Өзбекстан Президенті Орталық Азия және Еуропалық Одақ басшыларының кездесуіне қатысты

    Билік 2 Iyun 2023 3548

    Өзбекстан Республикасының Президенті Шавкат Мирзиёев Шолпан-Ата қаласында өткен Орталық Азия және Еуропалық Одақ басшыларының екінші кездесуіне қатысты.

    Қырғыз Республикасы Президенті Садыр Жапаров төрағалығымен өткен шараға Еуропа Кеңесінің Президенті Шарль Мишель, Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев, Тәжікстан Республикасының Президенті Эмомали Рахмон және Түркіменстан Министрлер Кабинеті төрағасының орынбасары Нұрмухаммад Аманнепесов та қатысты.

    Күн тәртібіне сәйкес Орталық Азия елдері мен Еуропалық Одақ арасындағы өзара тиімді ынтымақтастықты одан әрі дамыту мәселелері, сондай-ақ өзекті халықаралық және өңірлік проблемалар талқыланды.

    Өзбекстан басшысы өз сөзінде Астанадағы көшбасшылардың бірінші кездесуінен кейінгі қысқа мерзімде сындарлы саяси диалог пен көпжақты әріптестікті дамыту бойынша үлкен жұмыс атқарылғанын атап өтті.

    Атап айтқанда, өңірлік өзара байланыс бойынша жоғары деңгейдегі конференция өтіп, онда цифрландыру, көлік коммуникация, энергетика және су ресурстарын басқару салалары, соның ішінде Еуропаның «Жаһандық қақпа» стратегиясы аясындағы жобаларды ілгерілетуге ерекше назар аударылды.

    Орталық Азияда тұрақты энергетика жүйесін құру және кәсіби білім беру саласында бірқатар маңызды өңірлік жобалар іске қосылды.

    Азаматтық қоғам форумы, екінші Экономикалық форум және Еуропалық қайта құру және даму банкі Басқарушылар кеңесінің жыл сайынғы отырысы сәтті өтті.

    – Бұл шаралар біздің еуропалық әріптестерімізбен диалогымыздың сапалы және оң жағынан өзгеріп жатқанын тағы да көрсетті, – деді Мемлекет басшысы.

    Бүгінгі таңда Орталық Азия Еуропалық жетекші компаниялар мен банктерді тарту орталығына және жаңа экономикалық мүмкіндіктер ордасына айналғаны айтылды.

    – Бұл жерде әңгіме заманауи индустриялық қуаттарды құру, «жасыл» энергетиканы енгізуге, «ақылды» ауыл шаруашылығын дамыту, дамыған көлік-логистикалық инфрақұрылымды қалыптастыруға бағытталған кең ауқымды инвестициялық және технологиялық әріптестік туралы болып отыр, – деді Мемлекет басшысы.

    Өзбекстанның Еуропалық Одақпен ынтымақтастығына тоқталған Президент барлық деңгейдегі диалогтар айтарлықтай жанданғанын атап өтті. Атап айтқанда, Франция, Германия, Венгрия және Чехия басшыларымен кездесулер өтті. Будапешт пен Стокгольмде елшіліктер ашылды. Жақында Италияға ресми сапар болады.

    Биылғы жылдың басынан бері Еуропалық Одақпен «GSP+» рәсімінің арқасында сауда көлемі дерлік 70 пайызға өсті. Еуропаның жетекші компаниялары және банктерімен бірге жоғары технологиялық өндіріс пен жаңа жұмыс орындарын құру бойынша перспективалық жобалар портфелі 20 миллиард еуродан асады.

    Гуманитарлық салада Париждегі Лувр және Берлиндегі Жаңа мұражаймен бірлесіп екі бірегей жоба жүзеге асырылды. Осы өнер ошақтарында өңіріміздің бай мәдени-тарихи мұрасы алғаш рет кеңінен көрсетілді.

    Өзбекстан Президенті атап өткендей, күрделі геосаяси жағдайға және жаһандық экономикадағы келеңсіз процестерге қарамастан, Орталық Азия елдері тұрақты өсім көрсетуде.

    Осы орайда еуропалық әріптестердің ұлттық даму бағдарламалары мен артқа қайтпайтын реформалар стратегиясын қолдауын жалғастыру маңызды екені баса айтылды.

    Саммиттің күн тәртібіне сүйене отырып, Өзбекстан Республикасының Президенті өзара тиімді ынтымақтастықтың басым бағыттарын көрсетті.

    Өзбекстан басшысы Еуропалық Одақпен сауда қатынастарын түбегейлі кеңейту мақсатында тұрақты сауда-логистикалық тізбектерді және өзара өнім жеткізуді қолдаудың тиімді тетіктерін құруға, «GSP+» рәсімінің әрекет ету мерзімін ұзартуға және осы жүйені аймақтың барлық елдеріне қолдануға мүдделі екенін білдірді.

    Сонымен бірқатар мәселелер бойынша айтарлықтай ілгерілеушілік жоқ екені айтылып, оларды шешу үшін аймақ елдерінің экспорттаушы және импорттаушы кәсіпорындарын қолдаудың кешенді бағдарламасын әзірлеу ұсынылды.

    Өзбекстан мен Еуропалық Одақ арасындағы кеңейтілген серіктестік және ынтымақтастық келісімін қабылдау үдерісінің қысқа мерзімде аяқталатыны да осы міндетті орындауға қызмет ететіні атап өтілді.

    Бір-бірімен байланысты көлік дәліздерін қалыптастыру тұрақты экономикалық өсудің маңызды факторы болып табылады.

    Осыған байланысты Орталық Азия мен Еуропаның көлік-коммуникациялық байланысын, ең алдымен, «Орта маршурт» деп аталатын Транскаспий транзиттік дәлізін қалыптастыру арқылы дамыту мақсатында күш-жігерді біріктіру маңызды.

    – Өкінішке орай, бұл тас жолдың бәсекеге қабілеттілігін арттыру бойынша үйлестірілген тәсіл әлі де жоқ. Бүгінде жүк тасымалының негізгі көлемін құрайтын бизнес үшін тиімді тарифтер қажет, – деді Мемлекет басшысы.

    Көлік-логистикалық және порт инфрақұрылымын кеңейту, жол төсемдерінің техникалық жағдайын жақсарту, көлік құрылымдарының уәкілетті өкілдерінің тұрақты кездесулерін өткізу арқылы Транскаспий дәлізінің әлеуетін пайдаланудың тиімді тетігін құру мәселелері де маңызды.

    Инвестициялық және технологиялық серіктестік саласында Өзбекстан Президенті «Орталық Азия – Еуропалық Одақ» экономикалық форумы аясында жыл сайынғы өндірістік және технологиялық көрмелерді өткізу мәселесін қарастыруды ұсынды.

    Бүгінгі күннің шындығына сүйене отырып, Еуропалық инвестициялық банкпен бірлесе отырып, жетекші еуропалық компанияларға өндірістік қуаттарын аймақ елдеріне көшіру процесінде арнайы қаржылық қолдау құралдарын іске қосу бастамасы көтерілді.

    Цифрлық өзара байланыс тұрғысынан «Еуропа командасы» тетігін пайдалана отырып, «Орталық Азияның цифрлық күн тәртібін» әзірлеу туралы ұсыныс жасалды.

    Мемлекет басшысы озық еуропалық білім мен технологияларды пайдалана отырып, мақсатты өңірлік жобаларды жүзеге асыру арқылы климаттың өзгеруімен күресу және экожүйелердің тұрақтылығын арттыру мәселелеріне ерекше тоқталды.

    - Мәселенің өзектілігін ескере отырып, біз Еуропалық Одақты осы жылдың күзінде өтетін Жалпы қауіпсіздік пен өркендеу жөніндегі Самарқанд бастамасы аясында бірінші Халықаралық климаттық форумды ұйымдастырушылардың бірі болуға шақырамыз, - деді. Президент.

    Өзбекстанның Орталық Азиялық қоршаған орта және климаттың өзгеруі университетін құру жобасына серіктестерінің белсенді қатысуына да мүдделі екені атап өтілді.

    Мемлекет басшысы Орталық Азияның туристік әлеуетін белсенді пайдалану мақсатында өңір үшін тұрақты туризмді дамытуды қолдау бағдарламасын бірлесіп әзірлеуді және оны биыл қазан айында Өзбекстанда өтетін Дүниежүзілік туристік ұйым Бас Ассамблеясының мерейтойлық саммитінде көрсетуді ұсынды.

    Жастардың біліміне инвестиция салудың маңыздылығын ескере отырып, Мемлекет басшысы Еуропалық Одақ елдерінің жетекші жоғары оқу орындарымен серіктестік орнатуды және бірлескен білім беру бағдарламаларын енгізуді ұсынды.

    Өзбекстан басшысы білім министрлері мен университет ректорларының тұрақты кездесулерінің қайта жандануын және «Еуропалық көкжиектері» бағдарламасы аясында Орталық Азия өңірі үшін ғылыми және білім беру жобаларын қолдауды кеңейтуді жақтайтынын мәлімдеді.

    Атап өтілгендей, қауіпсіздік, экстремизм мен радикализм, адам саудасы, ұйымдасқан және киберқылмыс саласындағы жаңа қауіптер мен қатерлерге қарсы күресте ынтымақтастықты нығайту, шекараны қорғау саласындағы серіктестік бағдарламаларын әзірлеу бірлескен жұмыстың маңызды бағыттары болып табылады.

    – Осы мақсатта біз «Орталық Азия – Еуропалық Одақ: қауіпсіздік саласындағы ынтымақтастықтың жаңа күн тәртібі» тақырыбында сарапшылар конференциясын өткізуді ұсынып отырмыз, – деді Мемлекет басшысы.

    Ауғанстандағы гуманитарлық жағдайдың күрт нашарлап бара жатқанына назар аударып, Өзбекстан Республикасының Президенті серіктестерді ауған халқына гуманитарлық көмек көлемін азайтпауға шақырды және бұл үшін Термиздегі логистикалық хабтың мүмкіндіктерін беруге дайын екенін білдірді.

    Ауғанстандағы жағдайды реттеуге және оның бейбіт дамуын қолдауға қатысты өзекті мәселелерді шешудің ортақ тәсілдерін әзірлеу мақсатында арнайы өкілдердің тұрақты консультацияларын жалғастыру ұсынылды.

    Сөзінің соңында Мемлекет басшысы жиын қорытындысы бойынша жеке «Жол картасын» әзірлеп, қабылдау орынды екенін айтты.

    Мемлекет басшысы «Орталық Азия – ЕО» форматындағы бірінші ресми саммитті келесі жылы Өзбекстанда өткізу бастамасын қолдағаны үшін ризашылығын білдірді.

    Кездесу соңында Мемлекет басшылары баспасөз үшін Бірлескен мәлімдеме жасады.

    No date selected
    March 2024
    1
    2
    3
    4
    5
    6
    7
    8
    9
    10
    11
    12
    13
    14
    15
    16
    17
    18
    19
    20
    21
    22
    23
    24
    25
    26
    27
    28
    29
    30
    31
    Use cursor keys to navigate calendar dates