Өзбекстанда спорт инфрақұрылымы дәйекті түрде дамып, жастардың мүдделері қолдау табуда. Соңғы бес жылда 118 жаңа спорт кешені пайдалануға беріліп, 110-ы қайта жөндеуден өтті. Барлық махаллаларда жастарды спортқа баулу мақсатында алғаш рет «бес кезеңдік» жарыстар басталды. Сәуір-мамыр айларында өткен бірінші және екінші турға 3 миллионнан астам жас қатысты.
Дегенмен дарынды жігіттерді іріктеп, кәсіби спортшы етіп шығаруға көңіл бөлінбей тұр. Бастапқы жүйе болып табылатын спорт мектептері мен Олимпиадалық резерв колледждері және Жоғары спорт түрлері мектебінің арасында ешқандай байланыс жоқ. Мәселен, 190 балалар мен жасөспірімдер спорт мектебінде олимпиадалық спорттың 10 түрі ғана оқытылады. Спорт федерациялары олимпиадалық резерв колледждерімен жұмыс істеуді қолға алмаған.
Сондықтан бүгінгі жиында спортшыларды дайындау мен іріктеудің жаңа жүйесін енгізу туралы шешім қабылданды.
Осыған орай, енді сәуір-маусым және қыркүйек-желтоқсан айларында әр ауданда жарыстар ұйымдастырылып, жақсы нәтиже көрсеткен жастар электронды тізімге енгізіліп, спорт мектебінде білікті жаттықтырушылармен тегін жұмыс істеуге мүмкіндік алады. Олар физикалық дайындық деңгейі мен разриядына қарай келесі кезеңге ауыстырылады. Спорт мектептері белгілі бір олимпиадалық спорт түрлерінің базасы болады. Бапкерлердің жалақысы 35 пайызға өседі.
Шенеуніктерге бұл жүйені енгізу және жақсы нәтиже көрсеткен аудандарды ынталандыру тапсырылды. Жылдың аяғына дейін 508 махаллада көпсалалы спорт алаңдарының салынуы атап өтілді.
Бүгінде олимпиадалық резерв колледждеріне 14 жастан асқан колледждер қабылданады. Соның салдарынан жастардың Олимпиада ойындарына дайындығы кеш басталып жатыр.
Сондықтан бұл саладағы дамыған елдердегі озық тәжірибелер зерделенді. Енді оның негізінде спортшыларды кәсіби даярлау жүйесі реформаланады. Яғни, бұл саладағы колледждер олимпиадалық және паралимпиадалық спорт түрлерінен оқу орталығы ретінде ұйымдастырылады. Бұл орталықтар 5-9 сыныптар үшін олимпиадалық мектеп, 10-11 және 1-2 курстар үшін олимпиадалық және паралимпиада колледжі қызметін атқарады.
Спортты дамыту министрлігі жанынан жетекші жаттықтырушылар мен шетелдік сарапшылардан тұратын жаттықтырушылар кеңесі құрылады, үздік нәтиже көрсеткен жастарды колледждерге іріктеу алады. Колледж түлектері болашақта Жоғары спорт шеберлігі институтына қабылданады. Осылайша кәсіби спортшыларды дайындаудың үздіксіз жүйесі құрылады.
Спортты дамыту министрлігіне келешегі зор 20 олимпиадалық спорт түрін анықтау және олар үшін өңірлік «негізді база» құру тапсырылды.
Сондай-ақ саладағы ғылыми әлеует сұранысқа ие емес екені айтылды. Кез келген спорт түрінен жергілікті ғалымдардың әдістемесі де, бағдарламасы да жасалмаған. Бүгінгі таңда спортшыларды дайындау 30 жыл бұрынғы бағдарламаларға негізделген. Спорттық тамақтану, фармакология, психология, спорт инженериясы, кардио мамандары дайындалмайды.
Сондықтан олимпиадалық спорт түрлерінен спортшылардың дене және психикалық дайындығы, салауатты тамақтану бағдарламаларын әзірлеу қажеттігі айтылды. Келесі оқу жылынан бастап Дене шынықтыру және спорт университетіне спорттық тамақтану, инженерлік және кардиологиялық дайындық, ал Медициналық академияда спорттық медицина және фармакология мамандықтары бойынша мамандар даярлауды ұйымдастыру тапсырылды.
