Мемлекет басшысы өз сөзінде жаңарған Конституцияда барлық тап мүдделері ескерілгенін, оны дамытуға халықтың белсенді атсалысқанын, оның референдум арқылы қабылдануы бұл құжаттың оның шын мәніндегі халықтық Конституция екендігінің белгісі екенін атап өтті.

– Конституциямыз жобасын талқылаудан бастап, қабылданғанға дейінгі кезеңде өткен қоғамдық пікірталастарға миллиондаған отандастарымыз белсене қатысты. Осы тұрғыдан алғанда, жаңартылған Ата Заңымыздың шынайы авторы – халқымыз деп айтуға толық негіз бар. Ең бастысы, біз реформалар жолынан ешқашан қайтпаймыз, «Адам – қоғам – мемлекет», - деген жаңа жүйеге сүйене отырып, тек алға басамыз», – деді Президент Шавкат Мирзиёев.

Әлемде күн сайын жаңа сынақтар, қауіп-қатер туындап жатқан жағдайда Өзбекстан Конституциядағы «егеменді мемлекет» мәртебесін нығайтты.

– Осындай күрделі жағдайда, әрбір жұмысымызда, қабылданатын барлық заңдар мен шешімдерде бірінші орында халқымыздың, Отанымыздың мүддесі жоғары орында тұруы тиіс, – деді мемлекет басшысы.

Жаңартылған Конституцияда Өзбекстан «әлеуметтік мемлекет» деген қағидасы бекітіліп, мемлекеттің осы саладағы міндеттеріне қатысты нормалар үш есеге артты.

– Бұл сан айтуға оңай, бірақ оны іс жүзінде қамтамасыз ету үшін көп жұмыс істеуіміз керек. Жыл сайын мемлекеттік бюджеттен 30-40 триллион сум бөлу керек болады. Осының арқасында біз жыл сайын жүздеген жаңа балабақшалар, мектептер мен ауруханалар салуымыз керек.

Сондай-ақ жастар саясатын, білім, ғылым, мәдениет және спортты дамытуды жоғары деңгейге көтерудің жаңа мүмкіндіктерін жұмылдыратын боламыз.

Ақсақалдар, жалғызілікті қарттар, мүмкіндігі шектеулі жандар, ерекше көңіл бөлуді қажет ететін азаматтарға әлеуметтік қызмет көрсету аясын одан әрі кеңейтетін боламыз. Біз жалақы, зейнетақы, жәрдемақы мен шәкіртақыны ұдайы арттыратын боламыз, – деді Мемлекет басшысы.

Конституцияда Өзбекстанның «құқықтық мемлекет» деген қағидасы берік бекітіліп, адам құқықтары мен бостандықтарына қатысты нормалар үш есе көбейтілді.

Сот шешімінсіз адамды 48 сағаттан артық ұстауға болмайтындығы, адамдардың құқықтары мен бостандықтарын шектеуге байланысты барлық әрекеттерге сот шешімі негізінде ғана жол беріледі, айыпталушы мен сотталушының «үндемеу» құқығы күшейтілді.

Конституцияда, заңда және мемлекеттік органдар қызметінде адамның ар-намысы мен қадiр-қасиетiне қол сұғылмайтындығы, кемсiтуге ешнәрсе негiз бола алмайтыны «Адамның қадiр-қасиетi үшiн» қағидаты басты өлшем болуы тиiс деп айқындалды.

– Бұл, ең алдымен, барлық салада заң үстемдігі қамтамасыз етіледі деген сөз. Бұдан былай заңдардағы түсініксіздіктер адам пайдасына шешілетін болады. Ең бастысы, «Заң киелі, әділдік қандай жағдайда да болуы керек!», деген көзқарас қоғамның әрбір мүшесінің, әсіресе, шенеуніктердің өмірлік қағидасына айналуы тиіс, – деді Мемлекет басшысы.

Жаңартылған Конституция Өзбекстанның «демократиялық мемлекет» мәртебесін де берік етті.

Халық пен бизнестің жүгін жеңілдететін, оларға сапалы қызмет көрсететін ықшам әрі тиімді басқару жүйесін енгізу мақсатында Өзбекстанда ауқымды әкімшілік реформалар басталып, үкімет пен министрліктер ықшамдалды, жұмыс әдіс-тәсілдері өзгертілді.

– Менің ең үлкен ниетім – адамдарды қинаған мәселелерді махалланың өзі шешетін халықшыл жүйе құру. Сондықтан біз қаржы, салық, жұмыспен қамту органдарының өкілеттіктерінің кем дегенде 30 пайызын махалла деңгейіне түсіруді жоспарлап отырмыз, – деді Мемлекет басшысы.

Жаңартылған Конституцияда парламент қызметінде де маңызды өзгерістер қарастырылған. Атап айтқанда, мемлекеттік билік жүйесінде бір-бірін тежеу ​​және тепе-теңдікті сақтау мақсатында Олий Мажлис палаталарының өкілеттіктері қайта қаралып, Заң шығару палатасының өкілеттіктері 5-тен 12-ге, Сенатта 14-тен 18-ге дейін ұлғайтылды.

– Бұл ретте біздің депутаттар заңдардың сапасын арттыруға баса назар аударып, олардың орындалуын тиімді ұйымдастыру үшін үкіметпен бірлесе жұмыс істеуі керек. Сенат қызметі аймақтарға қатысты мәселелерді шешуге, жергілікті кеңестерге жан-жақты көмек көрсетуге, заңдардың сол мекенде, әсіресе, махаллада орындалуын қамтамасыз етуге бағытталуы керек, – деді Шавкат Мирзиёев.

Жаңартылған Конституция ұлттар мен конфессиялар арасындағы келісім мен қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында Өзбекстанның «зайырлы мемлекет» мәртебесі де бекітті. Оны халқымыз референдумда мақұлдады. Осыны негізге ала отырып, бұдан былай Өзбекстанда ұлттар мен конфессиялар арасындағы келісім мен қауіпсіздікті қамтамасыз ету саясаты қарқынды түрде жалғасын тауып, қоғамымызда кез келген радикалдануға жол берілмейтіні баса айтылды.

Жиында жаңартылған Конституцияны жүзеге асыру және оның орындалуын қамтамасыз ету міндеттері айқындалды. Осы орайда Өзбекстан Республикасы Президентінің жарлығына қол қойылғаны атап өтілді.

– Ата Заңымыздың әрбір тармағын, баптарын қоғамымыз, әсіресе, жастарымыздың өмірлік қағидасына айналдырып, осыған байланысты олардың түсінігі мен қиялын кеңейтіп, Әрбір махалла, білім мекемесі ұйымдар мен кәсіпорындарда оқыту мақсатында білім беру бағдарламаларын, оқулықтар мен оқу құралдарын жасау қажет, - деді Шавкат Мирзиёев.

Жиында Мемлекет басшысы жаңартылған Конституцияның 128-бабына сәйкес кезектен тыс Президент сайлауын өткізу жайлы халыққа мәлімдеме жасады.

Мемлекет басшысы осындай шешімге келіп, қалған үш жарым жылдық өкілеттік мерзімінен өз бастамасымен бас тартуы қажеттігін былайша негіздеді:

біріншіден, барлық билік тармақтары реформаланып, олардың арасындағы қарым-қатынас пен тепе-теңдік түбегейлі өзгеруде;

екіншіден, жаңартылған Конституциямыз Президент, парламент, үкімет, министрлер, әкімдердің алдына кейінге қалдыруға болмайтын жаңа саяси, әлеуметтік-экономикалық міндеттер қоюда;

үшіншіден, халқымыз бізден барлық салада маңызды да шұғыл өзгерістер мен реформаларды күтуде;

төртіншіден, әлемде және өңірімізде өткір де күрделі үдерістер белең алып жатқан қазіргі жағдайда дамудың дұрыс әрі тиімді жолын тауып, оны жүзеге асыру де өзекті мәселеге айналып отыр.

Осындай ауқымды міндеттерді ойдағыдай атқару үшін халқымыздың жаңарған мемлекеттік үкімет жүйесінде өзі сенім артқан басшыға мандат беруі мақсатқа сай екені баса айтылды.

Жиынға қатысушылар бұл бастама Мемлекет басшысының өзбек халқына, демократиялық ұстанымдарға деген шексіз құрметі мен адалдығының үлгісі екенін көрсетті.

Сонымен қатар, талқылауларда Президент сайлауын белгіленген мерзімнен бұрын өткізу мемлекеттік биліктің жаңартылған Конституция талаптарына сай заманауи жұмыс істеуіне, халықтық билік принципін толық жүзеге асыруға қызмет ететіні баса айтылды.

Жиында Олий Мажлис палаталары, саяси партиялар және Конституциялық сот жетекшілері де сөз сөйлеп, Президент ұсынған ұсыныстар мен бастамаларды қолдады.

Талқылау соңында алға қойылған мақсаттар қаншалықты биік және күрделі болса да, оны орындауда бізде барлық мүмкіндіктер бар екендігі, ұлы бабалар мұрасы, халқымыздың күш-қуаты, зияткерлік және рухани әлеуеті, іскерлік қасиеттері осы жолда бізге күш-қуат болары баса айтылды.