Дар ҷараёни мулоқот ҷониби Эрон нусхаи китоби дастнависи қадимаи Захириддин Муҳаммад Бобур "Ресалайе Аруз" ("Рисола дар бораи Арӯз", "Аруз рисоласи")-ро, ки дар осорхонаи "Қасри Гулистон"-и Теҳрон нигаҳдорӣ мешавад, супурд.
Ба иттилои сафорати Ӯзбекистон, муаллифи ин дастнавис маълум нест. Эҳтимол он дар замони ҳукмронии Бобур дар Ҳиндустон тартиб дода шуда, аз даст ба даст гузашта, дар замони Насриддин Шоҳ Қаҷар (1848-1896) ба ихтиёри намояндагони сулолаи Қоҷарони Шоҳи Эрон афтодааст.
Пас аз он, асар ба нигоҳдорӣ ба осорхонаи "Қасри Гулистон" дода шуд ва дар тӯли 150 соли охир дар он ҷо буд.
Китоби "Аруз рисоласи" дар солҳои 1524-1525 бо услуби "муфассал" навишта шудааст. Асар инчунин хусусияти антологӣ дорад. Дар асар зиёда аз 60 нафар шоирон ва олимони маъруф ва ҳанӯз маълум нашудаи асрҳои X-XVI, инчунин иқтибосҳо аз осори онҳо мавҷуданд. Далели он, ки дар "Аруз рисоласӣ" нисбат ба дигар рисолаҳои ин замон унсурҳои ритмии арӯз бештаранд, аз он шаҳодат медиҳад, ки арузшиносии туркӣ дар давраи Темуриён ба камолоти эволютсионии худ расидааст.
Арӯз як низоми шеърнависӣ аст, ки бар ивази ҳиҷоҳои дароз ва кӯтоҳ асос ёфтааст, ки дар назми арабӣ ба вуҷуд омада, дар назми форсу турк густариш ёфтааст. Арӯз ҳамчун таълимоти илмӣ ва назариявӣ дар давраи сулолаи Темуриён ба авҷи аъло расид. Асарҳои эҷодкорон ба мисли Алишер Навоӣ ва Захриддин Муҳаммад Бобур бинобар чуқур баён кардани асосҳои назариявии "Арӯз" аҳамияти хоса доранд.
Ба хусусиятҳои хоси рисолаи "Аруз рисоласи"-и Бобур метавон нукта ба нукта дида баромадани падидаҳо ва мафҳумҳои марбут ба арӯз, хусусан ҷузв, ҳошия (метрҳои шоирона), вазиома (андозаи шеърӣ) ва дира (доираҳои мутамарказ) нисбат дод, хабар медиҳад АИ "Дунё".
Захириддин Бобур дар иншои худ омӯзиши ҳар як намуди ҷузро на дар ду, балки дар се намуд тавсия намуда, инро дар амал исбот мекунад. Вай 537 андозаро номбар карда, онҳоро таҳлил кард. Чунин теъдоди таносуби шоирона дар ҳеҷ рисолаи асрҳои миёна вуҷуд надорад.
Ҷилди сахти нусхаи дастнависи "Ресалайе Аруз" барои омӯзиши минбаъда ба Ӯзбекистон фиристода мешавад.
