Оған Өзбекстан Республикасының Президенті Шавкат Мирзиёев қатысты.
Мәжілісті Орталық сайлау комиссиясының төрағасы Зайниддин Низамходжаев ашты.
Өзбекстан Республикасының Мемлекеттік Әнұраны орындалды.
Алғашқы мәжілістің уақытша хатшылығы, санақ комиссиясы және дауыс беруді есептеуге арналған электронды жүйені бақылау тобы сайланып, күн тәртібі бекітілді. Орталық сайлау комиссиясының төрағасы Заң шығару палатасына өткен сайлаудың қорытындылары туралы ақпарат берді.
Саяси партиялар өкілдерінің кеңесі ұсынысы негізінде депутаттар жасырын дауыс беру арқылы Нуриддин Исмоиловты Өзбекстан Республикасы Олий Мажлис Заң шығару палатасының Спикері етіп сайлады.
Осыдан кейін мәжіліске төрағалық ету өкілеті Спикерге берілді. Спикердің орынбасарлары да сайланды. Бес саяси партияның фракциялары тіркеліп, олардың ұсыныстары бойынша Заң шығару палатасында он комитет құрылды.
Мәжілісте Өзбекстан Президенті Шавкат Мирзиёев сөз сөйледі.
Мемлекет басшысы сөзінің басында сайланған депутаттарды құттықтап, бұл халықтың жоғары сенімі мен құрметінің көрінісі екенін атап өтті.
Биылғы парламент сайлауы жаңартылған Конституцияға сәйкес өткен алғашқы сайлау ретінде тарихқа енгені ерекше атап өтілді. Сонымен қатар, бұл процесс алғаш рет аралас сайлау жүйесінде өтті.
Сайлау нәтижесінде Заң шығару палатасына 150 депутат сайланды. Олардың 57-сі әйелдер, 11-і 35 жасқа дейінгі жастар. Жалпы, биыл төменгі палата құрамы шамамен 60 пайызға жаңартылды.
Палатаның соңғы бес жылдағы қызметіне баға берілді. Осы кезеңде ел Конституциясы жаңартылып, 130-дан астам жаңа және кешенді заңдар қабылданды. Бұл алдыңғы кезеңмен салыстырғанда 1,5 есе көп.
Президент парламент назарынан тыс қалған мәселелерге де тоқталып өтті. Мысалы, тікелей жұмыс істейтін және нақты орындау механизмдері бар заңдардың үлесі аз болып отыр. Парламенттік және депутаттық бақылаудың әлеуеті толық пайдаланылмаған. Депутаттардың сайлау округтеріндегі қызметі көбінесе кездесулер ұйымдастыру, шағымдар мен сұрақтарға ресми жауап берумен шектеліп қалған.
Мемлекет басшысы Заң шығару палатасы алдындағы жаңа міндеттер туралы өз пікірін білдірді.
Атап айтқанда, азаматтық қоғам институттарымен қарым-қатынасты күшейту мақсатында әрбір комитет жанынан олардың өкілдерінен тұратын қоғамдық кеңестер құру ұсынылды.
Парламент комитеттері министрліктермен жұмыс істеуде тек бақылау мен талап қою ғана емес, оларға жақыннан көмек көрсету маңызды екенін атап өтті. Партиялық және фракциялық тәртіпті нығайту мәселесі де негізгі назарда болуы керек.
Президент заң қызметі, ең алдымен, қоғамдағы өзекті мәселелерді шешуге бағытталуы керектігін атап өтіп, бірқатар заңнамалық бастамаларды ұсынды. Атап айтқанда, ескі үйлердің орнына заманауи тұрғын үйлер салу, азаматтардың үй құрылысына бағытталған қаражаттарын кепілдендірілген қорғау, жеке білім беру және электр энергетикасы саласындағы инвесторларды қолдау, міндетті медициналық сақтандыру мен жасанды интеллектті пайдалану, франчайзинг, капитал нарығы және «стартаптар» саласындағы қатынастардың заңды негіздерін құру міндеті қойылды.
Идеялардың бәсекелестігін жандандыру үшін парламенттегі оппозицияға берілетін кепілдендірілген құқықтардың санын 3-тен 6-ға дейін арттыру ұсынылды. Сонымен қатар, бір комитет төрағасы мен екі комитет төрағасының орынбасары лауазымдарын кепілдендіріп беру, әр тоқсан сайын «Үкімет сағаты» мен парламенттік сауал аясында кем дегенде бір мәселені енгізу сияқты қосымша құқықтар беру қарастырылды.
Парламенттік бақылаудың аясын кеңейтіп, сапалы бақылау жүйесіне көшу қажеттігі атап өтілді. Атап айтқанда, жаңартылған Конституцияға сәйкес, Мемлекеттік бюджеттің орындалуын бақылау Заң шығару палатасының ерекше құзыретіне жататыны айтылды. Осыған байланысты, палатаның бұл бағыттағы жұмысын күшейту үшін Үкіметтің мемлекеттік бюджетке қатысты барлық есептерін тек Бюджет кодексінде белгіленген аудит қорытындысымен бірге палатаға ұсыну тәжірибесіне көшу қажеттігі айтылды.
Мемлекет басшысы инвестициялық бағдарламаларды әзірлеуге депутаттардың да қатысуы және олардың пікірін ескеру жүйесін құру қажеттігін атап өтті. Бұдан бөлек, өңірлердің қаржылық мүмкіндіктерін арттыру мақсатында келесі жылдан бастап жер, мүлік және айналым салығы толықтай, ал табыс салығының кем дегенде 50 пайызы аудан мен қаланың өзінде қалуы ұсынылды.
Азаматтардың бастамаларын белсенді қолдау мақсатында Құқық шығару палатасы жанынан Қоғамдық бастамалар бойынша парламенттік комиссия құру туралы ұсыныс айтылды.
Парламенттік дипломатия мемлекетіміздің сыртқы саясатындағы маңызды құрал саналады. Осындай байланыстарды одан әрі дамыту үшін төменгі палатада заңнаманы Дүниежүзілік сауда ұйымының келісімдеріне сәйкестендіру, климаттың өзгеруінің салдарын азайту және «жасыл» экономикаға көшуді жеделдету мәселелері бойынша парламенттік комиссиялар құру ұсынылды.
Мемлекет басшысы 37 миллионнан астам халқы бар Өзбекстан сияқты үлкен мемлекеттің парламентінің мүшесі болу зор мәртебе екенін атап өтті.
– Депутат дегеніміз – халықтың қызметшісі, баршаға үлгі болатын, саяси білімі мен санасы жоғары, өз Отанын шын жүректен сүйетін адам. Отбасы, махалла және тұтас қоғамда бейбітшілік, сүйіспеншілік пен бірлікті нығайту, жастарды патриоттық рухта тәрбиелеу, халықаралық аренада Өзбекстанның мүдделерін табандылықпен қорғауда халқымыз, бәріміз, ең алдымен сіздерге арқа сүйейміз, – деді Шавкат Мирзиёев.
Мәжілісте саяси партиялар фракцияларының жетекшілері мен депутаттар сөз сөйледі. Президент пікірлерді қолдап, депутаттарды белсенді және халықшыл болуға шақырды.
– Сіздер – жергілікті халықтың өкілі, халықтың даусысыздар. Ұлы халқымыздың сеніміне лайық болуларыңыз керек. Әр мәселеге қарағанда, заңдарды әзірлегенде алыс-жақын аудандардағы адамдарды ойлап, тек бүгінді емес, болашақ ұрпақты да ескере отырып жұмыс істесеңіздер, халқымыз сіздерге ризашылық білдіреді, – деді Мемлекет басшысы.
Мәжілісте күн тәртібіндегі мәселелер бойынша Олий Мажлис Заң шығару палатасының қаулысы қабылданды.
