Дар мамлакати мо соле 14 миллион тонна партов ҳосил мешавад. Аммо фақат 4-5 фоизи онҳо аз нав кор карда мешаванд. Зиёда аз 7 миллион тонна газҳои гулхонаӣ ва 43 ҳазор тонна филтратҳои заҳролуд, ки дар партовгоҳҳо ҳосил мешаванд, ба атмосфера партофта, ба қаъри замин фурӯ мераванд.
Партовҳоро аз нав кор карда, метавон ҳам таъсири онро ба табиат кам кард ва ҳам фоида ба даст овард. Бо ин мақсад Вазорати экология, ҳифзи муҳити зист ва тағирёбии иқлим дар якҷоягӣ бо сармоягузорони хориҷӣ як қатор лоиҳаҳоро таҳия кардааст. Ба нақша гирифта шудааст, дар партовгоҳи Оҳангарон 8 корхонаи сӯзондани партовҳо ва коркарди гази партовгоҳ бунёд карда, ҳудуди 1 миллиарду 300 миллион доллар сармоягузорӣ шавад.
Масалан, аз ҳисоби сармоягузории мустақими ширкати чинии “CAMC Engineering” ба маблағи 350 миллион доллар дар вилоятҳои Андиҷон ва Тошканд ду корхона бунёд мешавад. Онҳо дар як шабонарӯз 4 ҳазор тонна партов кор карда, дар як сол 630 миллион киловатт-соат қувваи барқ ҳосил мекунанд.
Ширкати дигари чинӣ бо номи "Shanghai SUS Environment" низ ба ин самт таваҷҷуҳ зоҳир кардааст. 310 миллион доллар сармояи мустақим ворид намуда, дар вилоятҳои Самарқанд ва Қашқадарё ду корхона бунёд мекунад. Онҳо дар як шабонарӯз 3 ҳазор тонна партовро кор карда, дар як сол 480 миллион киловатт-соат қувваи барқ истеҳсол мекунанд.
Бо маблағгузории ширкати "Tadweer Group"-и Амороти Муттаҳидаи Араб дар ҳаҷми 200 миллион доллар корхона барои вилоятҳои Бухоро ва Навоӣ сохта хоҳад шуд. Барои дар як рӯз аз нав кор кардани 1,5 ҳазор тонна партов ва истеҳсоли 363 миллион киловатт-соат қувваи барқ дар як сол иқтидорҳо ба вуҷуд оварда мешаванд.
Лоиҳа бо иштироки ширкати "Sejin"-и Ҷумҳурии Корея низ муҳим аст. Дар он бо ҷалби 55 миллион доллар роҳандозии ҳосилкунии қувваи барқ аз газе, ки дар партовгоҳҳои партовҳои маишӣ дар ноҳияи Оҳангарони вилояти Тошканд ҳосил мешаванд, пешбинӣ шудааст. Иқтидори завод 16 мегаваттро ташкил медиҳад.
Умуман, дар натиҷаи татбиқи лоиҳаҳо истифодаи оқилонаи партовҳои дурушти маишӣ таъмин карда мешавад. Ҳамасола беш аз 4,7 миллион тонна партов сӯзонида шуда, ба маблағи 97 миллион доллар 2 миллиарду 100 миллион киловатт-соат неруи барқ тавлид мешавад. Ин инчунин имкони сарфа намудани 152 миллион метри мукааб гази табиӣ ва коҳиш додани партови 2,4 миллион тонна газҳои гулхонаиро фароҳам меоварад. 1,2 ҳазор ҷои нави кор ташкил карда мешавад.
Татбиқи лоиҳаҳо дар солҳои 2025-2027 дар вилоятҳои Андиҷон, Бухоро, Ҷиззах, Қашқадарё, Навоӣ, Намангон, Самарқанд, Сирдарё, Фарғона, Тошканд ва шаҳри Тошканд ба нақша гирифта шудааст.
Сарвари давлат аҳамияти иҷтимоии лоиҳаҳоро махсусан таъкид кард.
– Инҳо на танҳо заводу фабрикаҳо, балки яке аз масъалаҳои тақдирсозанд. Муносиб будани замину оби мо, саломатии аҳолӣ, тозагии ҳаво, устувории энергия ба ҳамин соҳа вобаста аст. Агар партовҳо дуруст ҷамъоварӣ ва бештар коркард шаванд, мувозинати экологӣ беҳтар мешавад, табиат тоза ва ҷомеа тағйир меёбад, – таъкид дошт Шавкат Мирзиёев.
Дар робита ба ин, ба масъулин супориш дода шуд, ки лоиҳаҳои мазкурро намунавӣ гардонда, шумораи онҳо дар минтақаҳо зиёд карда шаванд.
Ҳоло сармоягузорону истеҳсолкунандагон пеш аз ҳама дар бораи таъмини неруи барқи корхонаашон фикр мекунанд. Бинобар ин ба мақсад мувофиқ аст, ки корхонаҳои нави масолеҳи бинокорӣ ва нуриҳои органикӣ дар назди комбинатҳои коркарди партов ҷой дода шаванд. Ин ҳам барои соҳибкор ва ҳам барои сармоягузор муфид хоҳад буд.
Вазифа гузошта шуд, ки «харитаи роҳ» барои зиёд кардани шумораи чунин лоиҳаҳо ва рушди мутаносиб дар тамоми минтақаҳо таҳия карда шавад.
Дар мамлакати мо ин соҳа пай дар пай такмил дода мешавад. Бо фармони Президенти Ҷумҳурии Ӯзбекистон аз 26 сентябри соли ҷорӣ Агентии идоракунии партовҳо ва рушди иқтисодиёти даврӣ таъсис дода шуд.
Агентӣ бо ҷорӣ кардани усулҳои муосири ҷамъоварӣ, ҷудо кардан, безараргардонӣ, коркард, сӯзондан, утилизатсия ва нобудсозии партовҳо машғул мешавад. Ба туфайли рушди иқтисодиёти даврӣ вазъияти экологӣ муътадил мешавад, ҳолати санитарӣ беҳтар мегардад, касалиҳои хавфнок дар байни аҳолӣ кам мешавад. Аз партовҳо энергияи алтернативӣ, ашёи хом ва нуриҳои органикӣ гирифта мешавад. Дар ҳудуди партовгоҳҳо минтақаҳои экологӣ бунёд карда мешаванд.
