Илаж Ақ үйде болып өткен "АҚШ - Орайлық Азия" С5+1 саммити жуўмақларына бағышланды.
Додалаўда АҚШ ҳәкимшилиги ҳәм Конгресс ўәкиллери, сондай-ақ, Америка экспертлер ҳәм аналитикалық жәмийеттшилигиниң белгили ўәкиллери қатнасты.
Онда конгрессмен Дина Тайтус (D-Невада) қатнасыўшыларға қутлықлаў сөзи менен мүрәжат етти.
Илажға Атлантика кеңесиниң Евроазия орайының үлкен директоры, АҚШтың Өзбекстан ҳәм Украинадағы бурынғы елшиси Жон Хербст модераторлық етти. Өзбекстан тәрепинен Өзбекстан Республикасы Олий Мажлиси Сенаты Баслығының биринши орынбасары Содиқ Сафоев ҳәм СРИИ директоры Элдор Арипов қатнасты.
СРИИ директоры өзиниң шығып сөйлеген сөзинде саммит жаңа сиясий ҳәм экономикалық реаллық - Жаңа Орайлық Азияның пайда болғанының тән алыныўы екенин атап өтти.
"Бул саммит тек ғана гезектеги сөйлесиў басқышы емес. Ол Қурама Штатлар тәрепинен регионаллық бирлесиў процесин қоллап-қуўатлаўдың көриниси, Орайлық Азия мәмлекетлериниң ғәрезсизлиги ҳәм еркинлигин беккемлеў, сондай-ақ, жаңа реаллықты тән алыў - жәҳәнниң жетекши мәмлекетлери ушын нәтийжели шерик сыпатында ҳәрекет ете алатуғын, және де бирлескен, алдыннан болжаў мүмкин болған Жаңа Орайлық Азияның пайда болыўы болып есапланады", - деп атап өтти СРИИ директоры.
Оның атап өтиўинше, соңғы жыллары регион пост-совет мәканындағы ең терең трансформациялардан бирин басынан өткерди. Президент Шавкат Мирзиёевтиң басшылығында алып барылып атырған ашық-айдынлық ҳәм жақсы қоңсышылық сиясаты регион мәмлекетлери арасында исеним ҳәм өз-ара қоллап-қуўатлаў орталығының қәлиплесиўине тийкар жаратты.
- Бурынғы бәсеки орнынан турақлы раўажланыўға тек ғана бирге ислесиў арқалы ерисиў мүмкин екенлиги түсинилди. Бүгин регион бир даўыс пенен сөйлеп, улыўма ўазыйпаларды шешиўде жетиклик ҳәм жуўапкершиликти көрсетпекте", - деп атап өтти СРИИ басшысы.
Регионаллық саўда 5 есеге, өз-ара инвестициялар 2 есеге өскени, ҳәттеки пандемия дәўиринде де Орайлық Азия мәмлекетлериниң шегаралары турмыслық әҳмийетке ийе жеткерип бериўлер ушын ашық қалып атырғаны коллективлик турақлылық үлгиси болғанын еске алды.
СРИИ директорының атап өтиўинше, бул сапарғы саммит Орайлық Азияның Евразия жаңа геоэкономикалық динамикасының қәлиплесип атырған орайы сыпатында тән алыныўы болды.
Регион стратегиялық орны, ресурслары ҳәм өсип баратырған потенциалы менен жетекши мәмлекетлердиң итибарын барған сайын жедел тартпақта.
"Тең ҳуқықлылық, ашық-айдынлық ҳәм мәплердиң тең салмақлылығы принциплерине тийкарланған өз-ара бирге ислесиўдиң жаңа архитектурасы басқышпа-басқыш қәлиплеспекте. Орайлық Азия ири ойыншылар арасында бәсеки емес, бирге ислесиў мәканы болып қалыўы керек", - деп атап өтти спикер.
Оның атап өтиўинше, Қурама Штатлар регионның стратегиялық автономиясы ҳәм технологиялық раўажланыўына жәрдемлесиў арқалы оның ашық-айдынлығы ҳәм турақлылығын сақлап қалыўда әҳмийетли роль атқарыўы мүмкин.
Шерикликтиң ең әҳмийетли бағдары сыпатында АҚШ пенен технологиялық ҳәм билимлендириў тараўларындағы бирге ислесиў мәселелерине айрықша итибар қаратылды.
Бул жерде гәп тек ғана ең жаңа технологиялардан пайдаланыў ҳаққында емес, ал инсан капиталына - жасларымыздың билими, көнликпелери ҳәм кәсибине инвестиция киргизиў ҳаққында да бармақта," - деп атап өтти СРИИ басшысы.
Сөзиниң жуўмағында СРИИ директоры Орайлық Азия халықаралық майданда өзиниң ҳаўазы барған сайын бәлентлесип атырған жаңа басқышқа қәдем қойып атырғанын атап өтти.
"Бизиң АҚШ пенен шериклигимиз кимгедур қарсы емес, ал бир нәрсе ушын - раўажланыў, турақлылық ҳәм абаданлық ушын қурылыўы керек. Бүгин бизде улыўма көзқарасты улыўма жетискенликке айландырыў ушын тарийхый имканият бар", - деп жуўмақлады ол.
Сапар шеңберинде Элдор Арипов АҚШ Сыртқы сиясат кеңеси жанындағы Орайлық Азия ҳәм Кавказ институтының баслығы Фредерик Старр, Каспий сиясаты орайының атқарыўшы директоры Эфган Нифти ҳәм Атлантика кеңесиниң Евроазия орайының үлкен директоры Жон Хербст пенен де өз алдына ушырасыўлар өткерди.
Сөйлесиўлерде жақын келешекке мөлшерленген бирге ислесиўдиң перспективалы бағдарлары ҳәм анық жойбарлары додаланды.
