“Ushbu bitimning maqsadi Qirg'iziston Respublikasining Norin daryosida Qambarota GES-1 qurilishi loyihasini amalga oshirish va undan keyingi foydalanish doirasida tomonlar o'rtasidagi hamkorlik shartlarini belgilashdan iborat”, deyiladi Qozog'iston Respublikasi energetika vazirligi tomonidan jamoatchilik muhokamasi uchun e'lon qilingan hukumatlararo bitim loyihasida.
Loyiha doirasida Qozog'iston, Qirg'iziston va O'zbekiston o'rtasidagi hamkorlikning asosiy tamoyillari Qambarota GES-1 da ishlab chiqariladigan elektr energiyasining butun hajmini tomonlar belgilagan tashkilotlar tomonidan kafolatlangan xarid qilish; konsensus asosida qarorlar qabul qilish va tomonlar kelishilgan suv chiqarish hajmlarini ta'minlashni hisobga olgan holda elektr stansiyasining ish rejimini boshqarish.
Bitimni muvofiqlashtirish va amalga oshirish uchun mas'ul bo'lgan vakolatli organlar har bir respublikaning energetika vazirliklari hisoblanadi. Har bir davlat hukumati kelishuvni amalga oshirishga vakolatli tashkilotni mustaqil ravishda belgilaydi.
Loyihani amalga oshirish uchun tomonlar Qirg'iziston hududida ushbu respublika qonunchiligiga muvofiq loyihada tomonlarning quyidagi ulushli ishtiroki va kompaniyaning ustav kapitalini hisobga olgan holda alohida aksiyadorlik jamiyatini tuzishadi: Qirg'iziston – 34 foiz, Qozog'iston 33 foiz va O'zbekiston 33 foiz. Tashkil etilgan jamiyat faoliyatini birgalikda boshqarish tamoyillari uning ta'sis hujjatlarida tomonlar orqali kelishib olinadi. Har bir tomon kompaniya asoschisini mustaqil ravishda belgilaydi.
Loyihani moliyalashtirishning asosiy manbalari kompaniya ta'sischilarining o'z mablag'lari, shuningdek, xalqaro moliya institutlari va tijorat banklaridan jalb qilingan qarz va grant mablag'lari hisoblanadi. Tomonlar shartnoma matniga o'zgartirish va qo'shimchalar kiritishlari mumkin.
Loyihani amalga oshirish muddati loyihaning texnik-iqtisodiy asoslarini yangilash va tasdiqlash natijalariga ko'ra tomonlar tomonidan alohida bitimlarda yoki ushbu shartnomaga qo'shimchada belgilanadi va kelishiladi.
Loyihani amalga oshirish muddati tugagach, Qambarota GES-1 aksiyalari va aktivlari to'liq Qirg'iziston mulkiga o'tadi. Loyihani amalga oshirish muddati va u tugagandan so'ng o'zaro hamkorlik mexanizmlari loyihaning texnik-iqtisodiy asoslarini yangilash va tasdiqlash natijalariga ko'ra tomonlar tomonidan alohida bitimlarda yoki hukumatlararo bitimga qo'shimcha sifatida belgilanadi va kelishiladi.
Bitim loyihasi muhokamasi 26-aprelga qadar davom etadi.
Qirg'iziston Prezidenti Sadir Japarov mart oyi boshida Xalqaro taraqqiyot assotsiatsiyasi (Jahon banki guruhiga kiruvchi kredit tashkiloti) tomonidan mablag' ajratish uchun zarur bo'lgan ichki davlat tartib-qoidalarini amalga oshirishni nazarda tutuvchi qonunni imzolagan edi. Hujjat doirasida Qirg'izistonga 3 million dollar miqdorida kredit va 2 million dollar miqdorida grant ajratiladi. Bu mablag'lar GES qurilishi loyihasining texnik-iqtisodiy asoslarini yangilash, loyihaning texnik imkoniyatlarini baholash, uning ekologik va ijtimoiy barqarorligini oshirish, moliyaviy va tijorat bazasini mustahkamlashga yo'naltiriladi.
Sadir Japarov 2022-yil 8-iyun kuni Qambarota GES-1 qurilishini boshlashga start bergan edi. GES qurilishi 10 yil davom etadi, shu jumladan, birinchi gidroagregatni to'rt yilda foydalanishga topshirish rejalashtirilgan. Quvvati 1860 MVt bo'lgan Qambarota GES-1 Norin daryosi bo'yida – yana bir yirik GES – To'qto'g'ul (1200 MVt) ning yuqori oqimida quriladi. Loyiha balandligi 256 metr bo'lgan to'g'on va 5,4 milliard kub metrlik suv omborini qurishni nazarda tutadi. Stansiya yiliga 5,6 milliard kVt/soat elektr energiya ishlab chiqaradi, deb xabar beradi kz.kursiv.media.
