Eslatib oʻtamiz, obligatsiya – uni saqlovchining obligatsiyaning nominal qiymatini yoki boshqa mulkiy ekvivalentini obligatsiyani chiqargan shaxsdan obligatsiyada nazarda tutilgan muddatda olishga, obligatsiyaning nominal qiymatidan qayd etilgan foizni olishga boʻlgan huquqini yoxud boshqa mulkiy huquqlarini tasdiqlovchi emissiyaviy qimmatli qogʻoz.

MCHJ biznesning ommaviy turi sifatida yuqori investitsiyaviy jozibadorlikka ega hisoblanadi. Biroq, MCHJ shaklidagi yuridik shaxslar korporativ obligatsiyalarni chiqarish huquqiga ega boʻlmagan taqdirda, ular uchun qoʻshimcha moliyalashtirish manbalari cheklanadi. Shu bois tuzatishlar bilan masʼuliyati cheklangan hamda qoʻshimcha masʼuliyatli jamiyatlarga obligatsiyalarni chiqarish va joylashtirish huquqi berildi.

Ushbu moliyaviy dastak bank krediti uchun haqiqiy muqobilga aylanishi uchun korporativ obligatsiyalarni chiqarish shartlari soddalashtirildi:

  • korporativ obligatsiyalar summasi emitentning oʻz kapitali miqdoridan oshsa, emitent oshgan summa uchun taʼminot berishi shart;
  • soʻnggi bir yilda (ilgari – soʻnggi 3 yilda) rentabellik, toʻlovga qobiliyatlilik, moliyaviy barqarorlik va likvidlikning ijobiy koʻrsatkichlariga ega boʻlgan emitent tomonidan chiqarilganda. Tegishincha, moliyaviy hisobot boʻyicha auditorlik xulosasi faqat obligatsiyalar chiqarilishidan oldingi soʻnggi bir yil uchun zarur boʻladi.

Maʼlumot uchun: bunday oʻzgartirishlar ishlab chiqarish va boshqa infratuzilmalarni (infratuzilma obligatsiyalarini) yaratish va rekonstruksiya qilishni moliyalashtirishga mablagʻlarni jalb etish uchun xoʻjalik jamiyatlari va davlat korxonalari tomonidan chiqariladigan obligatsiyalarga ham taalluqlidir. Shuningdek infratuzilma obligatsiyalari boʻyicha majburiyatlar toʻliq soʻndirilgunga qadar ularni sugʻurtalash toʻgʻrisidagi talab bekor qilindi. Davlat ulushi 50% va undan ortiq boʻlgan xoʻjalik jamiyatlari tomonidan infratuzilma obligatsiyalari Moliya vazirligi bilan kelishilgan holda chiqarilishi belgilandi.

Shuningdek qimmatli qogʻozlar emissiyasining bosqichlarini eslatib oʻtamiz: tegishli qaror qabul qilish va tasdiqlash, prospektni tasdiqlash (ommaviy joylashtirilgan taqdirda), obligatsiyalar chiqarilishini davlat roʻyxatidan oʻtkazish hamda Qimmatli qogʻozlar markaziy depozitariysida hisobga qoʻyish, chiqarilish haqidagi axborotni oshkor qilish, chiqarilgan qimmatli qogʻozlarni joylashtirish va chiqarilish natijalari toʻgʻrisida xabardor qilish. Batafsil ­– «Qimmatli qogʻozlar bozori toʻgʻrisida»gi Qonunda va Qimmatli qogʻozlar emissiyasi va emissiyaviy qimmatli qogʻozlar chiqarilishini davlat roʻyxatidan oʻtkazish qoidalarida. Ilgari korporativ obligatsiyalarni chiqarishga qanday tayyorgarlik koʻrilishi haqida yozgan edik.

Qonun “Xalq soʻzi” gazetasida eʼlon qilingan va 22.07.2020-yildan kuchga kirdi.

Oleg Zamanov.