Бұл сұрақтарға Денсаулық сақтау министрлігінің бас нутрициологы Гули Шайхова жауап береді.
- Негізі, жыл мезгілдерінің ауысуы кезінде, атап айтқанда, күзден қысқа, қыстан көктемге ауысқанда мұндай жағдай көпшілікте жиі кездеседі, - дейді маман. - Бұл ағзадағы зат алмасудың жеделдеуіне және дәрумендерге деген қажеттіліктің артуына байланысты.
Яғни, авитаминоз (дәрумендердің жетіспеушілігі) салдарынан адам таңертең тұрғысы келмейді. Көбісі әлсіз, ұйқышылдық, зейіннің болмауы, ақыл-ойдың шаршауы және бас ауруымен ауырады.
Баъзи кишиларда эса юз-қўл териси қуриб, ёрилади. Кўз тагида кўкимтир излар пайдо бўлади, кўриш қобилияти пасаяди. Соч тўкилиб, тирноқлар мўртлашади. Шу боис бу даврда витаминлар, минераллар, озуқали моддалар ва ўсимлик толаларига бой озиқ-овқатлар тановул қилиш, ичаклар фаолиятини яхшилаш учун тоза сув ичиш лозим.
Кейбір адамдарда бет пен қол терісі құрғап, жарылып кетеді. Көздің астында көк белгілер пайда болады, көру қабілеті төмендейді. Шаш түсіп, тырнақтар сынғыш болады. Сондықтан бұл кезеңде дәрумендерге, минералдарға, қоректік заттарға және өсімдік талшықтарына бай тағамдарды жеп, ішек жұмысын жақсарту үшін таза су ішу керек.
Сонымен қатар, көктем мезгілінде жасыл тағамдар мен көкөністерді жеген жөн. Өйткені олардың құрамында С дәрумені, тағамдық талшықтар, биофлавоноидтар, ағзаға қажетті антиоксиданттар бар. Әсіресе смалақ, жалбыз, матадор, атқұлақ, жағ-жағ сияқты шөптерден жасалған тағамдар ағзадағы зат алмасуды және асқазан-ішек жүйесін жақсартады.
Сондай-ақ қыста әлсіреген ағзаға А, В, Д және Е дәрумендері қажет болғандықтан, олардың орнын толтыру үшін ұннан жасалған нан, жаңғақ, ет, балық, кілегей, сүзбе, грек жаңғағы, мейіз, бадам және бал жеу қажет. Түскі және кешкі ас кезінде майы аз және тез сіңетін тағамдарды көбірек жеген жөн.
Керісінше, көктемде цитрус жемістерін көп жеу ұсынылмайды. Өйткені табиғаттың оянуы, ағаштардың гүлденуі аллергияға бейім адамдардың ауруын тудыруы мүмкін. Сондай-ақ шаш, қол, аяқ, бет күтіміне көңіл бөлініп, тері аурулары мен аллергияға бейім адамдар дәрігердің бақылауымен қажетті ем-дом алуы керек.
