Har oltinchi kompaniya kelgusi olti-o'n yil ichida yangi kasblarning paydo bo'lishini kutmoqda, deydi Butunrossiya Mehnat ilmiy-tadqiqot instituti kasbiy malaka tizimlarini rivojlantirish bo'yicha direktori Irina Voloshina RIA Novostiga.
Uning so'zlariga ko'ra, yangi kasblarning paydo bo'lishi mavjud bo'lganlarning tarkibini yangilash, ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish va xizmat ko'rsatish sohasini rivojlantirish, shuningdek, raqamli texnologiyalarni keng joriy etish bilan bog'liq.
Instituti tomonidan o'tkazilgan so'rovlar shuni ko'rsatadiki, tashkilotlarning 16 foizi yaqini olti yildan o'n yilgacha yangi kasblarning paydo bo'lishini kutmoqda. Respondentlarning chorak qismi mavjud kasblar doirasidagi ishchilarga qo'yiladigan talablar o'zgarishi kerak, deb hisoblashadi. Masalan, bugungi kunda ko'pgina shifokorlar va yuristlar masofaviy konsul`tatsiya uchun yangi aloqa vositalarining imkoniyatlaridan foydalanmoqda, ammo ular faoliyatining mazmuni tubdan o'zgarmaydi, deya ta'kidlaydi ekspert.
“Kasblar va malakalar tarkibini bosqichma-bosqich rivojlantirish iqtisodiyotning real sektori rivojlanishi bilan parallel ravishda ketmoqda. Bu jarayon, soha xususiyatlarini hisobga olgan holda kasblardagi o'zgarishlarni kuzatib borishga imkon beradi. Va olingan ma'lumotlar asosida o'rta maxsus kasb-hunar ta'limi uchun kasblar va mutaxassisliklar ro'yxati tuzilmoqda” — dedi Voloshina.
SHunday qilib, Internet texnologiyalarining rivojlanishi yangi kasblarning paydo bo'lishiga olib keldi. Ishlab chiqarish va transportda yangi texnologiyalarni joriy etish uchun sanoat robototexnikasi bo'yicha mutaxassislar kerak.
Masalan, temir yo'l transportida avtomatlashtirish va raqamlashtirishning joriy etilishi terminal va ombor majmuasini boshqarish uchun robot boshqaruv tizimi operatori kasbining paydo bo'lishiga olib keldi. Bugungi kunda qo'l mehnati ushbu jarayondan butunlay chiqarib tashlandi: mutaxassis avtomatlashtirilgan tizim yordamida yuklash va tushirishni boshqaradi, tovarlarni rasmiylashtiradi va qaydlarni yuritadi.
Bu sohadagi yangi kasbning yana bir misoli — avtoulovning harakatlanuvchi tarkibini masofadan boshqarish operatori.
“Bu istiqbolli kasb, u allaqachon reallikka aylanib bormoqda. Ayni paytda haydovchisiz lokomotivlar faqat Moskva markaziy doirasi bo'ylab harakatlanmoqda, ular odatdagi poezdlarni bosqichma-bosqich boshqa yo'nalishlarda ham harakatga keltiradi. Operatorning vazifasi harakatni boshqaruv markazidan nazorat qilish, favqulodda vaziyat yuzaga kelganda masofadan boshqarish hisoblanadi”, — dedi Voloshina.
YAqinda paydo bo'lgan, ammo allaqachon talabga ega bo'lgan yana bir kasb — 3D modellashtirish operatoridir. Bugungi kunda qurilish, tibbiyot, mashinasozlik, samolyotsozlik, nashriyot va boshqa sohalarda bunday mutaxassislarga ehtiyoj bor. Ular muhandislik ko'nikmalariga ega bo'lishi kerak.
Raqamlashtirish rivojlanishi bilan deyarli barcha kasblar yangilanmoqda — bugungi kunda yuqori texnologiyalardan foydalanmaydigan sohani topish qiyin. Mutaxassisning ta'kidlashicha, turli sohalarda yangi kasblarning paydo bo'lishini kutish mumkin, bunday kasblarga eng avvalo nanotexnologiya, axborot-kommunikatsiya texnologiyalari, energetika, raketa va kosmik sanoat, tibbiyot va qishloq xo'jaligi kabi jadal rivojlanayotgan sohalarda talab katta bo'ladi.
