Munosabatlarning rivojlanish dinamikasi
Soʻnggi yillarda Oʻzbekiston bilan Malayziya oʻrtasidagi savdo-iqtisodiy hamkorlik faol rivojlanmoqda, bu tovar ayirboshlash hajmining ortib borayotgani va iqtisodiyotning turli tarmoqlaridagi faol oʻzaro hamkorlikda ham yaqqol namoyon boʻlmoqda. 1992-yilda diplomatik munosabatlar oʻrnatilganidan buyon mamlakatlar oʻzlarining iqtisodiy aloqalarini kengaytirishga intilishdi, bu soʻnggi yillarda ayniqsa, sezilarli boʻldi.
Oʻzbekiston va Malayziya oʻrtasidagi savdo
2017-2024-yillar davomida Oʻzbekistonning Malayziya bilan tovar ayirboshlash hajmi 1,6 barobar 65,5 mln dollardan 102,4 mln dollargacha oʻsdi, eksport 1,3 barobarga, import 1,6 barobarga oshdi. Bu raqamlar ikki davlatning oʻzaro savdoni kengaytirishga qiziqishi ortib borayotganidan dalolatdir.
Oʻtgan 8-yil davomida Oʻzbekistonning Malayziyaga eksportining asosiy tovarlari kimyoviy oʻgʻitlar va xizmatlar, importi esa palma yogʻi, hayvonot va oʻsimlik moylari, kimyoviy va yuvish vositalari, oziq-ovqat mahsulotlari, tayyor mahsulotlar va xizmatlar boʻldi.
2024-yilda Oʻzbekiston eksporti 6 million dollarni tashkil etdi, shundan 41 foizini oziq-ovqat mahsulotlari, jumladan, sabzavot, dukkakli va mevalar, 55 foizini kimyoviy moddalar, xususan, oʻgʻitlar tashkil etdi.
Malayziyadan import hajmi 96,4 million dollarni tashkil etdi, shundan 23 foizi kakao kukuni, kofe ekstrakti, souslar va qandolat mahsulotlari kabi oziq-ovqat mahsulotlariga toʻgʻri keldi. Hayvon va oʻsimlik yogʻlari, jumladan palma va kakos yogʻi 44%, yuvish vositalari va spirtli aralashmalar — 14%. Shuningdek, importning 9 foizini mashina va transport uskunalari, 4 foizini transport xizmatlari, 2,1 foizini tibbiy mahsulotlar tashkil etdi.
Investiyaviy hamkorlik
Oʻzbekiston va Malayziya oʻrtasidagi investitsiyaviy hamkorlik oʻsish va rivojlanish uchun katta salohiyatdan dalolat beradi. 2025-yil 1-yanvar holatiga koʻra, Oʻzbekistonda Malayziya investitsiyasi ishtirokidagi 36 ta korxona roʻyxatga olingan, bu Oʻzbekiston bozoriga qiziqish ortib borayotganidan dalolat beradi.
2017-2024-yillarda Malayziyadan Oʻzbekistonga yoʻnaltirilgan toʻgʻridan-toʻgʻri xorijiy investitsiyalar va kreditlarning umumiy hajmi 12,9 million dollarni tashkil etdi.
Xulosa
Oʻzbekiston va Malayziya oʻrtasidagi savdo-iqtisodiy hamkorlik yanada rivojlantirish uchun katta salohiyatga ega. Ikkala mamlakatning oʻzaro savdo va investitsiyalarga boʻlgan qiziqishi ortib borayotgani iqtisodiyotning asosiy tarmoqlarida aloqalarni mustahkamlash uchun imkoniyatlar yaratmoqda. Bu iqtisodiy rivojlanishga, yangi ish oʻrinlarini yaratishga va aholining turmush darajasini yaxshilashga yordam beradi.
Hamkorlikni muvaffaqiyatli rivojlantirish uchun kompleks yondashuvni qoʻllash va mavjud imkoniyatlardan faol foydalanish zarur.
