Prezidentimiz Murojaatnomasining lingvistik tahlili

    Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi ekspertlari O'zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning bugungi Murojaatnomasidagi nutqining lingvistik kontent-tahlilini o'tkazdi. Tasviriy ifodalovchi so'zlardan foydalanib, tahlilchilar davlat rahbari nimalarga ko'proq e'tibor qaratayotganini aniqladi.

    Tahlillar shuni ko'rsatadiki, iqtisodiy rivojlanish, ijtimoiy yordam, tadbirkorlikni qo'llab-quvvatlash, xalq farovonligini oshirish, tinchlik va osoyishtalikni mustahkamlash kabi masalalar davlatimiz rahbari Murojaatlarining ajralmas qismiga aylangan.

    Prezidentimizning Oliy Majlis va O'zbekiston xalqiga Murojaatnomasi 2 soat 25 daqiqa davom etdi. Shavkat Mirziyoyev o'z Murojaatnomasida 6502 ta so'z ishlatgan. eng uzun so'zlar 15 harf bo'lib, o'rtacha bitta so'z 7 harfdan iborat edi.

    Davlatimiz rahbari ta'lim, sog'liqni saqlash sifatini oshirish, kichik va o'rta biznesni rivojlantirish, mahallani qo'llab-quvvatlash va ma'muriy islohotlar o'tkazish sohasidagi islohotlar ta'sirchanligini oshirish zarurligiga alohida e'tibor qaratdi.

    Murojaatnomaning asosiy mavzulari “ta'lim”, “aholi”, “maktab”, “xalq”, “investitsiya”, “tadbirkorlik”, “Konstitutsiya”, “aholi”, “mahalla” va "energetika" bo'ldi. Jumladan, “ta'lim” so'zi 25 marta, “maktab” so'zi 23 marta, “shaxs” va “xalq” so'zlari 22 marta, “Konstitutsiya” va “investitsiya” so'zlari 20 marta, “tadbirkor” so'zi 19 marta va “mahalla” so'zi 18 marta ishlatilgan.

    So'zlarning yo'nalishlar bo'yicha taqsimlanish tahlili shuni ko'rsatdiki, asosiy e'tibor ta'lim-tarbiya sohasiga bag'ishlangan bo'lib, ixcham va samarali davlat boshqaruvini tashkil etish, tadbirkorlikni rivojlantirish, energetika sohasini takomillashtirish va sud-huquq tizimini isloh qilishga qaratilgan.

    Prezidentning 2023-yilga mo'ljallangan Murojaatnomasi muhim yo'nalishlaridan biri ta'lim siyosati bo'ldi. Maktabgacha ta'lim masalalariga alohida e'tibor qaratildi. Ilmiy tadqiqotlar bilan tasdiqlangan maktabgacha ta'limga investitsiyalar shaxsning IQ va ijtimoiy unumdorligini rivojlantirishga sezilarli ta'sir ko'rsatadi. Xususan, maktabgacha ta'lim muassasalariga investitsiya qilingan 1 dollar davlatga 15-20 yil ichida 8 dollar bilvosita foyda keltirishi taxmin qilinmoqda.

    Xulosa o'rnida ta'kidlash kerakki, O'zbekistonda ta'lim sohasiga ajratilayotgan mablag'lar yil sayin ortib bormoqda. Jumladan, 2021-yilda davlat dasturlarida belgilangan vazifalarni amalga oshirish, xususan, uzluksiz ta'lim tizimi va fanni rivojlantirish dasturlarini amalga oshirish maqsadida Davlat byudjetidan ta'lim sohasiga 2 197 milliard so'm, fanga 168 milliard so'm miqdorida mablag' ajratilishi ko'zda tutilgan edi. Bu ko'rsatkich 2021-yilda Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi bo'yicha 2,9 trillion so'mni, Xalq ta'limi vazirligi bo'yicha 22,1 trillion so'mni tashkil etgan. Joriy yilda Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligiga 4,1 trillion so'm, Xalq ta'limi vazirligiga 25,8 trillion so'm ajratiladi. 2021-yilda maktablarni internet tarmog'iga ulash uchun 98 milliard so'm ajratilgan bo'lsa, 2022-yilda 198 milliard so'm sarflanadi.

    O'zbekistonning xalqaro ta'lim reytinglaridagi pozitsiyasi qanday bo'lishidan qat'iy nazar, tizimda amalga oshirilayotgan islohotlar xalqaro ekspertlar tomonidan ijobiy baholanmoqda. Ishonch bilan tasdiqlash mumkinki, Jahon bankining umumiy o'rta ta'limni baholash natijalariga ko'ra, 174 mamlakat ichida 474 ball bilan 57-o'rinni egallagan mamlakatda ta'lim sifati takomillashib, tizimni baholash va baholashni boshqarish salohiyati xalqaro standartlar talablari darajasida amalga oshirilmoqda.