Ingliz tili — bu nafaqat chet elda ta’lim olish, balki sifatli manbalardan foydalanish, xalqaro bozorga chiqish, ilm-fan olamida o‘z o‘rnini topish, turizm va diplomatiya sohalarida faol bo‘lish uchun muhim vositadir.
Ko‘pchilik ushbu tilni o‘rganish uchun albatta malakali repetitor yollash kerak, deb o‘ylaydi. Albatta, ustoz rahbarligida o‘rganish ma’lum afzalliklarga ega. Biroq bugungi kunda texnologiyalar taraqqiyoti shuni ko‘rsatmoqdaki, ingliz tilini mustaqil o‘rganish ham mumkin va amalda ko‘plab samarali natijalarni bermoqda.
Mustaqil o‘rganishning imkoniyatlari:
Raqamli resurslarning ko‘paygani va ularning keng ommaga ochiqligi har bir kishiga mustaqil ravishda til o‘rganish imkonini yaratmoqda. Quyidagi vositalar orqali har qanday darajadagi o‘rganuvchi o‘z maqsadiga erishishi mumkin:
- Mobil ilovalar: Duolingo, Memrise, Anki kabi ilovalar orqali har kuni yangi so‘zlar yodlash, grammatikani mustahkamlash va talaffuz ustida ishlash mumkin.
- Onlayn video darslar: YouTube’dagi BBC Learning English, English Addict, Oxford Online English kabi kanallar turli darajadagi o‘rganuvchilar uchun bepul darslarni taklif qiladi.
- Audio va podkastlar: ESLPod, The English We Speak, 6 Minute English kabi podkastlar orqali eshitish ko‘nikmasini rivojlantirish imkoniyati mavjud.
- Elektron darsliklar va maqolalar: Ingliz tilida yozilgan soddalashtirilgan hikoyalar, maqolalar va ilmiy bloglar orqali o‘qish malakasi rivojlanadi.
Repetitorsiz o‘rganishning afzalliklari:
- Moliyaviy tejamkorlik: Repetitorlarga to‘lanadigan mablag‘ni boshqa foydali maqsadlar uchun sarflash mumkin.
- Moslashuvchanlik: O‘rganish vaqtini, joyini va usulini mustaqil belgilash imkoniyati mavjud.
- Individual temp: Har kim o‘zining o‘zlashtirish tezligiga qarab harakat qiladi. Bu, ayniqsa, qat’iy dars jadvaliga muhtoj bo‘lmaganlar uchun qulaydir.
Qanday qilib mustaqil o‘rganishni samarali qilish mumkin?
Til o‘rganishda muhim jihat bu — tizimli yondashuv. Quyidagi qadamlarga amal qilish orqali natijaga erishish mumkin:
- Aniq maqsad belgilang: “Bir oyda 300 ta yangi so‘z yodlayman” kabi o‘lchanadigan va real reja tuzing.
- Jadval tuzing va unga amal qiling: Har kuni kamida 20–30 daqiqa tilga vaqt ajrating.
- Faol amaliyot bilan shug‘ullaning: Yozing, o‘qing, gapiring, tinglang — to‘rt ko‘nikma birgalikda rivojlanishi kerak.
- O‘z-o‘zingizni baholab boring: Testlar yeching, o‘z nutqingizni yozib tinglang, xatolar ustida ishlang.
Repetitorlar bilan ishlash — bu til o‘rganishda qo‘llab-quvvatlovchi yo‘l bo‘lishi mumkin. Ammo shuni unutmaslik lozimki, mustaqil o‘rganish ham to‘liq imkoniyatga ega, hattoki, ko‘plab hollarda natijadorroq bo‘lishi mumkin. Bunda muhim jihatlar — o‘z-o‘zini boshqara olish, intizom, muntazamlik va ijobiy ruhda bo‘lishdir.
Ingliz tilini o‘rganish bu faqat til emas — bu imkoniyatlar, o‘zini rivojlantirish, orzular sari yo‘l demakdir. Repetitorsiz ham bu yo‘lni bosib o‘tish mumkin. Buning uchun kerakli vositalar allaqachon sizning qo‘lingizda — telefoningizda, kompyuteringizda, qalbingizdagi ishtiyoqda.
Bugun boshlang. Harakat qiling. Va o‘z hayotingizda yangi sahifani oching.
Ziyada Jumanazarova,
Toshkent davlat yuridik universiteti o`qituvchisi
