Биыл Қарақалпақстан үшін табысты жыл болды деуге болады. Жаңа өнеркәсіп орындары, туризм нысандары, энергетикалық қуат көздері мен IT-парк іске қосылды. Қарақалпақстанды Хорезммен байланыстыратын ұзындығы 423 метр болатын жаңа автокөлік және теміржол көпірі ашылды. Бұл арқылы жүк және жолаушы тасымалдау қашықтығы 180 шақырымға қысқарды.
323 миллион долларлық «Қоңырат-Бейнеу» автокөлік жолының 240 шақырымы пайдалануға берілді. Бұл транзиттік және басқа да қызмет көлемін жылына 200 миллион долларға арттыруға негіз болмақ. Жақында ұзындығы 196 шақырым болатын «Мискин – Нөкіс» теміржолын электрлендіру жұмыстары да басталады.
Өңірде өнеркәсіп, кәсіпкерлік және инфрақұрылым салаларында 50-ден астам жеңілдік пен артықшылық берілген. Атап айтқанда, инвестициялық жобалар үшін тікелей жер бөлу құқығы тек Қарақалпақстанда енгізілген.
Өзбекстан Президентінің кәсіпкерлермен ашық диалогы биыл Нөкісте өтіп, өңірдің әлеуеті кеңінен көрсетілді. Шетелдік инвесторлар мен мамандар да бұл жерде табыс табуға үлкен мүмкіндіктер бар екенін айтып отыр.
Мысалы, қолда бар экономикалық әлеует жан-жақты талданып, ауыл шаруашылығы, туризм және қызмет көрсету салаларында 2,5 миллиард долларлық мүмкіндіктер анықталған.
Қазір 87 мың гектар мақта алқабынан орташа есеппен гектарына 28 центнер өнім алынып жатыр, ал 10 ауданда рентабельділік төмен. Сарапшылар мұндай төмен өнімді мақта алқаптарын қысқартып, олардың орнына мал азығы мен күнжіт егуді ұсынып келеді. Мал азығы дақылдары есебінен 6,5 триллион сум мөлшерінде ет пен сүт өндіру, ал күнжіттен экспортты 500 миллион долларға арттыру мүмкіндігі есептелген. Бұл арқылы суды да айтарлықтай үнемдеуге болады.
Сондай-ақ, Мойнақтың өзінде кемінде 1 миллиард долларлық туризм жобалары үшін айтарлықтай әлеует бар. Ірі туристік кешендерді іске қосу арқылы 1 миллион туристке қызмет көрсетіп, 5 мың адамға табыс көзін ашуға болады.
Этнотуризм мен экотуризм бағыттары да әлі толық пайдаланылмай отыр. Савицкий мұражайы, «Чилпиқ» ескерткіші, Аяз және Топырақ қорғаны секілді 200-ден астам көрікті жерлер мен 10-нан астам ұлттық ойындар бар. Бұл 3 миллион туристі тартып, бірнеше күнге арналған арнайы бағдарламалар ұсынуға мүмкіндік береді.
Осындай әлеуеті бар аймақтың жауапты тұлғалары мен аудан әкімдері өз міндеттеріне жеке жауапкершілігін арттыруы керек екені айтылды. Кәсіпкерлерге өңірдің мүмкіндіктерін көрсетіп, жобалар ұсыну және бизнеске қолдау көрсету қажет. Сонда жаңа жұмыс орындары ашылып, қосылған құн, экспорт көлемі артып, халықтың табысы көбейеді.
Жиналыста Қарақалпақстан Республикасының Жуқорғи Кенгесі Төрағасы осы мүмкіндіктерді пайдалану, инвестиция мен жұмыс орындарын көбейту жөніндегі жоспарларын таныстырды.
Мемлекет басшысы олардың құрылымына назар аударды. Атап айтқанда, келесі жылға жоспарланған 3,1 миллиард доллар инвестицияның тек 500 миллионы өңірлік жобаларға тиесілі екені айтылды.
Сондықтан аудандардағы барлық мүмкіндіктерді пайдаланып, бұл көрсеткішті арттыру қажеттігі айтылды. Бұл үшін қосымша 1 миллиард долларлық өңірлік жобалар әзірленіп, 120 кәсіпорын іске қосылады. Экспорт көлемі 500 миллион долларға жеткізіледі.
85 ірі кәсіпорын толық қуатта жұмыс істейтін болады. Сонымен қатар, жаңа кәсіпорындар, сауда және қызмет көрсету орындары ашылып, 150 мың адам жұмыспен қамтамасыз етіледі. Нәтижесінде жұмыссыздық деңгейі 5,4 пайызға төмендейді. 20 мың мұқтаж отбасына табыс көзі ашылып, кедейлік деңгейін 7,6 пайызға азайту шаралары қабылданады.
Қазіргі уақытта Қарақалпақстанда қуаты 1 гигаватт болатын жел электр станциясы салынуда. Жалпы 9,3 гигаваттық осындай станциялардың құрылысы басталмақ. Бұл жылына 33 миллиард киловатт-сағат электр энергиясын өндіру деген сөз. Табиғи газ бойынша да айтарлықтай мүмкіндіктер бар.
Сондықтан металлургия, химия, құрылыс материалдары сияқты салаларда энергияны көп қажет ететін ірі жобаларды Қарақалпақстанда орналастыру қажеттігі атап өтілді.
Ауыл шаруашылығында да тиімділікті арттыру қажет. Суармалы жерлерде жалпы 3 мың гектар өнеркәсіптік бау-бақша мен жүзім алқабы салынады. 31 мың гектарға күнжіт, 22 мың гектарға маш егіліп, экспортқа бағытталады. 30 мың гектарға қызылмия өсіру бойынша үш жылдық бағдарлама әзірленеді.
Бұл Қарақалпақстандағы мүмкіндіктердің тек бір бөлігі ғана. Оларды тиімді пайдалану өңірдің қарқынды дамуын қамтамасыз етеді.
Сол себепті Қарақалпақстанда 3 негізгі бағыт – ауыл шаруашылығы, өнеркәсіп және туризмді дамытуға арналған жоба кеңсесі құрылатын болады. Аталған құрылым әрбір ауданның өсу нүктелерін талдап, қандай дақылдарды өсіріп, жерден түсетін табысты арттыруға көмектеседі. Шикізат пен ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу бойынша жобалар әзірлеп, әкімдерге жеткізеді. Жаңа туристік бағыттар ашып, оларға инфрақұрылым тарту бойынша ұсыныстар жасайды.
Жауапты тұлғаларға инвестициялық жобалардың іске асырылуын, жұмыспен қамту және экспорт жоспарларының орындалуын ерекше бақылауда ұстау туралы тапсырмалар берілді. Шетелдік беделді сарапшыларды тарта отырып, әрбір ауданды дамыту стратегиясын әзірлеу жүктелді.
