Алмалық тау-металлургия комбинаты түрлі-түсті, сирек және бағалы металдарды өндіруде көш басында. Өзбекстанның жалпы өнеркәсіп өнімінің 5 пайызы, өнеркәсіп өнімдері экспортының 6 пайызы осы комбинаттың үлесіне тиесілі. Комбинат жүйесінде 35 мыңға жуық адам жұмыс істейді.
Өткен жылы 148 мың тонна мыс, 17 тоннадан астам алтын, 162 тонна күміс өндірілді. 1 миллиард 100 миллион доллар инвестиция игеріліп, 662 миллион долларлық өнім экспортталды.
Кейінгі жылдары геологиялық зерттеулер мен инвестиция көлемінің артуы нәтижесінде жаңа өндірістік мүмкіндіктер пайда болуда. Солардың бірі – «Ёшлик-1» кені. Мұнда Өзбекстан Республикасы Президентінің 2017 жылғы 1 наурыздағы қаулысына сәйкес келешегі зор инвестициялық жоба жүзеге асырылуда.
Кеннің аумағы 11 мың гектарды құрайды. Қоры да қомақты – жылына 65 миллион тонна руда. Мұнда алтын, мыс, күміс, молибден, селен сияқты 13 түрлі бағалы және сирек кездесетін металдар бар.
Мемлекет басшысы аталған кенде болып, қазу жұмыстарын көріп, мамандармен сұхбаттасты.
«Ёшлик-1» кенінің пайдалы қазбаларынан жоғары құнды өнімдер өндіру үшін Алмалық тау-металлургия комбинатының 3-мыс байыту фабрикасы салынып жатыр. Оның құрылысының іргетасы 2021 жылғы 29 шілдеде қаланған еді.
Бұл ірі жобаның құны 4,6 миллиард долларды құрайды, оған кенді қазу, фабрика мен оның инфрақұрылымын салу кіреді. Қазіргі уақытта 200 миллион текше метр кен ашылды, 41 шақырым теміржол төселді, 650 мегаваттық қосалқы станция орнатылды. АҚШ, Ұлыбритания, Германия, Түркия, Қытай, Ресей және басқа Еуропа елдерінен жабдықтар әкелінді. Фабрика мен басқа да инфрақұрылымдар құрылысы қарқынды жүріп жатыр.
Мемлекет басшысы осындағы ауқымды құрылыс жұмыстарымен жан-жақты танысты. Болашақ зауыттың экономикалық тиімділігі, қолданылатын озық технологиялар, жұмыс барысындағы қолайлылық туралы ақпарат берілді.
Аталған фабрика алғашқы кезеңде жылына 60 миллион тонна кенді қайта өңдеу қуатына ие болады. Осы арқылы жылына 917 мың тонна мыс және 2,5 мың тонна молибден концентраттары өндіріледі. 5 мың 600 адам жұмыспен қамтамасыз етіледі.
Осынау ірі жоба өзге өнеркәсіп салаларының дамуына да серпін берді. Мысалы, фабрика құрылысына металл конструкцияларды жеткізу үшін 6 зауыт іске қосылды. Инженерлік, бағдарламалық қамтамасыз ету және кәсіптік оқыту жаңа деңгейге көтерілуде. Жаңа тұрғын үйлер мен қызметтерге сұраныс артуда.
Фабрикада логистикалық үдеріс те қолайлы етілмек. Сонымен қатар, барлық корпустары арасында конвейерлер орнатылады. Бұл жүктеу мен тасымалдауды жоя отырып, шығындарды азайтады.
Екінші кезеңде қуаттылық 160 миллион тоннаға жетеді немесе бүгінгі көрсеткіштен 3 есе артады. Осы екі кезеңді жүзеге асыру нәтижесінде кәсіпорын 2028 жылға қарай жылына 400 мың тонна мыс, 50 тонна алтын және 270 тонна күміс өндіру қуатына ие болады. Осылайша, Алмалық комбинаты тау-кен металлургия саласындағы әлемдегі ең ірі өнеркәсіп кешендерінің біріне айналады.
Халықаралық бағалауға сәйкес, Алмалықта мыс қорының жалпы көлемі 45 миллион тонна, ал алтын қоры 5 мың тоннадан асатыны анықталған. Бұл әлемдік деңгейде де ең ірі және сирек кездесетін көрсеткіш саналады.
Тағы бір маңызды тұсы, бүгінде әлемде «жасыл экономика», электр техникасы, электромобильдер өндірісі қарқынды дамып келеді. Нәтижесінде 2030 жылға қарай мыс өнімдеріне деген сұраныс 40 пайызға артады деп күтілуде.
Яғни, Алмалық комбинатының өнімдеріне халықаралық деңгейде ұзақ жылдар бойы сұраныс болады. Алдағы уақытта комбинаттың өндіріс көлемі 3 еседен астам өсіп, оның құны шамамен 8 миллиард долларға жетеді. 11 мың жаңа, жоғары технологиялық жұмыс орындары ашылады.
Мемлекет басшысы «Enter Steel» механикалық жөндеу кәсіпорнының шеберханаларында да болып, жаңа жабдықтар және жұмыс процесімен танысты.
