ЭИРО мағлыўматларына бола, бул көрсеткиш соңғы еки жыл ишинде атап өтилген ең жоқары дәреже сыпатында тән алынбақта.
Ең турақлы бизнес белсендилигиниң өсиўи хызметлер ҳәм санаат тараўларында атап өтилди. Аўыл хожалығы ҳәм қурылыста да тиклениў бақланбақта. Бул көрсеткишлер исбилерменлик орталығының турақлы трансформациясын сәўлелендирмекте.
Экономикалық изертлеўлер ҳәм реформалар орайы усы жылдың июнь айы ушын республика бойлап исбилерменлер арасында өткерилген сораўлар тийкарында бизнес орталығы анализиниң нәтийжелерин жәриялады. Таллаў нәтийжелери тийкарында бизнестиң ҳәзирги жағдайы ҳәм жақын келешектеги раўажланыўы бойынша баҳаларды сәўлелендиретуғын бизнес орталығы индекси қәлиплестирилди.
Исбилерменлик орталығы индекси
Июнь айында бизнес орталығы индекси өткен жылдың сәйкес дәўирине салыстырғанда 10 пунктке артып, 63 пунктти қурады. Бул болса узақ мүддетли келешекте бизнес исениминиң беккемленип атырғанын көрсетеди. Сондай-ақ, өткен айға салыстырғанда да 2 пунктке өсиў атап өтилди, бул болса усы жылдың басынан берли ең жоқары көрсеткиш болып есапланады.
Өзбекстанда бизнес орталығының динамикасы
Июнь айында бизнес орталығы индексиниң ҳәзирги жағдайы 47 пунктти қурады, бул болса өткен жылдың сәйкес дәўирине салыстырғанда 13 пунктке артқанын көрсетеди.
Бизнестиң ҳәзирги жағдайы индекси исбилерменлердиң мәмлекеттеги реал жағдай ҳәм бизнес жүргизиў шараятлары ҳаққындағы көзқарасын сәўлелендиреди. Онда саўда көлеми, бәнтлик, талап, ресурсларға қолайлылық ҳәм операциялық орталықтың турақлылығы сыяқлы факторлар есапқа алынады.
Соның менен бирге, бизнестиң келешектеги күтилмелери индекси 6 пунктке артып, 80 пунктти қурады. Бул болса исбилерменлердиң турақлылыққа болған исенимин көрсетпекте.
Нәтийжелерге бола, исбилерменлердиң 38 проценти соңғы үш айда өз бизнеси жағдайының жақсыланғанын мәлим еткен, 38 проценти талап өскенлигин, 24 проценти болса жумысшылар санының көбейгенлигин билдирген. Соның менен бирге, сораўға қатнасқанлар исбилерменлердиң 71 проценти келешекте талап өсиўин, 59 проценти жумысшылар санының көбейиўин, 21 проценти болса баҳалардың өсиўин күтпекте.
Сектор анализи
2025-жылдың июнь айында санаатта бизнес орталығы индекси унамлы динамиканы көрсетип, өткен жылдың усы дәўирине салыстырғанда 5 пунктке жақсыланды ҳәм 59 пунктти қурады. Соның менен бирге, келешектеги күтилмелер индекси 73 пункттен 83 пунктке шекем өсти. Ҳәзирги жағдай индекси 37 бәнт дәрежесинде өзгериссиз қалды.
Сораў нәтийжелерине бола, санааттағы исбилерменлердиң 38 проценти кейинги үш айда бизнеси жақсыланғанын мәлим еткен (2024-жыл июнь айында бул көрсеткиш 32 процентти қураған еди). Сондай-ақ, кәрханалардың 79%и келешекте бизнес жағдайы және де жақсыланыўын күтпекте, бул өткен жылғы 71%ке салыстырғанда жоқары көрсеткиш болып есапланады.
Аўыл хожалығында бизнес орталығы өткен жылдың усы дәўирине салыстырғанда 3 пунктке жақсыланды ҳәм 59 пунктти қурады. Соның менен бирге, ағымдағы жағдай индекси өткен жылдың сәйкес дәўирине салыстырғанда 6 пунктке (35 пункттен 41 пунктке), келешектеги күтилмелер индекси болса 3 пунктке (80 пункттен 83 пунктке) өсти.
Нәтийжелерге бола, аўыл хожалығындағы исбилерменлердиң 49%и өз жумысының ҳәзирги жағдайын "қанаатландырарлы" деп баҳалаған. Соның менен бирге, 22% соңғы үш айда жумысшылар саны өскенлигин, 79% болса келешекте бизнес жағдайы және де жақсыланатуғынын атап өтти.
Хызметлер тараўында бизнес орталығы индекси өткен жылға салыстырғанда 17 пунктке жақсыланды ҳәм 68 пунктти қурады. Келешектеги күтилмелер индекси 11 пунктке (68 пункттен 79 пунктке шекем) өсти, ҳәзирги жағдай индекси болса 22 пунктке (34 пункттен 57 пунктке шекем) өсти.
Хызметлер тараўындағы исбилерменлердиң 47 проценти ҳәзирги жағдайды "жақсы" деп баҳалаған, 39 проценти соңғы үш айда бизнес шараятларының жақсыланғанын атап өткен, 71 проценти болса келешекте талап өсиўин күтпекте.
Қурылыс тармағында бизнес орталығы индекси өткен жылға салыстырғанда 4 пунктке өсип, 61 пунктти қурады. Ҳәзирги жағдай индекси 15 пунктке өсип, 49 пунктке жетти. Соның менен бирге, келешектеги күтилмелер индекси 9 пунктке азайып, 73 пунктти қурады.
Соның менен бирге, қурылыста соңғы үш айда бизнес жағдайы "жақсыланды" деп 36% респондент атап өткен, келешекте бизнес жағдайы өзгермеўин күтип атырғанлар 21 процентти қураған. Қурылыс тармағы әмелдеги өзгерислерге бейимлесип, турақлылық көрсетпекте.
Улыўма алғанда, Өзбекстанда бизнес орталығы унамлы динамиканы көрсетпекте, көпшилик тараўларда бизнес белсендилиги турақлы өспекте. Соның менен бирге, ең үлкен оптимизм санаат ҳәм аўыл хожалығында бақланбақта, хызметлер тараўы болса орташа өсиў пәтин сақлап қалмақта.
Өзбекстан бизнес орталығы индекси Экономикалық изертлеўлер ҳәм реформалар орайы тәрепинен санааттың түрли тармақларындағы 1000 нан аслам кәрханаларда өткерилген сораўлар тийкарында есап-санақ етиледи. Бизнес орталығының өзгериўи көрсеткиши IFO институты (Германия) методологиясына тийкарланған. Сораўлар даўамында кәрхана басшылары өндирис динамикасы, талап, баҳалар ҳәм басқа көрсеткишлер тийкарында исбилерменлик жумысындағы ҳәзирги ҳәм күтилип атырған өзгерислерди баҳалайды.
