Янги Ўзбекистоннинг 2022-2026 йилларга мўлжалланган тараққиёт стратегиясида олий таълимга қамровни амалдаги 28 фоиздан 50 фоизга етказиш назарда тутилган. Ушбу мақсадни амалга ошириш йўлида сўнгги йилларда муайян ишлар бажарилди.
Жумладан, хорижий тилларни ўқитиш тизимини ислоҳ қилишга қаратилган қатор меъёрий ҳужжатлар қабул қилинди. Президентимизнинг 2021 йил 19 майдаги “Ўзбекистон Республикасида хорижий тилларни ўрганишни оммалаштириш фаолиятини сифат жиҳатидан янги босқичга олиб чиқиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори, Вазирлар Маҳкамасининг ўтган йил 19 майдаги “Хорижий тилларни ўрганишни оммалаштиришни самарали ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ҳамда бу йил 19 январдаги “Хорижий тилларни ўрганишни такомиллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарорлари шулар жумласидан.
“Хорижий тилларни ўрганишни такомиллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарорга кўра, 2022/2023 ўқув йили қабулидан бошлаб Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети, Самарқанд чет тиллар институти, Тошкент давлат шарқшунослик университети ҳамда Тошкент давлат педагогика университети, Қўқон ва Нукус давлат педагогика институтларининг хорижий тиллар бўйича педагоглар тайёрловчи бакалавриат таълим йўналишларига кириш учун абитуриентлар касбий (ижодий) имтиҳондан ўтади. Кириш синови чет тили фанидан тинглаб тушуниш, ўқиш, ёзиш ҳамда гапириш компетенцияларини аниқлаш ва баҳолашга қаратилади.
Янги тартибнинг афзалликлари кўп. Аввало, мазкур имтиҳон орқали қобилиятли, билимли номзодлар танлаб олинади. Абитуриент ОТМга фақат қоида ва тестларни ёдлаш орқали эмас, балки тил кўникмаларини ўзлаштирган ҳолда киради. Бундай талаба билан шуғулланиш ўқитувчига ҳам енгиллик яратади. Педагог талабада мазкур кўникмаларни ривожлантиришга эмас, балки такомиллаштиришга кўпроқ эътибор қаратади. Ўз навбатида, талабалар ҳам мутахассислик фанларини қийинчиликсиз, мустақил бемалол ўзлаштиради.
Ушбу қарор таълимнинг барча босқичини ҳам қамраб олган. Бу хорижий тилларни ўқитиш ва ўрганиш жараёни узвийлигини таъминлашга имкон беради. Шунингдек, қарорда хорижий тилларни ўрганишни оммалаштириш учун ўқув биноларини зарур ускуналар билан таъминлаш, самарали деб топилган методлар, адабиётлар ва бошқа технологик воситаларни харид қилиш учун давлат бюджетидан молиявий ёрдам ажратиш кўзда тутилган. Бу саъй-ҳаракатлар профессор-ўқитувчиларнинг чет тилларни ўқитиш самарадорлигини оширувчи таклифларини рўёбга чиқаришга хизмат қилади.
Жумладан, келгусида инглиз тили бўйича самарали материал ва адабиётлар чоп қилувчи машҳур босмахоналар (Oxford, Macmillan) билан ҳамкорликда миллий менталитет ва маданиятимизга мос келувчи, нафақат тинглаб тушуниш, ўқиш, ёзиш ва гапириш, балки социолингвистик, прагмалингвистик, стратегик, дискурсив компетенцияларни ривожлантиришни ўз ичига олган даражаларга мослаштирилган китоб ва дарс ликлар яратиш ва чоп этиш мумкин. Шунингдек, чет тили фани ўқитувчиларининг тил кўникмаларини шакллантириш курслари ташкил қилинади.
Бугунги кунда барча фанларни ўқитиш жараёнига компетенциявий ёндашув кенг татбиқ этилмоқда. Энди ўқувчи ва талабаларга фан бўйича билим, кўникма ва малака беришнинг ўзи етарли эмаслиги, балки ҳосил қилинган тушунчаларни турли вазиятларда амалий қўллаш лаёқатини шакллантириш зарурлиги аён бўлмоқда.
Қарорнинг яна бир аҳамиятли жиҳати шундаки, хорижий давлатларда чоп этилган замонавий, ўқувметодик, илмий адабиётлар, дарсликлар ва қўлланмаларни, халқаро тестларни ва уларни жорий этиш бўйича рухсатнома ҳамда лицензияларни харид қилиш масаласи кўтарилган. Бу жараён йўлга қўйилиши билан чет тилини ўқитувчилар ва ўрганувчилар хориж тажрибасидан бемалол фойдаланиши ва чет тилларни мукаммал ўрганиши мумкин.
Ушбу қарор келгуси авлод учун янада кенг имконият эшикларини очади. Янги Ўзбекистон келажагини барпо этиш учун самарали ва фойдали бўлади. Шунингдек, хорижий тилларни ўқитиш сифатини оширади ва кўплаб билимга чанқоқ ёшларни тил ўрганишга янада руҳлантиради.
