Барлық облыстар қатарында Қарақалпақстанда да драйвер бағыттарда инвестиция, жұмыс орны, экспортты арттыру шаралары жүргізілуде. Өткен кезеңде Қарақалпақстанда 1,4 миллиард доллар тікелей шетел инвестициясы есебінен 150 жоба іске қосылды. Кәсіпкерлер 12 мыңнан 25 мыңға, сауда алаңдары 1,5 миллион шаршы метрге ұлғайып, 212 мың адам тұрақты жұмыспен қамтылды.

Бизнес пен инвестиция үшін қолайлы жағдайдың нәтижесінде кәсіпкерлік дамып келеді. Мәселен, қызметін шағын жобамен бастаған 13 мың кәсіпкер шағын бизнеске, тағы 351-і орта бизнеске көшкен. Жылдық «айналымы» 100 миллиард сумнан асатын 43 кәсіпкер бар.

Әлеуметтік инфрақұрылымның нәтижесін халық өз өмірінде көріп отыр. Атап айтқанда, мектепке дейінгі қамту 28 пайыздан 84 пайызға дейін өсті. 21 жаңа мектеп салынды, 243-і толық жөндеуден өтті.

Алғаш рет 700 орындық 17 қабатты ІТ-парк салынды. «Бір миллион бағдарламашы» жобасы аясында 40 мыңға жуық қарақалпақстандық жас оқытылды.

Аудан мен қалаларда 74 отбасылық медициналық пункт, 81 емхана, 92 учаскелік медициналық пункт ашылды. «Төрткөл», «Қоңырат, «Чимбай» аудандарында бірлескен жарақаттар мен өткір қан тамырлары аурулары орталықтары құрылды.

Жақын күндерге дейін 100 мыңнан астам тұрғын үйлеріне меншік құқығына ие болмағандықтан зардап шекті. Бұл мәселе шешіліп, 27 мың үйде тұратын азаматтардың меншік құқығы танылды.

Қарақалпақстанда Махаллаларды қолдау қоры құрылып, 452 махалланың әрқайсысына 500 миллион сум бөлінді. Соның нәтижесінде 316 шақырым ішкі жол жөнделді, 151 шақырым электр желісі жаңартылды, 55 шақырым газ және 112 шақырым су желілері тартылды.

Азия даму банкінен алынған 274 миллион долларға «Бұхара – Нөкіс – Бейнеу» бағытындағы 240 шақырымдық тас жол жақын күндері пайдалануға берілмек.

Арал бойындағы климаттық жағдайларды жақсарту үшін өте үлкен бағдарлама іске қосылды. Соңғы жеті жылда Арал теңізінің құрғаған орнында 1,9 миллион гектар жасыл ормандар пайда болды. Экожүйені жақсарту, тұзды, сусыз ортада жаңа сорттар мен тұқымдар жасау мақсатында «Аралбойы» халықаралық инновациялық орталығы құрылды.

Жақында ауыл шаруашылығының климатына бейімделу бағдарламасы бекітілді. Осыған орай, Арал өңіріндегі климаттық өзгерістердің салдарын азайтуға 80 миллион доллар бөлінеді. Бұл қаражат 100 мың гектар жайылымдық жерді деградациядан шығару, топырақ пен климатқа қолайлы күнжіт пен қауын дақылдарын өсіруге, мал шаруашылығының жем-шөп базасын нығайтуға, кадрларды оқытуға бағытталады.

Бұл ретте пайдаланылмай жатқан мүмкіндіктер көп. Кейбір инвестициялық жобаларды жүзеге асыру баяу. Жыл басынан бері Қарақалпақстанда 19 мың кәсiпорын құны 350 млрд сум мөлшерінде салық жеңілдіктерін пайдаланған. Нәтижесінде кәсіпкерлер «көлеңкеден» шығып, қызметін кеңейте түскен кәсіпкерлердің арқасында 4 мың адам жұмыспен қамтылды. Алайда жәрдемақы алған 6 мың компанияда жұмыс орындары қысқарған.

Негізі Қарақалпақстанда кәсіпкерлікке жасалған мүмкіндіктер мен жағдай басқа ешбір облыста жоқ. Бұл мүмкіндіктер жобалар мен жұмыс орындарына айналдырылса, көрсеткіштер 5-10 есеге артар еді.

Осы себепті жарты жылдықтың қорытындысы бойынша «Қараөзек» пен «Тахиаташ» әкімдері қызметінен босатылды. «Амудария», «Беруни», «Бозатов», «Кегейлі», «Қоңырат», «Қанликөл», «Мойнақ», «Тахтакөпір», «Төрткөл», «Хожелі» және «Чимбай» аудандарының әкімдеріне тәртіптік жаза қолданылды.

Жиында республикадағы орасан зор мүмкіндіктер көрсетілді.

Мысалы, Қарақалпақстанға жыл басынан бері 1 миллион 300 мың турист келген. Бірақ қонақ үйлер аз. Егер жер берілсе, кәсіпкерлер заманауи қонақүй мен конгресс-холл салуға ниет білдірген.

Нөкіс қаласында орналасқан «Ащықкөл» төңірегінде 20 гектар жерді тұрғын үй, заманауи қонақ үй, демалыс базасы салуға пайдалануға болады. «Достық», «Кегейлі» каналдары, Хожайлыда «Таслы жап», «Ширин жап» каналдары бойында сауда ойын-сауық орталығын құруға болады. «Амудария», «Төрткөл», «Беруни» де туристерді тартуға үлкен мүмкіндіктерге ие.

«Ғузар-Бұхара-Нөкіс-Бейнеу» жолының бойындағы 140 гектар жерге 300 сауда және қызмет көрсету нысанын орналастыруға болады. «Елликқалада» заман талабына сай базар салынса, сауда-саттық, қызмет көрсету артады.

Өткен жылы «Беруни» ауданынан 22 гектар жер бөлініп, «Үргут» еркін экономикалық аймағының аумағы кеңейтілді. Бірақ, осы уақытқа дейін мұнда бірде-бір жоба жасалмаған. Дегенмен, бұл ауданда барлық инфрақұрылым бар, теміржол да сол жерден өткен. Шикізат қоры да жақын жерде орналасқан.

Қарақалпақстанда жер бөлудің оңайлатылған жүйесі экономикалық аймақ аумағына енгізілсе, мұнда құны 320 миллион доллар болатын жобаларды орналастыруға болады.

Инвесторлар Қараөзектегі «Қойбақ» махалласындағы 500 гектар жерге қой шаруашылығына арналған кластерді іске қосу үшін 10 миллион доллар инвестиция салуға дайын. Бұл кластерде 10 мың қой өсіріліп, 100 тонна ет өндіріледі.

Мемлекет басшысы осындай мүмкіндіктерді пайдаланып, шенеуніктерге экономиканы дамыту бойынша тапсырмалар берді.

Қарақалпақстанда биылғы жылы жалпы құны 1,9 миллиард долларды құрайтын 103 ірі жоба қалыптасты. Желі саласында бір жылда 275 миллион долларды құрайтын 14 жоба іске қосылады. Жалпы құны 9,5 миллиард доллар болатын 120-дан астам әлеуеті күшті жоба дайындалған.

Шенеуніктер кәсіпкерлермен жұмыс істеп, әр аудан секциясында «Қарақалпақстанда бизнеспен айналыс» бағдарламасын әзiрлеу мiндетi қойылды. Бұл бағдарлама Қарақалпақстанның өнеркәсiбiн, ауыл шаруашылығын, қызмет көрсету саласын дамыту, кемiнде 10 миллиард доллар инвестиция және 500 мың жұмыс орнын ашу үшiн жаңа мекен болады.

Бір сөзбен айтқанда, қарақалпақ халқының ертеңі бүгінгіден де жақсы болуы үшін үлкен жетістіктер мақсаты тұр. Ол үшін барлығының бірігіп, аянбай еңбек ету керектігі баса айтылды.

Биыл түркі халықтарының ұлы ақыны Әжінияздың 200 жылдығын атап өту туралы шешім қабылданды. Мемлекет басшысы ақынның халыққа қызмет еткен жанқияр жандарды «қасиетті адам» деп атап, баршаны соған үндегенін еске алды.

– Бұрында айтқанымдай, өзбек пен қарақалпақтың тарихы да, тағдыры да бір. Біздің жарқын, бақытты болашағымыз міндетті түрде осындай болатынына сенемін. Осы жолда, сіздерге, құрметті жастарымыз бен кәсіпкерлерімізге жаңа жетістіктер мен сәттілік тілеймін, – деді Мемлекет басшысы.

Жиналыста Қарақалпақстан Республикасы және сала жетекшілері, қала және аудан әкімдері талқыланған мәселелер бойынша ақпарат берді.