Өзбекстанда түрлі салаларында аэрокосмикалық деректерді пайдалану аясы кеңейіп келеді. Мемлекет басшысының 30 қыркүйектегі жарлығымен бұл бағыттағы жұмыстар жаңа кезеңге көтерілді. Цифрлық технологиялар министрлігі жанындағы Ғарыштық зерттеулер мен технологиялар агенттігіне геология, жер қатынастары және экология салаларында жылына кемінде үш рет мемлекеттік ғарыштық мониторинг жүргізу тапсырылды. Сондай-ақ агенттіктің өңірлік өкілдері қызметі енгізілді.
Таныстырылымда ғарыштық талдау нәтижелерін пайдалану арқылы экономикалық өсімге серпін беретін жаңа бағыттар мен мүмкіндіктерді анықтау қажеттігі атап өтілді.
Қазіргі таңда республикада жыл сайын жүздеген пайдалы қазба кен орындары мен карьерлер аукционға шығарылып жатыр. Кәсіпкерлерге кең мүмкіндік жасалып, өндіріс орындары кен орындарына енгізілуде. Мәселен, өткен жылы 170, биыл жыл басынан бері 172 кен орны аукционда сатылған.
Бірақ кен орындарында рұқсатсыз пайдалы қазбаларды өндіру мәселесі әлі де өзекті болып отыр. Биыл ғарыштық мониторинг нәтижесінде осындай 2 мыңнан астам заңсыз жағдай анықталған.
Бас прокуратураға экономикалық қылмыстардың алдын алу және оларды дер кезінде әшкерелеу мақсатында жер, өндіріс нысандары мен кен орындарын спутниктік талдау деректерін тиімді пайдалану міндеті қойылды.
Соңғы жылдары өз бетінше салынған 1 миллион 365 мың тұрғын үйге кадастрлық құжат рәсімделгенімен, заңсыз құрылысқа толық шектеу қойылмаған. Жыл басынан бері 33 мыңнан астам өз еркімен салынған құрылыс нысандары анықталды, олардың басым бөлігі ауыл шаруашылығы жерлерінде орналасқан.
Осыған байланысты қысқа мерзім ішінде тиісті ақпараттық платформаларды біріктіріп, заңсыз құрылыстарды жедел анықтап, оларды дер кезінде жоюға мүмкіндік беретін жүйе құру тапсырылды.
Таныстырылым барысында ғарыштық мониторинг арқылы бос жатқан жерлерді анықтап, оларды экономикалық айналымға енгізу мәселесіне ерекше назар аударылды.
Республиканың алты өңірінде жүргізілген зерттеулер нәтижесінде шамамен 300 гектар бос жер учаскесі табылды. Тек Ташкент қаласының өзінде 95 гектар жер аукционға шығарылған.
Мемлекет басшысы биыл тағы 8 өңірде, ал келесі жылы барлық аудан орталықтарында осындай зерттеулерді толық аяқтау жөнінде тапсырма берді.
Сондай-ақ салада халықаралық тәжірибе мен озық шешімдерді белсенді енгізу қажеттігі айтылды. Мамандар осыған байланысты әзірлеген жаңа жобалар бойынша ақпарат берді.
Атап айтқанда, жасанды интеллект көмегімен ғарыштық деректерді талдау арқылы ағаштардың кесілуін, метан газының шығуын, күн панельдерінің тиімділігін, жол жабынының жағдайын, теміржол мен электр желілеріндегі ақаулар мен артық жүктемелерді анықтау жоспарланып отыр.
Бұдан бөлек, таныстырылымда ғарыш саласында білім беру экожүйесін қалыптастыру, ғарыштық зерттеулер мен технологияларды дамыту, сондай-ақ спутниктік байланыс технологияларын енгізу арқылы елдің шалғай аймақтарында байланыс қамтылуын арттыру мәселелері қаралды. 2028 жылы Самарқандта өтетін Халықаралық астронавтика конгресіне мұқият дайындық жүргізу жөнінде нақты тапсырмалар берілді.
