Президент Шавкат Мирзиёев осы жиында Ораза айты қарсаңында өтіп жатқанына тоқталып, өзбекстандықтарды айтулы мерекемен құттықтады.
Барлық өңірлер сияқты Жызақ облысында да үлкен өзгерістер болып жатқаны айтылды. Кейінгі жеті жылда облысқа 5 миллиард доллар инвестиция тартылып, 2500 жаңа кәсіпорын іске қосылды. Олар 45 мың тұрақты жұмыс орнын ашты. Кәсіпкерлер саны екі есеге артты. Ауыл шаруашылығынан өнеркәсіпке үлкен секіріс болды.
Бірақ әлі де пайдаланылмай жатқан мүмкіндіктер мен өзекті мәселелер бар. Кейбір аудандарда тұрғындарды тұрақты жұмыс пен жалақымен қамтамасыз ететін орта кәсіпорындар аз. Облыс өнеркәсібінің 80 пайызы 3 салаға тиесілі. Өндірілген ауыл шаруашылығы өнімдерінің көлемі жер көлеміне сәйкес келмейді.
Сондықтан сапар алдында экономикалық кешен өкілдері аудандарды терең зерттеп, өңірде 57 мың жұмыс орнын ашудың мүмкіндіктерін қарастырды. Жалпы, Жызақ қаласының 13 ауданында экономиканы ынталандыратын 100 мүмкіндік пен резерв анықталған.
Жиында бұл «Зарбдар» ауданының мысалында көрсетілді. Мәселен, аудандағы коммерциялық банктер жергілікті кәсіпкерлердің мәселелерін шешіп, олардың қызметін кеңейтуге атсалысуда. «Зарбдор текстиль» кәсіпорнының қуаты артады. «Ривож давр» фермер қожалығы халыққа берілген жерге қауын өсіріп, өңдеп, 28 миллион доллар экспорттауды жоспарлап отыр.
Мемлекет басшысы Жызақ облысының экономикасын дамыту бойынша бірқатар бастамаларды жариялады.
Облыстың ауыл шаруашылығының әлеуеті зор. Бірақ экспортқа шығарылатын өнім жеткіліксіз. Сондықтан дақылдарды көбейтудің жаңа жүйесі енгізіледі.
Атап айтқанда, банктер оған қарасты 309 ауданда жетекші кәсіпкерлерді табады. Олар арқылы тұрғындарға жылжымайтын мүлікте табыс табу үшін қаржылық қызметтер кешені ұсынылады. Осы мақсатта банктер жетекші кәсіпкерлерге 3 жыл мерзімге айналымына 1,5 миллиард сумға дейін несие береді, бюджеттен агрономдарды тартуға, оқытуға, махаллада жинау, сақтау және кептіру пункттерін ұйымдастыруға 1 миллиард сумға дейін гранттар береді, «Отбасылық кәсіпкерлік» бағдарламасынан 33 миллион сумнан, «Бизнеске алғашқы қадам» бағдарламасы бойынша 17 миллион сум несие бөлінеді.
Аудандарда бір кешенді контур таңдалып, жалпы көлемі 500 гектар алқапта сол өнімді өсіру қолға алынады. Арнасайда 16 центнерден төмен өнім беретін жер учаскелер лоттарға бөлініп, жеміс-жидек, көкөніс өсірушілерге ұсынылады.
Соның нәтижесінде облыста жеміс-жидек пен көкөніс өндірісін екі жылда 3 миллион тоннаға, одан кейін 5 миллион тоннаға дейін ұлғайту мүмкіндігі бар. Бұл қайта өңдеу мен экспорттың 2-3 есе артуына әкеледі.
Өңірде омарта шаруашылығын шаруашылық негізінде дамытуға мүмкіндіктер де, кәсіпкерлер де бар. Мысалы, орман шаруашылығы жерлеріне ара ұяларын орналастыру арқылы мың отбасын жұмыспен қамтуға, 50 миллиард сум қосымша табыс табуға, 2 миллион доллар экспортқа шығаруға болады. Сондықтан «Зомин» ауданында омарта шаруашылығы орталығын құру, қорап және жабдықтар шығару, балды қораптау және экспорттау міндеттері айқындалды.
«Янгиабад» ауданының құрғақ алқабында ақ пияз өсіру, кептіру, қораптау және тоңазытқыш қоймаларын қамтитын кластер құру туралы ұсыныс қолдау тапты. Мал, балық және жылыжай шаруашылығына арналған нысандар да айтылды.
«Оңтүстік Мырзашөл» және «Түйетартар» каналдарын бетондау, сорғыштар орнату ауыл шаруашылығындағы мүмкіндіктерді одан әрі кеңейтеді. Осыған байланысты шенеуніктерге үш жылдық бағдарламаны жүзеге асыру тапсырылды.
Өнеркәсіпті дамытудың резервтері де жетерлік. Мәселен, қытайлық инвесторлар Жызақта құрылыс материалдары, химия, энергетика, электротехника, машина жасау, тоқыма және фармацевтика салаларында құны 4 миллиард доллар болатын 22 жобаны ұсынды. Соның нәтижесінде өнеркәсіп 12 триллион сумға өсіп, 250 миллион доллар экспорттық мүмкіндік жасалады.
Бұл үшін «Зомин» ауданында индустриалды технологиялық парк құрылып, 1 миллиард доллар шетелдік инвестиция есебінен 50 жаңа өнім шығару жолға қойылмақ. «Зарбдар» ауданындағы «Шаттық» махалласында «Жызақ» индустриялық аймағының филиалы ашылып, онда құны 140 миллион доллар болатын 15 ірі жоба орналастырылады. «Шараф Рашидов» ауданында қаңырап бос тұрған ғимаратта индустриялық аймақ құрылып, электротехника және былғары өнеркәсібі салаларындағы кәсіпорындар іске қосылады.
Соңғы жылдары Жызақта автомобиль өнеркәсібі пайда болды. Алдағы үш жылда 1 миллиард доллар инвестиция есебінен оның қуаттылығын 100 мыңға дейін арттыру, 10 мың жұмыс орнын ашу, оқшаулау деңгейін 50 пайызға жеткізу міндеті қойылды. Мақта-тоқыма саласында 220 миллион доллардың 29 жобасы жүзеге асырылатыны айтылды.
Электр жабдықтарын шығарумен айналысатын «Моно электрик» серіктестігі зағип жандарды үй шаруасымен қамтуды қолға алу бастамасын көтерген. Мемлекет басшысы бұл бастаманы қолдап, бұл тұрғыда Жызақ тәжірибесін жүзеге асырып, осындай шаруашылық жобаларын көбейту қажеттігін баса айтты.
Айдар-Арнасой көлдер жүйесінде туристерге жағдай жасау, 10 мәдени мұра нысанында «туристік шеңбер» ұйымдастыру, оларға баратын жолдарды жөндеу бойынша тапсырмалар берілді.
Бүгінгі жиында тұрғын үй және махалла инфрақұрылымын жақсарту мәселелеріне назар аударылды. Биыл облыста 4500 пәтерлік 118 үй салу жоспарланған.
Сұраныс жоғары аудандарда қосымша үйлер салу, Жызақ қаласындағы перинаталдық орталықтар мен көпірлерді жөндеу бойынша тапсырмалар берілді.
Жалпы, Жызақта махалла инфрақұрылымды жақсарту, бизнесті қолдау және гранттар бөлу үшін қосымша 300 миллиард сум бөлінеді.
Жиында қаралған мәселелер бойынша облыс және аудан әкімдері, министрлер ақпарат берді. Бейнебайланыс арқылы шетелдегі елшілер және аудан жұртшылығымен байланыс жүргізілді.
