Geomagnit bo‘ronlarni aniq bashorat qilish usuli topildi

    Fan 23 Iyul 2024 2325

    Aberistuit universiteti (Uels) olimlari kosmik bo‘ronlarni tez orada aniqroq bashorat qilishlari mumkin. Shunday qilib, koronal otilib chiqqan massa (CME) ning harakat tezligini Quyoshdan butunlay otilib chiqmasdan oldin aniqlash usuli topildi. Ushbu ma’lumotlar otilgan narsa sayyoramiz bilan qachon to‘qnashish mumkinligini hisoblash imkonini beradi.

    Quyoshdagi chaqnashlar sabablari nimada va oqibatlari qanday?

    CME geomagnit bo‘ronlarini keltirib chiqaradi, ular yerdagi aloqa va navigatsiya tizimlarini buzishi mumkin. Ular, ayniqsa, orbital stansiyalar uchun xavflidir. Shuning uchun bunday hodisalar vaqtini aniq bashorat qilish katta ahamiyatga ega.

    Yangi ilmiy ish mualliflari kuchli magnit maydonlarga ega bo‘lgan Quyoshdagi faol hududlarni o‘rgandilar. Ularda chaqnashlar yuzaga keladi. Olimlar vulqon otilishdan oldin, otilish paytida va undan keyingi davrlarda bu hududlarning qanday o‘zgarganini kuzatdilar.

    Mualliflar magnit maydon beqaror bo‘lib, CMEga olib kelishi mumkin bo‘lgan «nozik balandlik»ni aniqlashga muvaffaq bo‘ldilar. Bu ma’lumotlar otilib chiqqan vulqonning haqiqiy tezligini uch o‘lchamda kuzatish imkonini beruvchi kompyuter modelining asosini tashkil etdi, deb xabar beradi «Mir 24».

    «Bizning natijalarimiz CME boshidagi nozik balandlik va haqiqiy vulqon tezligi o‘rtasidagi kuchli bog‘liqlikni ko‘rsatyapti. Bu tushuncha bizga CME tezligini va shundan kelib chiqqan holda, CME to‘liq otilishidan oldin yerga yetib kelish vaqtini oldindan aytish imkonini beradi», — deb ta’kidladi ilmiy ishlar mualliflari.

    Boshqa bir tadqiqot shuni ko‘rsatdiki, geomagnit bo‘ronlar yerdagi bo‘ronlar to‘lqini xavfini oshirdi. Ushbu qonuniylik tarixiy ma’lumotlarda ko‘rsatilgan.