп, 79-орынға көтерілді.
Таныстырылымда саланы одан ары дамыту жоспарлары да қаралды. Атап айтқанда, Дүниежүзілік интеллектуал меншік ұйымымен бірлесіп, зияткерлік меншік саласын дамыту жөніндегі ұлттық стратегия әзірлеу көзделген.
Жоспарға сәйкес патенттер мен куәліктерге өзгерістер енгізу тәртібі жеңілдетіледі, 5 композициялық және 4 проактив қызмет түрі іске қосылады.
Сонымен бірге, зияткерлік меншікті пайдалану көрсеткіші кәсіпкерлік субъектілерінің тұрақтылық рейтингінде ескерілетін болады.
Барлық жоғары оқу орындары мен ғылыми-зерттеу мекемелерінде патенттеу, өндіріске енгізу және коммерцияландыруға қолдау көрсететін орталықтар ашу, алдымен Ұлттық университетте, кейін тағы 4 жоғары оқу орнында «Зияткерлік меншік объектілерін басқару» мамандығын жолға қою жоспарланған.
Шығармашыл жандармен мамандарды ынталандыру мақсатында жыл сайын 5 номинация бойынша «Ең үздік зияткерлік меншік объектілері» байқауын өткізу ұсынылды. Сонымен қатар «Зияткерлік меншік саласын дамытуға қосқан үлесі үшін» арнайы төсбелгі тағайындалып, оны 26 сәуір – Бүкіләлемдік зияткерлік меншік күніне орай тапсыру жоспарланған.
Ұлттық географиялық көрсеткіштер жүйесін нығайту маңызды екені атап өтілді. Жетпіске жуық географиялық көрсеткішті тіркеу және Лиссабон жүйесіне мүшелікке қосылу арқылы ұлттық өнімдердің құнын арттыру және экспорттық әлеуетін күшейту аса маңызды екені айтылды.
Архив ісін модернизациялау мәселелері де қаралды. Қазіргі таңда еліміздің архив қорында 16 миллион құжат жинағы, оның ішінде 1,3 миллион ерекше құнды және сирек кездесетін құжаттар сақталғаны айтылды. Бұхара әмірі «қушбегі» мекемесі және Хиуа хандығының әкімшілік құжаттары ЮНЕСКО-ның «Әлем жады» тізіміне енгізілген.
Сонымен қатар, құжаттарды цифрландыру жылына тек 2 пайызды құрап отыр. 2030 жылға қарай архив қорын цифрландыру деңгейін 60 пайызға жеткізу және ерекше құнды, сирек құжаттарды толық цифрландыру қажеттігі айтылды.
Осы мақсатта саланың ақпараттық жүйелерін Біртұтас ұлттық архив ақпараттық жүйесіне біріктіру, құжаттарды (RFID) технологиясы арқылы есепке алу және онлайн бақылау жүйесін енгізу, құжаттарды жіктеу және таныстыру процесіне жасанды интеллект технологияларын қолдану жоспарланған. Аудан (қала) архивтерінің қызметтері өңірлік архив басқармаларына беріледі.
«Шежіре» ақпараттық жүйесін енгізу ұсынылды. Жаңа қызмет пайдаланушыларға өз шежіресін жасауға, туған, неке және қайтыс болу туралы мәліметтерді, сондай-ақ генетикалық ақпарат негізінде алыс туыстарын іздеуге мүмкіндік береді.
Құқықтық білім беру және ғылымды одан әрі реформалау мәселелері де қаралды.
Ташкент мемлекеттік құқық университетінде клиникалық және дуал оқытуды енгізу жоспарланған. Студенттердің тәжірибелік сабақтарының үлесі 50 пайызға жетіп, азаматтық, қылмыстық және бизнес құқық бағыттарында құқық клиникалары ұйымдастырылады. Қазіргі заманғы құқық талаптарына сай «Цифрлық құқық» және «Корпоративтік құқық және басқару» сияқты жаңа оқу бағыттары ашылады.
Сонымен қатар, «білім – зерттеу – практика» тізбегі негізінде факультеттердің құрылымын жаңарту, кафедраларды кезең-кезеңімен бөлімшелерге айналдыру, университеттің профессорлар кеңесін құру ұсынылды.
Таныстырылым барысында заңнамалық бос орындарды жою және реттеуші жүктемені азайтуға ерекше көңіл бөлінді.
Осы жұмыстар аясында мәнін жоғалтқан 800-дей нормативтік құжатты жою, 77 құжатты қайта қарау және кәсіпкерлер үшін 15-тен астам артық талаптарды қысқарту арқылы бизнес жүргізу жағдайларын жеңілдету жоспарланған. Заңдардың тиімділігін бағалау арқылы қайшылықты нормалар мен құқықтық бос орындарды жоюға назар аударылады.
Президентіміз ұсынылған жаңалықтарды жүйелі түрде енгізіп, талқыланған салалардағы тиімділікті арттыру, сондай-ақ халық пен кәсіпкерлер үшін ыңғайлылықты одан әрі қамтамасыз ету қажеттігін атап өтті.
