Oʻzbekiston soʻnggi yillarda tashqi siyosatdagi ochiqlik, oʻzaro manfaat va ishonch tamoyillariga tayangan yangi diplomatiya modeli orqali xalqaro nufuzini sezilarli darajada oshiryapti. Oqilona siyosat yangi Oʻzbekistonni jahon hamjamiyatida faol, teng huquqli, ishonchli hamkor sifatida tanitmoqda.

Ayniqsa, yetakchi davlatlar, xususan, AQSH bilan munosabatlarning yangi bosqichga koʻtarilishi mamlakatimiz tashqi siyosatining izchil va pragmatik yoʻnalishi­ni yaqqol namoyon etadi. Ilgari amalga oshi­rilgan rasmiy tashriflar va oʻtkazilgan mu­loqotlar Oʻzbekiston — AQSH hamkorligi uchun mustahkam asos yaratib berdi. Bu ja­rayon tufayli ikki davlat oʻrtasida iqtiso­diyot, innovatsiya va taʼlim sohalarida qator yirik loyihalar yoʻlga qoʻyildi, strategik sheriklikning mazmuni yanada boyidi.

Prezidentimizning yaqinda AQSHga amaliy tashrifi ana shu izchil siyosatning mantiqiy davomi sifatida ikki mamla­kat munosabatlarini yangi bosqichga olib chiqqani bilan diqqatga sazovor boʻldi. Yaʼni mazkur tashrif nafaqat iqtisodiy va investitsiyaviy hamkorlikni kengaytirish, balki raqamli iqtisodiyot, qishloq xoʻja­ligi, transport va taʼlim sohalaridagi aloqalarni yanada rivojlantirish nuqtayi nazaridan ham muhim ahamiyat kasb etdi. Shu tariqa davlatimiz rahbarining AQSH­ga tashrifi Oʻzbekistonning xalqaro siyo­siy jarayonlardagi faol ishtirokini, ochiq va pragmatik tashqi siyosatini yana bir bor amalda namoyon etdi.

Oʻzbekiston uchun strategik burilish nuqtasi

Davlatimiz rahbarining “C5+1” forma­tidagi sammitda ishtirok etishi bugungi yangi Oʻzbekiston tashqi siyosatining stra­tegik yoʻnalishlarini yaqqol namoyon etgan muhim voqeadir. Mazkur format 2015-yil­da yoʻlga qoʻyilgan boʻlib, Markaziy Osiyo mamlakatlari — Oʻzbekiston, Qozogʻiston, Qirgʻiziston, Tojikiston va Turkmaniston bilan ushbu davlat oʻrtasidagi siyosiy, iqtisodiy va xavfsizlik sohalaridagi hamkorlikni chuqurlashtirishni koʻzda tu­tadi. Bugun esa u mintaqaviy integratsiya va global sheriklikning eng samarali diplomatik maydonlaridan biriga aylandi.

Shuningdek, sammit Oʻzbekistonning mintaqada faqat ishtirokchi emas, balki yangi gʻoya va tashabbuslarni ilgari sura­yotgan davlat sifatida tanilishiga xizmat qildi. Davlatimiz rahbarining kelgusi yilda Samarqand shahrida “C5+1”ning navbatdagi sammitini oʻtkazish, doimiy kotibiyatlar tashkil etish, investitsiya va savdo sohasida muvofiqlashtiruvchi kengash tuzish hamda “Markaziy Osiyo in­vestitsiyaviy sherikligi” jamgʻarmasini tashkil etish kabi dolzarb takliflari bu platformaning mazmunan yangi bosqichga koʻtarilishini anglatadi.

Muzokaralar asosan mintaqaviy iqtiso­diy barqarorlik, energetika xavfsizligi, transport va savdo yoʻnalishlarini diver­sifikatsiya qilish, shuningdek, ekologiya va suv resurslaridan oqilona foydalanishga qaratildi. Bu yoʻnalishlarda AQSH bilan hamkorlik nafaqat investitsiya jalb qi­lish, balki yangi texnologiyalar va innova­siyalarning mintaqamizga kirib kelishiga zamin hozirlaydi.

Oʻzbekiston bu jarayonda barqaror iqtisodiy rivojlanish, transport infra­tuzilmasini yangilash va “yashil” energiya sohasidagi hamkorlikni ustuvor vazifa qilib olgan. Masalan, qayta tiklanuvchi manbalar ulushini oshirish boʻyicha AQSH texnologiyalarini jalb etish rejasi min­taqaviy barqarorlikka katta hissa qoʻsha­di. Shu jihatdan “C5+1” formati nafaqat siyosiy muloqot maydoni, balki amaliyotga qaratilgan iqtisodiy loyihalarni muvo­fiqlashtiruvchi platforma sifatida ham tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda.

Bundan tashqari, sammitda inson kapi­talini rivojlantirish va taʼlim sohasida hamkorlikni kuchaytirish masalasiga ham katta eʼtibor qaratildi. Bu tashabbuslar, ayniqsa, yosh avlodni innovatsiya va raqamli texnologiyalarga yoʻnaltirish, taʼlim ti­zimini global standartlarga yaqinlashti­rish nuqtayi nazaridan muhim. Prezidenti­mizning bu boradagi fikrlari Markaziy Osiyodagi barqaror taraqqiyotning asosiy omili inson salohiyati ekaniga oid stra­tegik qarashni ifoda etadi.

“C5+1” sammitining yana bir muhim jihati mintaqaviy xavfsizlik va ge­osiyosiy barqarorlik masalalaridagi birdamlikdir. Bugun Markaziy Osiyo Afgʻonistondagi vaziyat, suv-energetika resurslari va transport yoʻlaklarining geosiyosiy ahamiyati nuqtayi nazaridan strategik hududdir. Bu sharoitda Oʻzbekistonning konstruktiv va ochiq tashqi siyosa­ti mintaqa davlatlarini yaqinlashtirish, hamkorlik orqali muammolarni hal qi­lish gʻoyasini ilgari surmoqda.

Tashrif natijalari mamlakatimiz mintaqada umumiy barqarorlik va iqti­sodiy oʻsishni taʼminlashga qaratilgan yondashuvni qoʻllab-quvvatlayotganini koʻrsatdi. Bu siyosat nafaqat mintaqaviy, balki global miqyosda ham yuqori baho­lanmoqda. Shuning uchun ham Prezidenti­mizning 2026-yilda Samarqandda “C5+1” sammitini oʻtkazish tashabbusi Oʻzbekistonning diplomatik nufuzi va yetakchi­lik salohiyatining amaldagi tasdigʻidir. AQSH yetakchisining Oʻzbekistonga taklif etilishi esa ochiqlik va ishonch muhiti­ning amaliy ifodasi boʻldi.

Bunday sammitlar nafaqat davlat rah­barlari darajasidagi muloqotni, balki xalqlar oʻrtasidagi oʻzaro ishonch, doʻstlik va madaniy yaqinlikni mustahkamlaydi. Iqtisodiy hamkorlik yangi ish oʻrinla­ri, texnologiyalar kirib kelishiga zamin yaratsa, taʼlim va fan sohasidagi hamkor­lik yosh avlodning dunyoqarashini kengay­tiradi, zamonaviy bilim va innovatsiya­larga yetaklaydi.

Iqtisodiy oʻsish va strategik imkoniyatlar

Iqtisodiy va investitsiyaviy hamkor­lik Oʻzbekistonning global maydondagi nufuzini yanada mustahkamlamoqda. Bu­ning yaqqol namunasi sifatida “Uzbekistan Airways”ning “Boeing” kompaniyasi bilan tuzgan 8 milliard dollarlik shartnomasi mamlakat aviatsiya sohasini zamonaviy­lashtirish yoʻlidagi katta qadam boʻldi. Yangi “Boeing 787 Dreamliner” samolyotla­ri yoʻlovchilar uchun qulay va xavfsiz par­voz imkonini berish bilan birga Oʻzbe­kistonning xalqaro turizm va transport logistikasi markaziga aylanishiga xiz­mat qiladi. Bu kelishuv shunchaki iqtiso­diy shartnoma emas, balki jahon aviatsiya bozorida mamlakat nufuzi va raqobatbar­doshligining oshganini koʻrsatadi.

AQSH bilan muzokaralar natijasida raqamli iqtisodiyot sohasida ham muhim yangiliklar kutilmoqda. Yaqin vaqtlarda “Apple Pay” va “Google Pay” toʻlov tizim­lari ishga tushirilishi yurtdoshlarimiz uchun katta qulaylik yaratadi, zamonaviy moliyaviy xizmatlar rivojiga turtki be­radi. Bu jarayon raqamli iqtisodiyotni kengaytirish, onlayn savdoni rivojlan­tirish va biznes muhitini yanada shaffoflashtirishga xizmat qiladi. Shu bilan birga, raqamli akademiya va startap xablarini tashkil etish orqali yoshlar uchun yangi imkoniyat eshiklari ochiladi. Ushbu loyihalar yoshlarning innovatsion ta­fakkuri, zamonaviy texnologiyalarni oʻz­lashtirishi va raqobatbardosh startaplar­ni yaratishi uchun mustahkam asos boʻlib xizmat qiladi.

Qishloq xoʻjaligi sohasida ham muhim kelishuvlar amalga oshirildi. “John Deere” kompaniyasidan 300 million dol­larlik zamonaviy texnika xarid qilini­shi dehqonlar mehnatini yengillashtirib, hosildorlikni oshirishga xizmat qiladi. Shu bilan birga, “Valmont Industries” bi­lan suvni tejaydigan irrigatsiya tizim­larini joriy etish boʻyicha kelishuv ta­biiy resurslardan oqilona foydalanish va ekologik barqarorlikni taʼminlashda muhim ahamiyat kasb etadi. Mazkur loyihalar qishloq joylarda ishlab chiqarish madaniyatini yangilab, agrotexnologiya sohasida yangi bosqichni boshlab beradi.

Ikki mamlakat oʻrtasida uran, mis, volfram, molibden va grafit kabi stra­tegik xomashyolarni qazib olish va qayta ishlash boʻyicha kelishuvlarga erishilga­nini ham aytib oʻtish joiz. Bular kelgu­sida mamlakatimizda yangi ishlab chiqa­rish tarmoqlarini yoʻlga qoʻyish, yuqori texnologiyali mahsulotni eksport qilish salohiyatini oshirish va iqtisodiyotni diversifikatsiyalashga zamin hozirlaydi.

Tashrif doirasida tuzilgan bu keli­shuvlar nafaqat iqtisodiy manfaat, balki xalq farovonligini taʼminlashga qara­tilgan amaliy choralardir. Yangi ish oʻrin­lari ochilishi, raqamli xizmatlarning kengayishi, zamonaviy texnika va texno­logiyalar kirib kelishi, ekologiya sohasi­dagi barqarorlik — bularning barchasi aholi turmush darajasiga toʻgʻridan toʻgʻri ijobiy taʼsir koʻrsatadi.

Xalqaro hamkorlikka yoʻl

Ushbu tashrif Jizzax davlat pedago­gika universiteti delegatsiyasi uchun ham oʻziga xos ilhom manbai boʻldi. Sababi, delegatsiya vakillari davlatimiz rahba­rining strategik tashabbuslarini oʻsha yerda kuzatish, zamonaviy oliy taʼlim muassasalaridagi ilgʻor tajribalarni bevosita koʻrish imkoniyatiga ega boʻldi. Masalan, Massachusets shtatidagi Garvard universiteti dunyodagi eng nufuzli va eng kuchli universitetlardan biri sifatida professor-oʻqituvchilar va talabalar uchun zamonaviy bilim standartlari hamda innovatsion pedagogik usullar namunasi boʻldi. Massachusets texnologiya institu­ti vakillari bilan uchrashuv esa sunʼiy intellekt va ilmiy-texnik tadqiqotlar sohasidagi ilgʻor tajribalarni oʻrganish imkonini berdi. Fikrimizcha, bu tajriba universitetimiz uchun kelajakda ilmiy va innovatsion loyihalarni amalga oshi­rish, professor-oʻqituvchilar va talaba­larni xalqaro standartlarga muvofiq tayyorlashda juda muhim.

Shuningdek, Nyu-Yorkdagi Kolumbiya universiteti hamda Nyu-York shahar universitetlari bilan hamkorlik esa pe­dagogik innovatsiyalar va akademik alma­shuvning amaliy mexanizmlarini qoʻllash uchun yoʻl ochdi. Delegatsiya zamonaviy sil­labuslarni muvofiqlashtirish va qoʻshma kurslar tuzish borasida aniq kelishuv­larga erishdi.

Jorjiya universitetida boʻlib oʻtgan xalqaro konferensiya delegatsiya uchun ingliz tilini chet tili sifatida oʻqitishda ilgʻor metodikalarni oʻzlashtirish im­konini berdi. Bu universitetimiz uchun pedagogik innovatsiyalarni joriy qilish, talabalarning raqobatbardoshligini oshirish hamda kelgusida shu kabi xalqaro konferensiya va seminarlarni yurtimizda tashkil etish imkoniyatini beradi. Shu ta­riqa AQSHga safar universitetimiz uchun nafaqat ilmiy va pedagogik aloqalarni mustahkamlash, balki innovatsion yoʻna­lishlar va xalqaro hamkorlikni chuqur­lashtirishda ham muhim qadam boʻldi.

Davlatimiz rahbarining AQSHga tashrifi strategik sheriklikni mustahkamlash barobarida mamlakatimiz­dagi Jizzax davlat pedagogika univer­siteti kabi oliy taʼlim muassasalari uchun ham yangi imkoniyatlar eshigini ochdi. Pedagogik innovatsiyalar, qoʻshma kurslar, xalqaro konferensiyalar va ilmiy tadqiqot loyihalarini yoʻlga qoʻyish uchun mustahkam zamin hozirlandi. Albatta, bu hamkorlik kelgusida uni­versitetimizning xalqaro nufuzini yuksaltirish, talabalar, professorlar salohiyatini oshirish hamda milliy taʼ­limni global standartlarga muvofiq rivojlantirishda muhim qadam boʻladi.

Maqsud YOʻLDOSHEV,

Jizzax davlat pedagogika universiteti rektori, professor