Вирусологлар “Спутник V” вакцинасининг тўлиқ синовлари унинг COVID-19 га қарши самарадорлигини намойиш этмагунча қўлланиш режаларидан хавотирда. Мутахассислар қисман самарали вакцина вирус мутациясини келтириб чиқариши мумкинлиги ҳақида огоҳлантирмоқда.
«Тўлиқ бўлмаган ҳимоя вируснинг антитаначалар қўзғатадиган танлов босимига таъсир этиб, барча эмлаш реакцияларидан қочадиган штаммларни келтириб чиқариши мумкин», деб изоҳ берди Буюк Британиядаги ўқув университетининг вирусология профессори Иен Джонс. Олимнинг таъкидлашича, бу маънода «Ёмон вакцина эмловдан ёмонроқ».
«Мен эмлаш самарали эканлигига ишонч ҳосил қилмоқчиман. Биз буни аслида билмаймиз», деди АҚШнинг Вандербилт университети тиббиёт мактабининг вакцина бўйича вакили, педиатрия профессори Кетрин Эдвардс.
Вакцинанинг вирусга таъсири, шунингдек, унга қарши курашиш, уни блокировка қилиш ёки уни мослаштиришга мажбурлаш «ҳар доим ташвиш уйғотади», деди у.
«Вакцинани қўллаш хавфлари жуда кўп, у таъсир кўрсатмаслиги мумкин. Вирус мутациясининг хавфи назарий хавфдир», дейди Бостондаги Бет Исраэл тиббий марказининг эксперти Ден Барух.
Шу билан бирга, Барух коронавирусларнинг мутациялари частотаси, масалан, ОИВ каби вирус ҳолатига қараганда анча паст эканлигини таъкидлади. Професоор Иан Жонес вакцинадан келиб чиққан вирусли мутациялар «ноёб натижа» эканлигини айтди. Унинг сўзларига кўра, вакцина вируснинг ҳужайраларга кириб, у ерда кўпайиш қобилиятини чеклашда қанчалик самарали бўлса, вирус тарқалиш хавфи шунчалик паст ва касаллик антитаначалардан қочишни ўрганади.
“Спутник V” ишлаб чиқарувчиларининг таъкидлашича, вакцинанинг хавфсиз ва икки ойлик синовлар унинг самарадорлигини исботлади.
Бироқ, ушбу синовларнинг натижалари ошкор қилинмади ва кўплаб Ғарб олимлари барча халқаро миқёсда тан олинган синовлар муваффақиятли якунланмагунча ва барча тартибга солувчи талаблар бажарилмагунча, вакцинани ишлатишдан эҳтиёт бўлишади, деб ёзади агентлик.
