2023-yil 22-dekabr kuni Respublika Maʼnaviyat va maʼrifat kengashining kengaytirilgan majlisida davlatimiz rahbari maʼnaviy-maʼrifiy sohadagi oldimizda turgan muhim masalalar, xususan, milliy gʻurur masalasiga ham munosabat bildirdi.
Oʻtgan asrning boshlarida yurtimizda faoliyat olib borgan jadidlar, maʼrifatparvar bobolarimiz ham yurtni asriy qoloqlikdan olib chiqib, uni hur, obod mamlakatga aylantirishning dastlabki poydevori taʼlimda, vatanparvarlikda deb bilganlari bejiz emas.
Milliy gʻururning taʼlim-tarbiya jarayonidagi hal qiluvchi oʻrni muhim, chunki u qatʼiyatli va maqsad sari intiluvchan shaxslarni tarbiyalashda asosiy poydevor boʻlib xizmat qiladi. Milliy gʻurur yurtga boʻlgan chuqur mehr va ehtiromni oʻz ichiga oladi, uning boy madaniyati, tarixi, tili va anʼanalarini qamrab oladi, shuningdek, uning taʼlim, fan, sport va sanʼat kabi turli sohalardagi yutuqlarini nishonlaydi.
Milliy gʻurur oʻquvchilar xarakterini shakllantirishda ham hal qiluvchi oʻrin tutadi. Oʻz millatiga boʻlgan chuqur gʻurur tuygʻusi oʻquvchilarda yuqori ishtiyoq uygʻotishi, ularni ilmiy yutuqlar sari undashi, saʼy-harakatlarida kuchli masʼuliyat hissini singdirishi mumkin.
Taʼlim muassasalari zimmasiga tarix, adabiyot, madaniyat va til fanlarini oʻqitishni oʻquv dasturiga kiritish orqali milliy gʻururni tarbiyalash masʼuliyati yuklangan. Ushbu yaxlit yondashuv talabalarga oʻzlarining milliy oʻziga xosligini qabul qilish va hurmat qilishni ragʻbatlantirish orqali oʻzlarining ijtimoiy rolini tushunishlariga yordam beradi.
Bundan tashqari, milliy gʻurur millatlararo oʻzaro tushunish va bagʻrikenglikni rivojlantirish uchun katalizator boʻlib xizmat qiladi. Oʻz madaniy merosini chuqur qadrlashni rivojlantirish orqali talabalar turli madaniyatlarga koʻproq moyil boʻlib, hamkorlikni rivojlantiradilar va farqlarni qabul qiladilar.
Shaxsiy rivojlanishdan tashqari, milliy gʻurur talabalar uchun kuchli turtki boʻlib xizmat qiladi, ularning akademik va kasbiy muvaffaqiyatga intilishlarini yoqadi. Talabalar oʻz millati taraqqiyotiga hissa qoʻshishdagi rolini tan olgan holda, oʻz-oʻzini oʻzgartirishga intiladigan va mukammallikka erishishga intiluvchi shaxslarga aylanadi.
Qolaversa, milliy gʻurur madaniy meros va anʼanalarni asrab-avaylashda muhim oʻrin tutadi. Taʼlim muassasalari xalq hunarmandchiligi, xalq sayillari, sanʼat va musiqaga oid bilimlar berish orqali ajdodlar merosining yetkazilishini, xalqning oʻziga xos madaniy tuzilishini asrashni taʼminlaydi.
Oʻz mohiyatiga koʻra, milliy gʻurur – taʼlim jarayonining asosi boʻlib, oʻquvchilarning shaxsiyatini shakllantiradi, ishtiyoqini oshiradi, madaniy xilma-xillikka hurmatni tarbiyalaydi. Yoshlar oʻrtasida milliy gʻurur tuygʻularini tarbiyalash jamiyatda hamjihatlik va barqarorlikni mustahkamlash uchun zarur boʻlgan vatanparvarlik va masʼuliyatli fuqarolikka zamin yaratadi.
Shu bois, milliy gʻurur unsurlarini taʼlim dasturiga kiritish jamiyat hayotida faol ishtirok etishga tayyor boʻlgan har tomonlama barkamol va ijtimoiy ongli shaxslarni tarbiyalash uchun zarurdir.
Milliy tarix, madaniyat, urf-odatlar va tilni oʻrganish oʻz vatanini chuqur qadrlash, milliy oʻzlikni mustahkamlash va ijtimoiy masʼuliyat hissini tarbiyalash uchun taʼlim tizimida ustuvor ahamiyat kasb etishi kerak.
Taʼlim muassasalari madaniy farqlarga bagʻrikenglik va qadrlash axloqini tarbiyalash uchun milliy tarixni oʻrganishga va turli madaniyatlar bilan muloqot qilishga qiziqishni faol ravishda oshirishlari kerak.
Yoshlarni aynan shu ruhda tarbiyalasak, milliy gʻurur, fuqarolik fazilatlari va shaxsiy qadriyatlarni singdirsak, bu orqali jamiyatning barqaror va barkamol rivojlanishini taʼminlagan boʻlamiz.
Dildora OʻSAROVA,
Toshkent davlat yuridik universiteti Xorijiy tillar kafedrasi katta oʻqituvchisi
