Bu satrlarni bugun, davlatimiz mustaqilligining 34 yillik shonli bayrami arafasida yurakdan his qilib oʻqiymiz. Chunki Oʻzbekiston mustaqilligi endigina orttirilgan neʼmat emas, balki har bir yurtdoshimiz hayotida, qalbida, orzu-maqsadlarida, mehnati va fidoyiligida yashab kelayotgan buyuk qadriyatga aylangan. Mustaqillik bir avlodning jasorati bilan boshlangan, keyingi avlodlar fidoyiligi bilan davom etayotgan tarixiy safardir.
Ayniqsa, istiqlolning keyingi sakkiz yili yangi Oʻzbekistonning yangi nafasi, yangi ruhi va yangi yoʻnalishi bilan yodda qoldi. Prezidentimiz rahbarligida boshlangan islohotlar, avvalo, xalqqa xizmat qilish, inson manfaatlarini oliy qadriyat sifatida koʻrishga qaratildi. Haqiqatan, “Inson qadri uchun” gʻoyasi xalqchil siyosat markaziga aylandi. Bu shunchaki shior emas, bu — amaldagi islohotlar, real natijalar orqali oʻz isbotini topayotgan falsafa, davlat boshqaruvining yangi dunyoqarashi.
Oʻzbekiston bugun nainki ichki taraqqiyot, balki mintaqaviy hamkorlik va xalqaro hamjihatlikda ham faol rol oʻynayotgan davlatga aylandi. Agar bundan oʻn yil avval Oʻzbekiston tashqi siyosatda ehtiyotkor va tor doirada harakat qilgan boʻlsa, bugun u mintaqadagi jarayonlar markazida turgan, tashabbus koʻrsatayotgan, muhokamalarni boshlayotgan, global yechimlar taklif etayotgan davlatga aylandi.
Markaziy Osiyo — murakkab tarix, strategik makon, boy tabiat va oʻzaro chambarchas bogʻliq xalqlar mintaqasi. Shu hududda tinchlik va barqarorlikni taʼminlash, yaxshi qoʻshnichilik, ishonchli hamkorlik muhitini yaratish Oʻzbekistonning soʻnggi yillardagi tashqi siyosatining eng muhim ustuvor yoʻnalishi boʻlib kelmoqda. Prezidentimiz boshchiligidagi siyosiy rahbariyatning dastlabki tashabbuslari — mintaqada oʻzaro tortishuvlarni bartaraf etish, chegara masalalarini hal qilish, suv, energetika, transport va savdo aloqalarini yaxshilash boʻyicha amalga oshirilgan ilk qadamlar bugun oʻz samarasini bermoqda.
Bir paytlar oʻzaro ishonchsizlik sabab suhbatlasha olmagan qoʻshnilar endi bir stol atrofida oʻtirib, umumiy kelajakni muhokama qila boshladi. Oʻtgan yillar mobaynida Markaziy Osiyo davlat rahbarlarining muntazam uchrashuvlari anʼanaga aylandi. Ushbu format doirasida shu paytgacha boʻlib oʻtgan yuqori darajadagi sammitlar mintaqaviy integratsiyaning yangi bosqichga koʻtarilganini namoyon etdi. Birgalikdagi loyihalar — gaz, elektr energiyasi, temir yoʻl va avtotransport yoʻllari, logistika markazlari va boshqa infratuzilma tizimlari haqiqiy iqtisodiy va siyosiy hamjihatlikni yarata boshladi.
Birgina misol: Oʻzbekiston, Qozogʻiston va Qirgʻiziston oʻrtasida transkaspiy transport yoʻnalishi orqali eksport-import hajmi 2023-yilda 30 foiz oshdi. Bu nafaqat iqtisodiy foyda, balki oʻzaro ishonch va siyosiy barqarorlik mevasidir.
Ikkinchi muhim yoʻnalish — jahon hamjamiyatidagi oʻrnimiz. Bugun Oʻzbekiston faqatgina mintaqada emas, balki global miqyosda ham eʼtirof etilayotgan davlatga aylanmoqda. “Oʻzbekiston — 2030” strategiyasi, yangilangan Konstitutsiya hamda davlat boshqaruvida inson huquqlari, shaffoflik va ochiqlikni taʼminlash boʻyicha qabul qilingan qonunlar xalqaro maydonda katta ijobiy taʼsir koʻrsatmoqda.
Yaqin yillar ichida Oʻzbekiston BMT, YEXHT, Islom hamkorlik tashkiloti, SHHT, TDT kabi koʻplab xalqaro tuzilmalar bilan samarali hamkorlikni yoʻlga qoʻydi. Ular bilan hamkorlikda tarixiy meros obyektlarini muhofaza qilish, ekologik muammolar, ayniqsa, Orol fojiasi boʻyicha xalqaro loyihalar doirasida dunyoning eʼtiborini torta oldi.
2024-yilda tarixda birinchi marta Oʻzbekiston yalpi ichki mahsuloti 115 milliard AQSH dollariga yetdi. Bu faqatgina raqam emas. Bu mehnat qilgan xalqning, tadbirkorlikka imkoniyat berilgan jamiyatning, investitsiya muhiti yaxshilangan mamlakatning natijasidir.
Milliy valyutamiz — soʻm barqarorlashdi. Inflyatsiya darajasi nazoratga olindi. Yagona soliq toʻlovi, fuqarolar uchun soliq imtiyozlari, tadbirkorlikni rivojlantirish uchun yaratilayotgan zamonaviy infratuzilma, elektron roʻyxatdan oʻtish va litsenziya olish jarayonlarining soddalashuvi — bularning barchasi faqatgina iqtisodiyotni emas, xalqimizni ozod, erkin, farovon hayotga yetaklamoqda.
Bir soʻz bilan aytganda, bugun Oʻzbekiston dunyoga “men borman!” deb aytyapti. Bu daʼvo emas — bu natija. Bu maqsad emas — bu olingan yoʻl. Eng muhimi, bu yangi Oʻzbekistonning ertangi kuniga ishonch bilan boqish, oʻz taqdiriga egalik qilishga tayyor jamiyatning yuksak ongidir.
Shuning uchun Oʻzbekiston davlat mustaqilligining oʻttiz toʻrt yillik bayramiga alohida ruh, mazmun va masʼuliyat bilan qarayapmiz. Bunga hamohang tarzda Prezidentimizning “Oʻzbekiston Respublikasi davlat mustaqilligining oʻttiz toʻrt yillik bayramiga tayyorgarlik koʻrish va uni oʻtkazish toʻgʻrisida”gi qaroriga koʻra, ushbu bayram “Vatan uchun, millat uchun, xalq uchun!” degan gʻoya atrofida oʻtkazilyapti. Bu soʻzlar tasodifiy emas. Ular millatning tarixi, xalqning orzu-umidlari va Vatanga sadoqatini oʻz ichiga olgan ifodadir.
Har yili oʻtkazilayotgan istiqlol tantanasi faqat tarixga nazar tashlash uchun emas, balki kelajakka yuzlanish uchun ham imkoniyat bermoqda. Bugun Oʻzbekiston oʻz yoʻlini tanlagan, oʻz soʻziga ega, oʻz xalqiga suyangan va dunyo hamjamiyatida munosib oʻrin egallayotgan davlatga aylandi. Bu yoʻlda har bir fuqaroning hissasi bor. Har bir ustoz, fermer, shifokor, muhandis, yozuvchi, askar, talaba va sanʼatkorning mehnati bor.
Shu bois, mustaqillik faqat davlat ramzlari, bayram tadbirlari va tarixiy sana emas, u har bir insonning kundalik hayoti, mehnati, orzusi va masʼuliyatida oʻz ifodasini topayotgan tirik gʻoyadir. Mustaqillik Vatan uchun masʼuliyat, millat uchun sadoqat, xalq uchun fidoyilik demakdir. Yangi Oʻzbekistondagi islohotlar, qabul qilinayotgan har bir farmon va qaror zamirida ham aynan ana shu gʻoya mujassam. Mustaqilligimizning oʻttiz toʻrt yillik bayramini oʻtkazishga doir qaror ham ayni shunday mazmun va ruhda.
Istiqlol shunchaki oddiy bayram emas. Bu — milliy oʻzligimiz, ezgu orzularimiz, kelajak sari intilishimizni keng namoyon qilish imkoni. Chunki bugungi yangi Oʻzbekiston, avvalambor, oʻz tayanchini xalqida, kuchini birdamligida, yuzi nurli yoshlarida, oilasi qadriyatlarida, mehnatkash fuqarolari fidoyiligida koʻrmoqda.
Bugungi kunda shaharmi, qishloqmi — mamlakatimizning har bir goʻshasida oʻzgarish, yangilanish, yaratish jarayoni kechmoqda. Yangi Konstitutsiyamizda belgilanganidek, Oʻzbekiston — ijtimoiy davlat. Bu endi davlat odamdan emas, odam davlatdan umid qilish, yordam olish, qoʻllab-quvvatlash tuygʻusini his qilmoqda deganidir.
Buni hayotiy misollarda ham koʻryapmiz. Yaqin yillarda yurtimizda 500 mingdan ortiq yangi ish oʻrni yaratildi. Kambagʻallikni qisqartirish dasturlari tufayli millionlab oilalar hayotida ijobiy oʻzgarishlar yuz berdi. Eng muhimi, insonlarga ishonch, oʻz hayoti uchun javobgarlik tuygʻusi qayta tiklanmoqda.
Mana shunday farahbaxsh, ulkan imkoniyatlarga toʻla davrda yashayapmiz. Bugungi muvaffaqiyatlarning asosida yurtimiz tinchligi, millatlar oʻrtasidagi doʻstlik, bagʻrikenglik muhiti yotadi. Oʻtmishni qadrlab, kelajakni koʻzlayotgan, dunyo bilan tengma-teng muloqot qilayotgan, oʻz yoʻlini tanlagan va undan chekinmas mamlakat bu, albatta, yangi Oʻzbekiston!
Qolaversa, bugungi zamonaviy dunyoda obroʻ-eʼtibor shunchaki erishib boʻladigan narsa emas. U ishonch, amaliy ishlar natijasi orqali orttiriladi. Mana shunday ishonchli, ochiq, dunyoviy davlatga aylanish xalq bilan muloqotga asoslangan siyosiy madaniyat, eng muhimi, xalq ishonchi tufayli yuzaga chiqdi.
Tashqi siyosatdagi yuksak maqomimiz, mintaqaviy yetakchilik, xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlik — bularning barchasi shunchaki diplomatik muvaffaqiyatlar emas, balki davlatimizning katta sahnada munosib oʻrin egallayotganidan dalolat beradi.
Bu yilgi mustaqillik bayrami ana shu oʻzgarishlar, fidoyiliklar va buyuk maqsadlar tantanasi boʻladi. Ushbu bayram nafaqat ramziy tantana, balki ijtimoiy va maʼnaviy uygʻonish, xalqning Vatanga sadoqati, kelajakka ishonchi namoyonidir. Chunki bu bizning Vatanimiz. Bu millat — biz yuragida yashaydigan millat. Bu xalq — bizning ona xalqimiz. Bu istiqlol — bizning abadiy yoʻldoshimiz.
Sobir TURSUNOV,
pedagogika fanlari doktori, professor