Әрбір дамыған елдер сияқты Өзбекстан да, өз дамуын білім саласына сүйеніп құруда. Бұл салада терең реформалар мен ауқымды бағдарламалар жүзеге асырылып келеді. Ең бастысы – жас ұрпақты тәрбиелеудің негізі болатын бастауыш және жалпы білім беру жүйелері.
Республикада 37 мыңнан астам балабақша мен 10 мыңнан астам мектеп бар. Жаңа нысандар салынуда, бірақ басты мәселе – білім сапасын арттыру.
Осы себепті педагогтар мен мамандардың біліктілігін үнемі арттыру шаралары қолға алынып отыр. 21 маусымда қабылданған Президенттің білім беру мекемелері қызметкерлерін үздіксіз кәсіби дамыту туралы қаулысы бұл жүйені жаңа деңгейге көтерді.
Соның ішінде, бұрынғы институт Абдулла Авлоний атындағы педагогикалық шеберлік ұлттық институтына айналдырылды. Кешенге күрделі жөндеу жүргізіліп, екі қосымша ғимарат салынды, заманауи жабдықтармен қамтамасыз етілді. Тыңдаушылар саны да, бағыттар да көбейді. Ең бастысы, біліктілік жүйесінің мазмұны байыды.
Институт 90 жыл бұрын, 1934 жылы ашылған. Осыған орай мұражай құрылып, онда жадидтердің білімге деген көзқарасы, Абдулла Авлоний негізін қалаған білім беру жүйесі, сол кездегі оқулықтар мен сахналық шығармалар, жалпы білім берудің даму кезеңдері көрсетілген. Сондай-ақ, жасанды интеллект көмегімен жадид ағартушылардың бейнелері қайта жаңғыртылған. Мұнда шамамен 88 мың кітап қоры бар кітапхана да бар. Президент музей мен кітапхананы аралап көрді.
Мекемеде біліктілікті арттыру және қайта даярлаудың дәстүрлі, баламалы және дуальды формалары, соның ішінде жасанды интеллект технологияларына негізделген оқыту енгізілген. Ситуациялық оқу залы Қарақалпақстан Республикасы және облыстардағы педагогикалық шеберлік орталықтарымен бейнебайланыс арқылы қосылған. Үздіксіз кәсіби білім беру, менеджерлік оқу курстары, мұғалімдерді аттестациялау және біліктілік санатын беру, мектепке дейінгі және мектеп білімін басқару сияқты бағдарламалық платформалар енгізілген. Бұл аймақтардағы директорлар мен мұғалімдерді жаңа педагогикалық технологиялар мен әдістемелерге жедел оқытуға мүмкіндік береді.
Бүгінгі таңда мектеп директоры тек тәжірибелі педагог қана емес, сонымен қатар жақсы басқарушы, белгілі бір деңгейде стратег болуы керек. Институттың оқу бағдарламасында бұған үлкен назар аударылып, директорлар мектебі ұйымдастырылған.
Инклюзивті білім беру және психолог кабинеттерінде осы бағытта жұмыс істейтін дефектологтар мен тәрбиешілердің біліктілігі артады. Медиа студияда бейнесабақтар жазылады. Сондай-ақ, институтта конференц-зал, компьютерлік және семинар кабинеттері, асхана және басқа да жағдай жасалған.
Белгілі болғандай, бүгінгі таңда ел аумағында нақты және жаратылыстану пәндеріне ерекше мән беріліп, мектептер заманауи жабдықтар және оқу құралдарымен қамтамасыз етілуде. Бұл мұғалімдерден осы өзгерістерге бейімделуді, жаңа білімдер мен дағдыларды игеруді талап етеді. «STEM» зертханасы педагогтарды осы бағытта қайта даярлау және біліктілігін арттыруға қызмет етеді.
Заманауи білім беру талабынан туындап, институтта оқу сағаттары көбейтілді. Мұғалімдерге қолайлы жағдай жасау мақсатында жатақхана заманауи жөндеуден өтіп, орын саны көбейтілді.
Мемлекет басшысы осы кабинеттерді аралап, жаңа қолайлылықтар және мүмкіндіктермен танысты.
– Бұл институт күтіп отыратын емес, насихаттаушы, көшбасшы болуы керек. Аймақтардағы мұғалімдер мен директорларды көбірек шақырып, барлық мектептерде сапаны арттыру қажет. Жаңа заман адамы, болашағымызды өркендетушілер мектепте тәрбиеленеді. Білімсіз болашақ жоқ, – деді Шавкат Мирзиёев.
Мұнда сабақ беретін оқытушылар мен тәрбиешілерді шетелде оқыту, әлемдегі озық тәжірибелерді үйлестіру жөнінде нұсқаулар берілді.
Осы жылдың өткен кезеңінде институтта 4300-ге жуық білім беру ұйымдарының басшылары біліктілігін арттырды. Сонымен қатар, 2 мыңға жуық директорлар мен директорлыққа кандидаттар менеджерлік курстардан өтті. «Үздіксіз кәсіби білім беру» платформасы арқылы сабақтарға 113 мыңнан астам мұғалім қатысты.
Сингапурдың халықаралық білім беру ұйымы тарапынан 100 мектеп директоры, 200 математика және жаратылыстану пәндерінің мұғалімдері қайта даярланды. Институт құрылымында Халықаралық зерттеулер орталығы да жұмысын бастады.
Жалпы, Өзбекстанда мектепке дейінгі және мектеп білімі ұйымдарының басшылары, педагог және жетекші маман кадрларды қайта даярлау және біліктілігін арттырудың үздіксіз жүйесі жолға қойылады. 2025 жылдан бастап олар бес жылда бір рет жұмыстан босатылған күйде біліктілігін арттырады. Бұдан бөлек, жалпы орта білім беру ұйымдарында «Кәсіби даму сағаты» және «Кәсіби даму күні» енгізіледі. Президент мектептерінде жинақталған озық тәжірибелер үздіксіз кәсіби даму жүйесі арқылы жалпы орта білім беру ұйымдарына кеңінен қолданылады.
