Сауалнамаға барлығы 1067 адам қатысты. Респонденттердің 45%-ы ақша үнемдеуге мүмкіндік жоқ екенін, барлығы жұмысқа барады, 35%-ы несие төлеміне байланысты ақша жинай алмайтынын айтты.
Респонденттердің 19%-ы үйдегі қаражатын ұлттық валютада нақтылай, ал 13%-ы шетел валютасында сақтайтынын айтты. Респонденттердің тек 9 пайызы ғана ақшасын банктерде депозит түрінде, ал 6 пайызы жылжымайтын мүлік түрінде сақтайтыны белгілі болды.
Респонденттердің 2%-ы өз ақшасын акциялар мен облигацияларға салады, ал тағы 2%-ы криптовалютада сақтайды.
Moliya.uz және «Growth Academy-ның» теңқұрылтайшысы, қаржылық сауаттылық бойынша сарапшы Шахида Ибрагимова осы сауалнаманың нәтижелеріне былай деп түсіндірді:
— Сауалнама қорытындысы бойынша респонденттердің 80 пайызы мүлде ақша жинай алмайды. Бұл, ең алдымен, шығындарды дұрыс басқара алмау, кірісті қалай бөлу керектігін білмеу және дұрыс қаржылық әдеттерді қалыптастырмауымен байланысты.
Респонденттердің 35%-ы ақша жинай алмағандықтан және ақшамен дұрыс қарым-қатынаста болмағандықтан қарыз бен несиеге белшесінен батқан.
Несие алуға болатын жағдайлар да бар, мүмкін емес жағдайлар да бар. Дұрыс ойланылмаған несие шешімдері адамдарды қарызға батыруы мүмкін.
Қатысушылардың 45% жинақтары бар және бұл жақсы. Бірақ олардың жартысы, яғни 19 пайызы өз қаражатын үйінде нақты ақша түрінде және ұлттық валютада сақтайды.
Бұл дұрыс жол емес. Біріншіден, біз үйдегі ақшаны тез пайдаланамыз, екіншіден, нақты ақша инфляцияға ұшырайды, соның салдарынан шығын болуы мүмкін.
Респонденттердің тек 9%-ы ғана ақшасын банктік депозитте сақтайтындықтан, банктік салым ақшаны сақтау үшін жақсы таңдау болып табылады, бірақ ол пассивті кірісті алмастыра алмайды.
Жылжымайтын мүлік түрінде ақша үнемдеу де жақсы таңдау болып табылады. Бұл сенімді инвестицияның бір түрі. Оны жалға беру арқылы пассивті табысқа айналдыруға болады.
Респонденттердің 4%-ы өз ақшасын инвестиция жасайды екен. Кез келген инвестицияны жасамас бұрын, оны мұқият зерделеу керек, бұл тәуекелдерді азайтады.
Сауалнамадан қысқаша қорытынды жасауға болады, өкінішке орай, азаматтардың қаржылық сауаттылық деңгейі төмен. Жақсырақ нәтижеге жету үшін пайданы көбейту жолдарын, пассивті кіріс көздерін арттыру және қаржылық дағдыларды қалыптастыру қажет.
«Юксалиш» жалпыұлттық қозғалысының баспасөз қызметі.
