Маданий мерос агентлигида Халқаро ҳамкорлик бўйича хорижлик реставраторлар, маданий меросни сақлаш бўйича жаҳон тажрибасини ўрганиш ҳамда амалиётга татбиқ этиш бўйича бир қанча йўналишда ишлар олиб борилмоқда.
Кеча Маданий мерос агентлигида Италиянинг “ASSORESTAURO” ассоциацияси раҳбарияти билан расмий учрашув ўтказилди. Учрашувда маданият вазири ўринбосари - агентлик раҳбарияти томонидан Камола Акилова, Италиянинг Ўзбекистондаги Фавқулодда ва мухтор элчиси Агостина Пинна, “ASSORESTAURO” ассоциациясининг президенти Алессандро Боцетти, Ассоциация маслаҳатчиси Никола Берлуккилар иштирок этди.
Расмий учрашувда Камола Акилова италиялик ҳамкорлар билан мулоқот жараёнида, Ўзбекистон-Италия ўртасидаги дипломатик алоқаларнинг асосий йўналишларидан бири сифатида тарихий меъморчилик ўзига хос ўринга эга эканлигини айтиб ўтди. Италияда тарихий иншоатларнинг сақланиши ва асраб келиниши таҳсинга сазаворлигини айтди.
Ҳозирги кунгача Ўзбекистонда 8000 га яқин маданий мерос объектлари мавжуд бўлиб, уларнинг 4500 таси археологик, 2000 таси архитектура, қолганлари маданий обида кўринишида эканлигини, маданий мерос объектларини асраш ҳамда консервация ишларига Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан охирги охирги тўрт йил мобайнида маданий мерос объектларини давлат томонидан қонунчилик негизида асраб-авайланишига катта аҳамият берилаётганини алоҳида таъкидлади. ХХ асрда ўзбек реставраторлари мактаби бўлган, реставрация институти ташкил қилинган. Институтда илмий-тадқиқот ишлари олиб борилган.
1990 йилларда номаълум сабабларга кўра реставрация институти тарқатиб юборилди. Охирги йилларда ушбу институтни тиклаш бўйича ишлар олиб борилмоқда. Ўзбекистонда анъанавий устоз-шогирд мактаби бор. Бироқ меъморчиликдаги инжиниринг соҳаси тажрибасини ўрганиш, ҳунарни илм даражасига олиб чиқиш учун сиздек хорижлик ҳамкорлар тажрибасини ўрганмоқдамиз. Бу борада реставрация бўйича туркиялик, хитойлик мутахассислар билан регенерация, реставрация бўйича иш тажрибасини ўрганмоқдамиз”,-деди Камола Акилова. - “Ўзбекистон Буюк Ипак йўли чорраҳасида жойлашган мамлакат сифатида жуда кўп ўзига хос маданий мерос объектларига эга. Мамлакатдаги 4 та шаҳар ЮНЕСКО рўйхатига кирган”.
Италиянинг Ўзбекистондаги Фавқулодда ва мухтор элчиси Агостина Пинна, Ўзбекистон ва, айниқса, Самарқанд сеҳрли диёр сифатида дунёга машҳур эканлигини, италиялик шаҳарсоз мутахассисларнинг ташрифидан кўзланган мақсад, Самарқанддаги ўрта асрларга оид бўлган маданий ёдгорликларни ўрганиш эканлигини айтиб ўтди.
“ASSORESTAURO” ассоциациясининг президенти Алессандро Боцетти, Италия давлатининг йиллик молия бюджетидаги маблағнинг 15% реставрация ишларига сарфланишини таъкидлади.
“ASSORESTAURO” ассоциациясининг маслаҳатчиси Никола Берлукки ассоциация фаолияти бўйича электрон тақдимотни намойиш этар экан, унинг маданий мерос объектлари диагностикаси, реставрация, регенерация, дизайн, реставрация жараёнида ишлатиладиган қурилиш материалларини ишлаб чиқиш сингари йўналишларини айтиб ўтди. “ASSORESTAURO” ассоциацияси Россия, Хитой, АҚШ, Канада, Эрон каби давлатларда реставрация ва регенерация ишлари бўйича ҳамкорликни йўлга қўйган. Туркиянинг Истанбул, Россиянинг Москва, Эроннинг Исфаҳон ва Табриз шаҳарларида регенерация, реставрация ишларини олиб боришдан ташқари архитекторларга, регенерация усталарига бинони тиклаш, сақлаш, таъмирлаш масалалари, жараённи молиялаштириш, ишни тўғри ташкил этиш – инжениринг бўйича тренинглар ўтказилганлиги, бу борада ассоциация томонидан унинг фаолият тажрибаси асосида ўқув қўлланмалар яратилган.
“ASSORESTAURO” ассоциацияси вакилларининг хизмат сафари дастурига Самарқанд шаҳридаги маданий мерос объектларини ўрганиш ҳам киритилган.