Qonun ustuvorligi, ochiq iqtisodiyot, investitsiyalarni himoyalash va raqamli davlat tizimini rivojlantirish kabi ustuvor yo‘nalishlar malakali yuristlarga bo‘lgan ehtiyojni keskin oshirdi. Endilikda yurist faqat qonunlarni biluvchi mutaxassis emas, balki global fikrlaydigan, texnologiyalarni tushunadigan va xalqaro muloqotga tayyor professional bo‘lishi lozim. Ana shunday zamonaviy yuristlarni tayyorlashda Toshkent davlat yuridik universiteti bugun yetakchi o‘rinni egallab kelmoqda.
TDYU bugungi kunda nafaqat respublikaning, balki Markaziy Osiyoning yetakchi yuridik oliy ta’lim muassasalaridan biri sifatida tan olinmoqda. Universitetda ta’lim jarayoni zamon talablari asosida tashkil etilib, nazariya va amaliyot uyg‘unligiga alohida e’tibor qaratilmoqda. Talabalar birinchi kurslardan boshlab huquqiy tafakkurni shakllantirishga qaratilgan fanlarni o‘zlashtiradi, yuqori bosqichlarda esa real huquqiy muhit bilan yaqindan tanishadi. Bu esa ularning kasbga bo‘lgan munosabatini tubdan o‘zgartirmoqda.
TDYU talabalari uchun huquq va ingliz tili bir-biridan ajralmas tushunchaga aylangan. Universitetda ingliz tili endilikda oddiy chet tili sifatida emas, balki kasbiy vosita sifatida o‘qitilmoqda. Talabalar ingliz tilidagi shartnomalar, xalqaro konvensiyalar, sud qarorlari va akademik maqolalar bilan ishlashni o‘rganmoqda. Masalan, xalqaro huquq, tijorat huquqi yoki investitsiya huquqi yo‘nalishida tahsil olayotgan talabalar ingliz tilida case study tahlil qiladi, huquqiy xulosalar yozadi va taqdimotlar o‘tkazadi. Bu esa ularni real ish muhitiga tayyorlaydi.
Amaliyot masalasi TDYU ta’lim tizimining eng muhim ustunliklaridan biridir. Universitet sudlar, prokuratura, advokatura palatasi, notarial idoralar va yirik yuridik firmalar bilan hamkorlik qilib, talabalar uchun muntazam amaliyot dasturlarini tashkil etadi. Talabalar sud majlislarida qatnashib, ish yuritish jarayonlarini kuzatadi, hujjatlar tayyorlashda ishtirok etadi, fuqarolar murojaatlari bilan ishlashni o‘rganadi. Masalan, ko‘plab talabalar amaliyot davomida o‘z kasbiy yo‘nalishini aniq belgilab olmoqda – kimdir sud tizimini, kimdir advokatura yoki korporativ huquqni tanlamoqda. Bu esa bitiruvchilarning ongli va puxta tayyorgarlik bilan mehnat bozoriga chiqishini ta’minlaydi.
TDYUda zamonaviy texnologiyalar va sun’iy intellekt imkoniyatlaridan ham faol foydalanilmoqda. Talabalar huquqiy ma’lumotlar bazalari, elektron sud tizimlari, raqamli hujjat aylanishi bilan ishlash ko‘nikmalarini egallamoqda. Ayrim fanlarda huquqiy hujjatlarni tahlil qilish, plagiatni aniqlash va matnlarni solishtirishda sun’iy intellekt vositalari qo‘llanilmoqda. Bu esa talabalarni kelajakdagi raqamli huquq muhitiga tayyorlashda muhim ahamiyat kasb etadi.
Universitet talabalari nafaqat auditoriyada, balki xalqaro maydonda ham o‘zlarini sinab ko‘rmoqda. TDYU talabalari xalqaro moot court musobaqalari, huquqiy debatlar, xorijiy universitetlar bilan qo‘shma dasturlar va akademik almashinuvlarda faol ishtirok etmoqda. Masalan, ingliz tilida o‘tkaziladigan sud jarayonlarini modellashtirish musobaqalarida qatnashgan talabalar nafaqat huquqiy bilimlarini, balki nutq madaniyati va muloqot ko‘nikmalarini ham rivojlantirmoqda. Bu tajribalar yosh yuristlarning o‘ziga bo‘lgan ishonchini oshiradi.
TDYU bitiruvchilari bugun davlat organlari, sud-huquq tizimi, xususiy yuridik firmalar, banklar va xalqaro kompaniyalarda muvaffaqiyatli faoliyat yuritmoqda. Ingliz tilini puxta egallagan bitiruvchilar xorijiy investorlar bilan ishlashda, xalqaro shartnomalar tayyorlashda va huquqiy maslahatlar berishda faol ishtirok etmoqda. Bu esa TDYU ta’lim tizimining real natijasi sifatida namoyon bo‘lmoqda.
Xulosa qilib aytganda, Toshkent davlat yuridik universiteti bugun zamonaviy, raqobatbardosh va global fikrlaydigan yuristlarni tayyorlashda muhim markazga aylangan. Huquqiy bilim, ingliz tili, amaliy tajriba va raqamli savodxonlik uyg‘unligi asosida shakllanayotgan TDYU talabalari kelajakda nafaqat mamlakat ichida, balki xalqaro huquq maydonida ham O‘zbekiston manfaatlarini munosib himoya qila oladigan mutaxassislar bo‘lib yetishmoqda. Bu esa yuridik ta’lim sohasidagi islohotlarning amaliy samarasini yaqqol ko‘rsatadi.
Xatamova Nodiraxon Qosimjon qizi,
Toshkent davlat yuridik universiteti Katta o‘qituvchisi
