Атаулы шараға Еуропалық қайта құру және даму банкінің президенті Одиль-Рено Бассо, Азия даму банкінің президенті Масатсугу Асакава, Сауд Арабиясы Корольдігінің Инвестициялар министрі Халид әл-Фалих, Дүниежүзілік сауда ұйымының вице-президенті Сянчэн Чжан, Азия инфрақұрылымдық инвестициялар банкінің вице-президенті Константин Лимитовский, Халықаралық қаржы корпорациясының вице-президенті Стефани фон Фридербург қатысты. Іс-шараны BBC World News халықаралық арнасының танымал жаңалықтар жүргізушісі, қазір Еуропа қайта құру және даму банкінің коммуникациялар жөніндегі директоры Джонатан Чарльз жүргізді.
Мемлекет басшысы форумға қатысушыларды құттықтап, Өзбекстанда соңғы жылдары жүзеге асырылып жатқан реформалар мен жаңалықтар туралы айтып, елді одан әрі дамытудың басым бағыттарын айқындап берді.
Ұлы Жібек жолының орталығында орналасқан Өзбекстан жері ежелден Азия, Еуропа және Африкадан келетін керуен жолдарының тоғысқан жері ретінде танылып, көптеген ғасырлар бойы әлем әлемнің әр түкпірінен келген саудагерлер, кәсіпкерлер мен кәсіпкерлердің назарын аударғаны атап өтілді.
Үш мың жылдық мемлекеттілік тарихы бар Өзбекстан ежелден әлемдегі ең дамыған сауда, экономика, ғылым, мәдениет және өнер орталықтарының бірі ретінде қызмет етіп келеді.
Осы дәстүрлердің жалғасы ретінде «Ұлы өткеннен - ұлы болашаққа» қағидасы негізінде экономикалық және әлеуметтік дамуды жеделдету жұмыстары жүргізілуде. Осыған орай Мемлекет басшысы Өзбекстандағы реформалардың негізгі бағыттарын тізіп берді.
Атап айтқанда, 2017 жылы үлкен қадам жасалды – шетел валютасын айырбастауға, шетелдік инвесторлардың пайданы репатриациялауға шектеулер алынып тасталды. Банктер мен ірі кәсіпорындар алғаш рет халықаралық рейтингтерге ие болып, әлемдік қаржы нарығына шықты.
Халықаралық қауымдастық үшін ашықтық саясатын қамтамасыз етуде 90 шет мемлекет азаматтарына Өзбекстанға визасыз кіру мүмкіндігі қамтамасыз етілді, 60-қа жуық басқа елдің азаматтарына жеңілдік визалары берілді. Осы көрсеткіштер бойынша Өзбекстан аймақтағы ең ашық мемлекет мәртебесіне ие болды.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес, адам құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету бағытында жүйелі жұмыстар жүргізілуде. 2020 жылы Өзбекстан адам құқықтары жөніндегі ұлттық стратегияны қабылдады және өз тарихында алғаш рет Біріккен Ұлттар Ұйымының Адам құқықтары жөніндегі кеңесіне мүше болып сайланды.
Азаматтық қоғам құру, сөз бостандығын қамтамасыз ету, БАҚ-ты қолдау, еңбек құқықтарын қорғау және адами капиталды дамытудағы табыстар атап өтілді. Соңғы 5 жылда Өзбекстанда 21 мыңнан астам жаңа мектепке дейінгі білім беру мекемесі құрылды, 200-ге жуық жаңа мектеп салынды, 3 мыңнан астам жұмыс істеп тұрған мектеп қайта жаңғыртылып, толық жабдықталды. Өткен қысқа мерзімде 82 жаңа университет пен институт, оның ішінде 23 шетелдік университет құрылып, жоғары оқу орындарының жалпы саны 159-ға жетті. Нәтижесінде мектеп түлектерінің жоғары біліммен қамтылу деңгейі бұрынғы 9 пайыздан 28 пайызға дейін өсті.
Сондай-ақ салық ауыртпалығын жеңілдету, кедендік төлемдерді азайту, салықтық әкімшілендіруді жетілдіру, кәсіпкерлікті дамыту және инвестициялық ахуалды жақсарту сияқты экономикалық реформалардың нәтижелері де аталды.
Соның нәтижесінде экономикаға тартылған шетелдік инвестицияның жылдық көлемі үш жарым есеге артып, соңғы 5 жылда олардың жалпы құны 25 миллиард долларға жетті. Соның арқасында 59 мың инвестициялық жобаны жүзеге асыру 2,5 миллионнан астам жаңа жұмыс орнын ашуға лайықты үлес қосты.
Мемлекет басшысы өз сөзінде Жаңа Өзбекстанды дамытудың 2022-2026 жылдарға арналған стратегиясының негізгі бағыттарына тоқталды. Олар – елдегі экономикалық және саяси тұрақтылықты қамтамасыз ету, жинақы және жоғары тиімді, бизнеске бағытталған басқару жүйесін құру, мемлекеттің экономикадағы рөлі мен үлесін күрт төмендету, кәсіпкерлікті одан әрі ынталандыру шараларын дәйекті түрде жалғастыру, инвесторларды қорғау, инфрақұрылымды жеделдету және жаңғырту, жергілікті шикізат негізінде қосылған құны жоғары өнім өндіруді ынталандыру, адами капиталға инвестициялау, сыртқы сауданы ырықтандыру және гендерлік теңдікті қамтамасыз ету.
Жалпы, жүргізілген реформалардың нәтижесінде алдағы 5 жылда жалпы ішкі өнімді 100 миллиард долларға, жылдық экспортты 30 миллиард долларға, жеке сектордың жалпы ішкі өнімдегі үлесін 80 пайызға дейін жеткізу жоспарлануда. Мақсат – Өзбекстанды 2030 жылға қарай әлемнің орташа көрсеткіштер жоғары табысы елдерінің қатарына қосу.
Мемлекет басшысы инвесторлар үшін барынша қолайлы және тартымды жағдайлар жасау, шетелдік әріптестермен және халықаралық ұйымдармен өзара тиімді серіктестікті жан-жақты нығайту бойынша жұмыс жалғасатынын баса айтты.
Сөзінің соңында Президент қатысушыларға форум жұмысына сәттілік, жемісті ынтымақтастық және бірлескен жобаларды жүзеге асыру бойынша өзара тиімді келісімдер тіледі.
Сессия барысында халықаралық қаржы институттары мен ұйымдарының басшылары сөз сөйлеп, Өзбекстанның даму перспективалары туралы өз пікірлерін білдірді.
Форумның сессиялары мен талқылауларында Өзбекстанның инвестициялық, экономикалық және өнеркәсіптік әлеуеті, аймақтық және жаһандық сауда қатынастарын дамыту перспективалары, инвестиция тарту, сауданы ырықтандыру және ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігін арттыру; Елді индустрияландырудағы келесі қадамдар, өнеркәсіпті қосылған құны жоғары өнім өндіруге бағдарлау, ұлттық энергетикалық желіні трансформациялау және баламалы энергия көздеріне көшу шаралары, көлік байланыстарын нығайту және өңірдің транзиттік әлеуетін арттыру талқыланады.
Ковидтен кейінгі кезеңде экономикалық белсенділікті қалпына келтіруге және оның қарқынды дамуына, кедейшілікті азайтуға, ақша-несие саясатын реттеуге, бизнесті қолдауға, банк секторы мен қаржы нарығын дамытуға ерекше көңіл бөлінеді.
Форум аясында Өзбекстан Республикасы мен Сауд Арабиясы Корольдігі арасындағы Сауда, экономика, ғылым және технология, мәдениет, спорт және жастар жөніндегі үкіметаралық комиссияның 5-ші отырысы, «Өнеркәсіптік ынтымақтастық. Жаңа мүмкіндіктер» тақырыбында Өзбекстан - Қытай инвестициялық форумы және қаржы институттары, шетелдік мемлекеттік қаржы институттары басшыларының және даму серіктестерінің қатысуымен Өзбекстан бойынша ел платформасы өтеді.
Ташкент халықаралық инвестициялық форумы 26 наурызда аяқталады.
