Hozirgi vaqtda dunyo aholisining to'rtdan bir qismi quriyotgan ko'llar yaqinida yashayapti.
Ko'llar sayyora yuzasining atigi 3 foizini egallaydi, ammo ular suyuq holatdagi chuchuk suvning deyarli 90 foizini o'z ichiga oladi. Ular ichimlik suvining eng muhim manbalari bo'lib, sug'orish va energiya ishlab chiqarish uchun juda muhimdir.
Ko'llardagi suv sathi yomg'ir va qor yog'ishi kabi tabiiy sabablarga ko'ra o'zgarib turadi. Ammo so'nggi yillarda inson faoliyati ularga tobora ko'proq global ta'sir ko'rsatmoqda.
Yangi tadqiqot shuni ko'rsatdiki, butun dunyo bo'ylab ko'llar maydoni keskin kamayib bormoqda. Tadqiqotchilar 1992-yildan 2020-yilgacha olingan ikki mingta eng yirik suv omborining sun'iy yo'ldosh suratlarini tahlil qilishdi.
Natijalarga ko'ra, 53 foiz ko'llarning hajmi kamaygan. Sof qisqarish yiliga 22 milliard metrik tonna suv deb baholandi. Arktikaning nam tropik va sovuq hududlarida ham ko'llar qurib qolgan.
Ba'zi ko'llarning suvidan (masalan, Kaliforniyadagi Salton-Si) haddan tashqari ko'p foydalanilmoqda. Boshqalari (Buyuk Tuz ko'li) yog'ingarchilik va suv oqimining o'zgarishi tufayli qisqargan. Arktikada ko'llarga harorat, yog'ingarchilik, bug'lanish va oqimning o'zgarishi ta'sir ko'rsatmoqda.
Olimlarning ta'kidlashicha, ko'llarning qurishi suv sifatining pasayishi, zaharli suv o'tlarining ko'payishi va suv hayotining nobud bo'lishi kabi salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin.
Suv omborlarining qisqarishiga cho'kindi konlarning to'planishi asosiy sabab bo'lyapti, deb xabar beradi mir24.tv.
