Virusologlar “Sputnik V” vaksinasining toʻliq sinovlari uning COVID-19 ga qarshi samaradorligini namoyish etmaguncha qoʻllanish rejalaridan xavotirda. Mutaxassislar qisman samarali vaksina virus mutatsiyasini keltirib chiqarishi mumkinligi haqida ogohlantirmoqda.
“Toʻliq boʻlmagan himoya virusning antitanachalar qoʻzgʻatadigan tanlov bosimiga taʼsir etib, barcha emlash reaksiyalaridan qochadigan shtammlarni keltirib chiqarishi mumkin”, deb izoh berdi Buyuk Britaniyadagi oʻquv universitetining virusologiya professori Ien Djons. Olimning taʼkidlashicha, bu maʼnoda “Yomon vaksina emlovdan yomonroq”.
“Men emlash samarali ekanligiga ishonch hosil qilmoqchiman. Biz buni aslida bilmaymiz”, dedi AQSHning Vanderbilt universiteti tibbiyot maktabining vaksina boʻyicha vakili, pediatriya professori Ketrin Edvards.
Vaksinaning virusga taʼsiri, shuningdek, unga qarshi kurashish, uni blokirovka qilish yoki uni moslashtirishga majburlash “har doim tashvish uygʻotadi”, dedi u.
“Vaksinani qoʻllash xavflari juda koʻp, u taʼsir koʻrsatmasligi mumkin. Virus mutatsiyasining xavfi nazariy xavfdir”, deydi Bostondagi Bet Israel tibbiy markazining eksperti Den Barux.
Shu bilan birga, Barux koronaviruslarning mutatsiyalari chastotasi, masalan, OIV kabi virus holatiga qaraganda ancha past ekanligini taʼkidladi. Profesoor Ian Jones vaksinadan kelib chiqqan virusli mutatsiyalar “noyob natija” ekanligini aytdi. Uning soʻzlariga koʻra, vaksina virusning hujayralarga kirib, u yerda koʻpayish qobiliyatini cheklashda qanchalik samarali boʻlsa, virus tarqalish xavfi shunchalik past va kasallik antitanachalardan qochishni oʻrganadi.
“Sputnik V” ishlab chiqaruvchilarining taʼkidlashicha, vaksinaning xavfsiz va ikki oylik sinovlar uning samaradorligini isbotladi. Biroq, ushbu sinovlarning natijalari oshkor qilinmadi va koʻplab Gʻarb olimlari barcha xalqaro miqyosda tan olingan sinovlar muvaffaqiyatli yakunlanmaguncha va barcha tartibga soluvchi talablar bajarilmaguncha, vaksinani ishlatishdan ehtiyot boʻlishadi, deb yozadi agentlik.
